Óskabrunnarnir í Innri-Njarðvík gáfu af sér ástarævintýri, heilsu og happafé

Fjölmennt var á sögugöngu Byggðasafns Reykjanesbæjar um Óskabrunnana í Innri-Njarðvík 13. ágúst síðastliðinn. Þrír gamlir vatnsbrunnar hafa fengið nýtt líf – hver með sína sérstöðu: ást, heilsu og fjárhagslega lukku.

Brunnum bjargað frá gleymsku

Sagan hófst þegar Karvel Gränz bjargaði fyrsta brunninum í Kópu undan jarðýtu sem var við það að ryðja yfir hann við framkvæmdir á göngustígnum með ströndinni. Hann sá í fljótu bragði að þarna var ekki bara fornt mannvirki heldur menningarverðmæti sem tengdist sjósókn fyrri tíma. Síðar uppgötvaði hann að brunnarnir höfðu sérstaka „óskanáttúru“ og með tíð og tíma fengu þeir nöfn sem fest hafa sig í sessi: Ástarbrunnurinn, Heilsubrunnurinn og Peningabrunnurinn.

Ástarbrunnurinn – grunnurinn að lífshamingju

Í Kópu stendur Ástarbrunnurinn, sá fyrsti sem Karvel bjargaði. Hann prófaði krafta hans með því að kasta pening og óska sér ástarævintýris – og innan skamms kynntist hann eiginkonu sinni, Rebekku. Þau hafa nú verið gift í 14 ár og eiga tvö börn. Sagan um Ástarbrunninn hefur síðan fylgt þeim sem heimsækja hann og margir telja hann hafa áhrif á ást og sambönd.

Heilsubrunnurinn – fyrir frjósemi og bata

Annar brunnurinn er staðsettur við tjörnina í Innri-Njarðvík. Þar óskaði Karvel sér barnagetu fyrir eiginkonu sína – og sú ósk rættist skjótt. Í kjölfarið fóru fleiri að láta á mátt brunnsins reyna og segja sögur af barnaláni og heilsubata. Því er hann nú kallaður Heilsubrunnurinn. Við endurgerð hans hafa verið settar lýsingar og merkingar, og brunnurinn hefur hlotið sérstaka vernd vegna fornminja í nágrenni.

Peningabrunnurinn – happafjár og arfs

Þriðji brunnurinn stendur aftan við Stekkjarkot á Fitjum. Karvel leitaði þangað eftir efnahagshrunið þegar fjárhagurinn var þungur og óskaði sér bættrar stöðu. Hann segir sjálfur að brunnurinn hafi svarað kallinu með happafé og arfi – og þannig öðlaðist hann nýtt traust á þessum fornu minjum. Þessi brunnur bíður nú lagfæringar og vonast er til að þær geti farið fram á næstu misserum.

Endurgerðir með virðingu

Með stuðningi Reykjanesbæjar og Minjastofnunar hafa brunnarnir fengið nýtt útlit og bætt aðgengi. Ástarbrunnurinn var hlaðinn upp að nýju í upprunalegri mynd, Heilsubrunnurinn hreinsaður og upplýstur og Peningabrunnurinn bíður næstu áfanga.

Karvel Granz segir brunnana bera með sér menningarlegt gildi og sögur sem endurspegla líf og drauma fólks í gegnum aldirnar. Hann segist vona að þeir fái áfram þá vernd og virðingu sem þeir eiga skilið.

Sögugangan vakti mikla athygli

Sögugangan sem Byggðasafn Reykjanesbæjar efndi til 13. ágúst var vel sótt. Fjölmargir bæjarbúar og gestir gengu undir leiðsögn Karvels um brunnana þrjá og hlýddu á frásagnir hans af ást, heilsu og fjárhagslegri lukku. Gangan þótti afar vel heppnuð og vakti áhuga á að varðveita og miðla þessum sérstæðu minjum áfram til næstu kynslóða.