Atvinnumál á Suðurnesjum
Á Suðurnesjum eru nú 341 maður á atvinnuleysisskrá. Um 100 manns eru að fá uppsagnarbréf þessa dagana frá varnarliðinu. Þingmenn í Suðurkjördæmi fengu nú í vikunni bréf frá framkvæmdastjóra svæðismiðlunar Suðurnesja þar sem bent var á að vegna fjárskorts til Fjölbrautarskóla Suðurnesja megi ætla að um 150 til 200 nemendur flosni úr námi og bætist þar með í hóp atvinnulausra á svæðinu.
Þjónustufyrirtæki við varnarliðið reikna öll með að þurfa að fækka starfsfólki á næstunni. Starfsmenn varnarliðsins, sem eru um 800 eftir, búa við mikið óöryggi með sína framtíð hjá hernum. Á Suðurnesjum er stór hópur manna sem ekki hefur neinn kjarasamning. Þar á ég við sjómenn á bátum undir 12 tonnum. Ætla má að um sé að ræða um 100 manns til sjós og svipaður fjöldi fólks í beitningu og uppstokkun. Þetta fólk býr við það að hafa engan kjarasamning eins og áður sagði, ekki fasta kauptryggingu, engan uppsagnarfrest, skiptaprósentu einhliða ákveðna af útgerðarmanni, og oft þurfa þessir einstaklingar að slysatryggja sig sjálfir. Staða þessa fólks er með þeim hætti að félagsmálaráðherra ætti að skoða þessi mál strax.
Samkvæmt vinnulöggjöfinni eiga allir launþegar að hafa kjarasamninga. Annað er ólöglegt. Í slæmu tíðarfari til sjós og litlu fiskiríi er þetta fólk jafnvel verr sett en þeir sem eru á atvinnuleysisskrá. Fjöldi fólks á atvinnuleysisskrá segir ekki allt. Skipstjórnarmenn eru hásetar eða starfandi í láglaunastörfum á ýmsum sviðum svo á við margan manninn að fá ekki störf sem menntun eða hæfileikar einstaklingsins býður upp á.
Byggðaáætlun
Hvenær er þörf á því að endurskoða byggðaáætlun fyrir Suðurnes, ef ekki nú? Tilefni þess að ég minnist á byggðaáætlun er vegna fyrirspurnar Brynju Magnúsdóttur til hæstvirts byggðamálaráðherra, Valgerðar Sverrisdóttur, þar sem fram kom í svari byggðamálaráðherra að stjórnvöld töldu ekki neina ástæðu til þess að endurskoða byggðaáætlun á Suðurnesjum. Fiskveiðistjórnarkerfið hefur leikið okkar svæði grátt, bróðurparturinn af öllum kvóta farinn af svæðinu. Hverjir hafa svo varið þetta kerfi sem heimsins besta kvótakerfi? Það eru auðvitað Framsókn og íhald sem eru strengjabrúður L.Í.Ú. – klíkunnar. Hverjar eru ástæður þess að stjórnarliðar eru svona þægir? Tengist það kannski fjárstuðningi í flokkssjóði stjórnarflokkanna og beinni þátttöku margra útgerðarmanna stórfyrirtækja í kosningabaráttunni á sl. vori?
Sértækar aðgerðir
Sértækra aðgerða er þörf á Suðurnesjum. Ef vel ætti að vera þyrftum við 10-12 þúsund tonna þorskígildiskvóta á svæðið til næstu fjögurra ára. Við þurfum 4-5 milljarða í aðra atvinnuuppbyggingu á svæðinu. Í ferðaþjónustu, ýmiss konar iðnað og síðast en ekki síst, að styrkja undirstöður fyrirtækja á svæðinu svo þau megi vaxa og dafna.
Við þurfum að flýta framkvæmdum við að tvöfalda Reykjanesbrautina. Við þurfum strax að fá Ósabotnaveg og síðast en ekki síst að hefja framkvæmdir við Suðurstrandarveg.
Það er í raun sárt að þurfa að selja eignir sveitarfélaga og/eða ríkisins eins og Hitaveitu Suðurnesja. Þegar stjórnvöld skynja ekki vandann og vilja ekkert gera varðandi atvinnuuppbyggingu, verða sveitarfélög að reyna að gera það sem þau geta. Stjórnvöld eru með aðgerðarleysi sínu að bregðast fólkinu á Suðurnesjum sérstaklega.
Grétar Mar Jónsson
