Fimmtudagur 27. maí 1999 kl. 23:15
STAÐARDAGSKRÁ 21 - ÖNNUR GREIN
Staðardagskrá 21 - Önnur grein: Leitum leiða til þess að skila jörðinni af sér jafngóðri, helst betri, til komandi kynslóða Í fyrstu grein minni um Staðardagskrá 21, sem birtist í síðasta tölublaði Víkurfrétta, fjallaði ég um þátttöku Reykjanesbæjar í Staðardagskrárverkefninu. En hvað varð til þess að menn fóru að huga að gerð Staðardagskrár 21? Ástæðan var einfaldlega sú að á síðustu áratugum hafa orðið ýmsir þeir atburðir í umhverfismálum heimsbyggðarinnar sem leitt hafa hugann óþægilega eindregið að afleiðingum þess að aðhafast ekki á þessu sviði. Má þar nefna sprengingu í efnaverksmiðju Union Carbide í Bhopal á Indlandi, 3. desember 1984, brunann í kjarnorkuverinu í Chernobyl í Úkraínu 25. apríl 1996 og strand Exxon Valdez olíuskipsins við strendur Alaska 24. mars 1989. Þessir atburðir hafa enn fremur minnt á þá staðreynd að mengun virðir engin landamæri. Á heimsráðstefnu Sameinuðu þjóðanna um umhverfi og þróun í Ríó 1992 samþykktu fulltrúar 179 þjóða ályktun sem nefnd var Dagskrá 21 (Agenda 21). Þar er kveðið á um að sérhvert ríki skuli gera áætlun um þróun samfélagsins fram á næstu öld. Áætlunin á að taka tillit til vistfræðilegra, efnahagslegra og félagslegra þátta og hafi markmiðið um sjálfbæra þróun að leiðarljósi. En hvað er sjálfbær þróun? Nefnd á vegum Sameinuðu þjóðanna skilgreindi hugtakið þannig: „Sjálfbær þróun er þróun sem gerir okkur kleift að mæta þörfum okkar án þess að stefna í voða möguleikum komandi kynslóða á að mæta þörfum sínum“. Þetta þýðir einfaldlega að menn eiga að leita leiða til þess að skila jörðinni af sér jafngóðri, helst betri, til komandi kynslóða. Í 28. kafla áætlunarinnar er fjallað um hlutverk sveitarstjórna sem það stjórnvald sem næst stendur fólkinu. Sem slíkar gegna þær þýðingarmiklu hlutverki við að mennta og hvetja almenning á leið til sjálfbærrar þróunar. Í texta Dagskrár 21 er sérstaklega tekið fram að sveitarstjórnir skuli búa til Staðardagskrá 21 í samráði við íbúana á hverjum stað. Þetta er með öðrum orðum ekki einkamál sveitarstjórna. Þar segir ennfremur að á árinu 1996 ættu allar sveitarstjórnir, í samráði við íbúana á hverjum stað, að hafa komið sér upp Staðardagskrá 21 fyrir samfélagið. Eins og sjá má af þessu eru íslensk sveitarfélög heldur á eftir áætlun en segir ekki einhvers staðar að seint sé betra en aldrei ? Hugmyndafræðin gengur út á að hver hugi að sínu nánasta umhverfi og taki til í eigin ranni. Aðeins þannig muni takast að ná til alls heimsins. Slagorð verkefnins er „Think Globally, act Locally“ sem mætti þýða „hugsaðu hnattrænt, aðhafstu heima“. Í næsta pistli mun ég gera nánari grein fyrir hvað búið er að gera í Staðardagskrárverkefninu hér hjá okkur í Reykjanesbæ. Áhugasömum er bent á heimasíðu verkefnins en hún er www.samband.is/ dagskrá21 f.h. stýrihóps Staðardagskrár 21 í Reykjanesbæ Kjartan Már Kjartansson, formaður
