Japansdvölin besta ákvörðun lífs míns

Birgir Bachmann Konráðsson var skiptinemi í Japan síðastliðið ár eða svo. Þar kynntist hann nýjum siðum og magnaðri menningu að eigin sögn, auk þess dundu gríðarlegar náttúruhamfarir yfir landið á meðan hann var þar staddur.

„Ég var í Japan þegar hamfarirnar dundu yfir. Ég var hins vegar í Kyoto, sem er í um 500 km fjarlægð frá Tokyo (og um 700 km frá Fukushima svæðinu) þannig að við urðum ekki vör við neina jarðskjálfta eða neitt af því tagi. Íslendingum var meira að segja boðin frí gisting í Kyoto á meðan allt var í uppnámi þarna fyrir austan. Andrúmsloftið eftir hamfarirnar var þó nokkuð rólegra en ég bjóst við. Meirihlutinn af Evrópubúunum hérna á vistinni fóru heim og flestir komu aftur eftir nokkrar vikur. Ég fékk mér kínverskt vísa til vonar og vara svo ég gæti mögulega „flúið land” á stuttum tíma, en það var eiginlega bara til að róa fjölskylduna. Fólkið í skólanum var mjög duglegt að minna okkur á að Kansai svæðið er það langt í burtu frá hamfarasvæðunum að við þyrftum ekki að hafa neinar áhyggjur. Við vorum líka í sumarfríi á þessum tíma, þannig að við misstum ekkert úr skólanum,“ segir Birgir.

Hvernig var sumarið?
„Það er rosalega heitt. Íslendingurinn er ekki vanur því að það sé heitara úti heldur en inni. Sumarfrí okkar var í febrúar og mars og ég var í skólanum yfir sumarið.“

Lærði mikið á þessu eina ári

Birgir er að læra Japanskt mál og menningu við Háskóla Íslands. Partur af náminu, eftir eins eða tveggja ára nám þar, er að sækja eins árs skiptinám við japanskan skóla.
„Ég er núna á þriðja námsárinu mínu og ákvað að fara til náms við Kyoto Sangyo University,“ segir Birgir sem býst við því að útskrifast um jólin. Það búa 1,4 milljónir í Kyoto en í Japan búa 127 milljónir. „Þetta er frekar lítil borg í Japan og ákaflega gamaldags.

En vita þeir eitthvað um Ísland?
„Nei ósköp lítið, minn skóli var auðvitað í samstarfi við HÍ og við vorum tveir Íslendingar í skólanum. Við fengum að kynna landið okkar fyrir hinum nemendunum í alþjóðakynningu á hátíð í skólanum.“

Birgir segist hafa farið út til þess að læra nýtt tungumál og kynnast menningu sem er algjörlega ólík því sem hann hafi alist upp í. „Besta ákvörðun lífs míns, Japan er yndislegt land sem hefur margt upp á að bjóða, bæði í menningu og fegurð.“

Hann er farinn að geta bjargað sér í almennum samræðum, geta farið nokkuð dýpra en að tala bara um veðrið og hvers konar mat honum líkar við, segir hann. Ritmálið er hins vegar töluvert öðruvísi og tekur töluvert meiri tíma að læra. Það eru um 2-3000 tákn notaðar í daglegu máli og endalausar samsetningar af þeim, og er Birgir örugglega búinn að læra rétt yfir 1000 af þeim. „Ég var varla samræðuhæfur þegar að ég fór út en núna er ég orðinn töluvert betri, ég lærði í raun mun meira á þessu ári en þeim tveim sem ég hafði verið í Háskóla Íslands,“ en Birgi langar jafnvel að leggja fyrir sig að starfa sem túlkur og stefnir hann að því að komast sem fyrst aftur til Japan.

Lærði golf á japönsku

Námi Birgis í skólanum var skipt í tvennt. Helmingurinn af tímunum hans voru japönskutímar sem fara fram að nánast öllu leyti á japönsku, þó tala kennararnir þó nokkuð góða ensku. „Við fórum í orðaforða, hlustunar-, málfræði- og samræðutíma. Stundum eyddum við heilum tímum í að tala saman á japönsku um allskonar málefni,“ segir Birgir.

„Í hinum helmingnum af tímunum fengum við að velja allskonar Japan-tengd málefni, t.d. bókmenntir, samfélagsfræði, umhverfisfræði, stjórnmálafræði, lögfræði og fleira. Þeir voru allir kenndir á ensku. Tilgangurinn með þeim var að setja útlendinga og Japana sem vilja bæta sig í ensku saman í tíma og læra saman,“ en það finnst Birgi vera mjög góð hugmynd.

„Svo tók ég golftíma líka, bara mér til skemmtunar. Sá tími er 100% á japönsku. Mjög áhugavert að læra golforðaforðann á japönsku.“

Allir vingjarnlegir í Japan

Hvernig voru Japanir heim að sækja?
„Þeir taka manni mjög vel. Þeir búast oft við því að maður sé Ameríkani en venjulega er hvítt fólk talið þaðan. Það sem mér líkar best við Japan er hversu vingjarnlegir allir virðast. Það er mjög mikið gert í því að láta manni líða vel. Það gæti orðið dálítið óþægilegt fyrir suma, en það venst.“ Það eru mjög fáir hlutir sem Birgi finnst slæmt við Japan, en það sem honum fannst skrítnast er tilfinningin þegar maður fer í sumar búðir (sérstaklega rafmagns- og heimilisvörubúðir). Ljósin eru mjög björt, sama lagið á repeat á hverri mínútu, allan daginn, og starfsfólkið þarf að kalla „rasshaimase” (velkomin) í hvert skipti sem þau sjá viðskiptavin. Svo ekki sé minnst á fólkið sem stendur fyrir utan með auglýsingaskiltin.

Birgir segir Japani leggja mikið upp úr því að vera kurteisir hvor við annan. „Tungumálið hefur nokkur stig og annan orðaforða, miðað við hvern þú ert að tala við, t.d. hvort viðkomandi er hærra settur, ókunnugur, góður vinur og svo framvegis. Jafnvel bara eldri nemendur eru settir á hærra stig en maður sjálfur.

Á Íslandi passar maður sig aðeins á að nota ekki slæm orð ef maður er að tala við hærra setta einstaklinga, en hér notar maður næstum því allt annað tungumál,“ segir þessi mikli áhugamaður um japanska menningu að lokum.

[email protected]