Miðvikudagur 19. janúar 2000 kl. 18:35
STÓRAUKIN AFKÖST OG LÍTIL BRÆÐSLULYKT

Miklar framkvæmdir hjá Samherja hf. Fiskimjöli og Lýsi í Grindavík.Verksmiðja Fiskimjöls og Lýsis var reist árið 1947 en sameinaðist Samherjaí byrjun árs 1997. Síðan þá hefur fyrirtækið lagt út um 100 millj. kr. áári í endurbætur á verksmiðjunni, því stjórnendur þess hafa lagt miklaáherslu á að fjárfesta í bestu fáanlegu tækjum og tólum til að aukaafköstin og draga úr lykt frá verksmiðjunni. Hafnarframkvæmdirnar í sumarhafa gríðarlega mikið að segja fyrir fyrirtækið að sögn Óskars Ævarssonarrekstrarstjóra og hann segist eiga von á auknu magni inn í verksmiðjuna íkjölfarið.Markaðir fyrir mjölog lýsi hrunduVeltan hjá fyrirtækinu hefur verið 1000-1100 milljónir síðustu árin enÓskar segir að árið 1999 hafi verið dapurt í bræðslunni. „Markaðirnir fyrirmjöl og lýsi hrundu fyrripart ársins og loðnuveiðin brást algerlega ísumar. Mjölið hefur hækkað aðeins í verði í haust en lýsið stendur í stað.Þegar afurðaverðið hrynur svona þá hefur það víða áhrif, bæjarfélagið færminna í sinn hlut í formi aflagjalda. Það hefur einnig bein áhrif á launsjómannanna og þar með útsvar til bæjarins“, segir Óskar.Loðnuveiðin brást í sumar„Við höfum verið að taka á móti 60-80 þúsund tonnum í verksmiðjuna á ári.Eftir síðustu vetrarvertíð vorum við búnir að taka á móti 45 þúsund tonnumþannig að það stefndi í metár.“ Óskar sagði loðnuveiðin hafa brugðistalgerlega í sumar en að þeir hefðu fengið töluvert af síld í haust semhefði bætt loðnumissinn að einhverju leiti. Í frystihúsinu fer framfrysting á loðnu og loðnuhrognum fyrir Japansmarkað og á síðustu vertíðfóru 950 tonn af loðnuhrognum í frystingu. Að jafnaði eru um 20 starfsmenní kringum landvinnsluna og um 10-15 sjómenn frá Grindavík á skipum semfyrirtækið gerir út. „Við bætum við um 30 manns yfir vetrarvertíðina íloðnu og hrognafrystinguna, en vertíðin stendur yfir frá febrúar og fram ímars“, segir Óskar.Betri nýting á hráefni„Við höfum verið með stanslausar endurbætur síðan Samherji kom inníreksturinn 1997. Við byrjuðum á að koma fyrir nýjum eimingartækjum, en meðþeim næst mun betri nýting úr hráefninu. Tækin eru notuð til að eima vatnúr soðinu af loðnunni en í því eru þurrefni sem við nýtum. Þetta eródýrasta aðferðin við eimingu á soði. Áður fór soðið að hluta til í sjóinn.Á síðasta ári keyptum við nýja pressu og sjóðara til að auka afköstin ennfrekar“, segir Óskar og bætir við að aukin afköst skapi mikla hagkvæmni.„Afköstin hafa aukist um 400 tonn á sólarhring. Við vorum með um 600 tonnumá sólarhring áður en við fengum nýju tækin. Nýtingin á hráefninu er líkaorðin allt önnur, það fer ekkert frá okkur óunnið. Hvert prósentubrot semhægt er að bæta nýtinguna eru miklir peningar.“Senda lyktina til KeflavíkurBræðslulyktin hefur verið vandamál hingað til, en fyrirtækið hefur brugðistvið því m.a. með því að setja upp lyktareiðandi kerfi. Kerfið byggir á þvíað allri gufu sem kemur frá suðu hráefnisins er safnað saman og er brennd íolíukötlum. „Við erum að láta reisa hráefnistanka en áður voruhráefnisgeymslur og þrær opnar og því barst lyktin öll út í umhverfið.Lyktin kom samt aðallega frá gufunni sem kemur frá suðunni. Það vandamálverður fljótlega úr sögunni því við erum einnig að láta reisa 35 metra háanskorstein sem er ætlað að lyfta lyktinni yfir byggðina í Grindavík og sendahana til Keflavíkur“, segir Óskar dularfullur á svip. Óskar segir það þóvera fyrst og fremst gæði hráefnisins sem skipta máli varðandi lyktina fráverksmiðjunum. „ En oft getur verið erfitt að ráða við það t.d. þegarveiðar ganga illa og skipin eru marga daga að fá afla, eða yfir sumariðþegar loðnan er sem viðkvæmust og skipin þurfa að sigla langa leið í land.Ekki er hægt að neita að taka á móti skemmdu hráefni, eða láta skipin hendaþví í sjóinn aftur, það er bannað“, segir Óskar.Hafnarframkvæmdir hafa mikið að segjaÓskar segir það ekki hafa verið sjálfgefið að Samherji yrði í Grindavík tilframbúðar. „Þegar Samherjamenn komu til Grindavíkur1997 var það alltaf stórspurning hvað yrði gert í hafnarmálunum. Þess vegna voru menn tregir til aðsetja stórfé í fyrirtækið því þeir sáu ekki framá hvenær yrði hægt að nýtafjárfestingarnar að fullu. Það var ekki fyrr en á þessu ári sem að skipinokkar komust hingað með góðu móti, eftir að höfnin opnaðist fyrir stærriskip drekkhlaðin. Þetta hefur gríðarlega mikið að segja bæði fyrirfyrirtækið okkar og ekki síst höfnina. Ég gat aldrei boðið í skip sem voruað sigla hérna hjá eða fengið skipti við aðrar verksmiðjur þegar þannigstóð á, eins og stundum er gert. Það vildu engin önnur skip en skipin okkarkoma hérna inn. Ég vonast til að þessar breytingar hafi það í för með sérað við getum tekið mun meira magn í gegn en áður“, sagði Óskar að lokum.