Icelandair ehf. sektað um 190 milljónir króna fyrir að misnota markaðsráðandi stöðu sína
Samkeppniseftirlitið hefur komist að þeirri niðurstöðu að Icelandair hafi brotið gegn samkeppnislögum með því að misnota markaðsráðandi stöðu sína í áætlunarflugi á flugleiðunum milli Keflavíkur og Kaupmannahafnar annars vegar og Keflavíkur og London hins vegar. Brotið átti sér stað á árinu 2004 þegar Icelandair bauð netfargjöld, svokallaða Netsmelli að upphæð 16.900 kr., í miklu magni til umræddra áfangastaða á verði sem ekki stóð undir kostnaði. Um er að ræða skaðlega undirverðlagningu í skilningi samkeppnislaga. Icelandair bauð umrædd ólögmæt netfargjöld u.þ.b. einu ári eftir að Iceland Express hóf áætlunarflug á milli umræddra áfangastaða í samkeppni við Icelandair. Samkeppniseftirlitið hefur með ákvörðun sinni gert Icelandair að greiða 190 milljónir króna sekt í ríkissjóð.
Ákvörðun Samkeppniseftirlitsins má rekja til þess að snemma ársins 2003 hóf lágfargjaldafélagið Iceland Express samkeppni við Icelandair í flugi á flugleiðum milli Keflavíkur og Kaupmannahafnar og á milli Keflavíkur og London. Icelandair brást við með því að bjóða mun lægri fargjöld en áður höfðu verið í boði hjá félaginu á umræddum tveimur flugleiðum, svokallaða Vorsmelli að upphæð 14.900 kr. Iceland Express kvartaði við samkeppnisyfirvöld vegna Vorsmella Icelandair sem væru boðnir til að koma í veg fyrir að félagið næði fótfestu á markaðnum.
Samkeppnisráð og síðar áfrýjunarnefnd samkeppnismála komust að þeirri niðurstöðu á árinu 2003 að umrædd fargjöld hefðu falið í sér skaðlega undirverðlagningu sem hefði verið misnotkun Icelandair á markaðsráðandi stöðu og brot á samkeppnislögum.
Í upphafi ársins 2004 bauð Icelandair nýja Netsmelli á umræddum samkeppnisleiðum. Um var að ræða fargjöld að upphæð 16.900 kr., þ.e. 2.000 kr. hærri en hinir ólögmætu Vorsmellir sem í boði voru árið 2003. Iceland Express kvartaði við samkeppnisyfirvöld yfir framangreindum Netsmellum. Það er niðurstaða Samkeppniseftirlitsins að Netsmellirnir sem um var deilt hafi ekki staðið undir kostnaði, eins og hann er skilgreindur í málinu með hliðsjón af fyrri ákvörðun samkeppnisráðs og úrskurði áfrýjunarnefndar samkeppnismála. Er það mat Samkeppniseftirlitsins að Icelandair hafi í raun notað hagnað vegna sölu á dýrari fargjöldum, s.s. viðskiptafargjöldum þar sem Icelandair nýtur einokunarstöðu, til að niðurgreiða netfargjöld sem seld voru í samkeppni við Iceland Express.
Eins og fyrr segir braut Icelandair einnig samkeppnislög á árinu 2003 með því að bjóða áðurnefnda Vorsmelli þegar Iceland Express var að hasla sér völl á markaðnum. Með því að bjóða umrædda Netsmelli á árinu 2004 braut Icelandair aftur gegn samkeppnislögum. Að mati Samkeppniseftirlitsins var umræddum Netsmellum beint gegn Iceland Express í þeim tilgangi að veikja það félag og þar með að raska samkeppni á þjóðhagslega mjög mikilvægum markaði hér á landi.
Það er því mat Samkeppniseftirlitsins að brot Icelandair hafi verið alvarlegt. Með vísan til alls framangreinds er Icelandair gert að greiða 190 milljónir króna stjórnvaldssekt í ríkissjóð.
