200 ára fæðingarhátíð

Nú um helgina munu milljónir manna um allan heim halda hátíðlegt 200 ára fæðingarafmæli Bahá’u’lláh, höfundar bahá’í trúarinnar. Árnaðaróskir í þessu tilefni hafa borist bahá’í heimssamfélaginu sem hefur aðsetur í Ísrael frá þjóðarleiðtogum víða um heim, þar á meðal forsætisráðherrum Bretlands, Ástralíu og Nýja Sjálands, forseta Indlands og fleiri leiðtogum. Bahá’íar á Íslandi taka þátt í þessum hátíðarhöldum og við hér í Reykjanesbæ viljum minnast dagsins með því að bjóða bæjarbúum á kvikmyndasýningu og kaffiveitingar í Berginu, Hljómahöll, sunnudaginn 22. október. Kvikmyndin heitir Ljós fyrir heiminn og fjallar um líf og kenningar Bahá'u'lláh.

Svo skemmtilega vill til að á þessu ári á bahá’í samfélagið í Reykjanesbæ einnig stórafmæli. Fyrir réttri hálfri öld, 1967, komu fyrstu bahá’íarnir hingað og önnuðust sjúkraþjálfun að Túngötu 11 í samvinnu við Sjúkrahús Keflavíkurlæknishéraðs. Þetta voru þær Svana Einarsdóttir og Barbara Thinat sem margir eldri Keflvíkingar minnast með hlýhug. Fyrir var hér í bænum sómakonan Dagbjört Ólafsdóttir, kölluð Dúa í daglegu tali, dyggur og staðfastur fylgjandi þessa málstaðar. Í Reykjanesbæ er nú 30 manna bahá’í samfélag en í íslenska bahá’í samfélagið telur um 400 manns. Bahá’í samfélagið er rótgróið íslensku þjóðfélagi, tekur virkan þátt í samtrúarstarfi með öðrum trúfélögum og hefur átt gott samstarf við fjölmörg samtök og einstaklinga sem vinna að því að efla og bæta íslenskt samfélag.

Bahá’í trúin á Ísland á sér langa sögu. Hennar var fyrst getið á prenti árið 1908 en þá skrifaði Þórhallur Bjarnarson, síðar biskup, grein um hana í Nýja kirkjublaðinu þar sem hann segir m.a.: „Fyrir fjörutíu árum reis upp dýrlegur kennimaður og guðsvottur í Persalandi (Íran) og hét hann Bahá’u’lláh. Eins og við mátti búast dó hann píslarvættisdauða og andaðist í tyrkneskri prísund 1892. Margir fylgjendur hans hafa látið lífið fyrir skoðanir sínar en þær breiðast því betur út. Kenningar hans eru að mörgu leyti svipaðar kenningum kristindómsins eins og mannúðlegast og göfugast er með þær farið.“ Þjóðskáldið Matthías Jochumson kallaði Bahá’u’lláh friðarboða og sagði að hann hefði „hrópað úr austri vestur yfir löndin hinn forna fagnaðarboðskap, en fáir viljað heyra.“ Matthías fæddist á Skógum í Þorskafirði en íslenskir bahá’íar eignuðust Skóga fyrir mörgum árum og starf þeirra að skógrækt þar hefur vakið verulega athygli á landsvísu. Það hófst um miðja síðustu öld með starfi bróðursonar Matthíasar, Jochums Eggertssonar, en hann var einn af brautyðjendum skógræktar á Íslandi.

Orðstír trúarbragða í nútímasamfélagi hefur skaðast mikið og það er skiljanlegt. Bahá’íar eru á þeirri skoðun að ef stuðlað er að hatri og og átökum í nafni trúarbragða væri betra að vera án þeirra. Engu að síður má þekkja sönn trúarbrögð á ávöxtum þeirra – hvernig þau geta umbreytt, sameinað og stuðlað að friði og farsæld. Reynsla bahá’í samfélaga um allan heim leiðir í ljós að trú og kenningar Baháʼuʼlláh gefa von, vinna gegn fordómum og skapa hlýhug í garð allra manna. Með áherslum á jafnrétti kynjanna, upprætingu fordóma á grundvelli litarháttar, þjóðernis og trúar veita þær innsýn í leiðir til að vinna að samfélagslegum umbótum. Tilraunir til breytinga með pólitísku ráðabruggi, áróðri og rógi um einstaka hópa eða með deilum og átökum eru fordæmdar því þær kynda undir ágreiningsefnum meðan varanlegar lausnir ganga fólki úr greipum. Sú sýn bahá’í trúarinnar sem Bahá'u'lláh boðaði er að hefja aftur til vegs og virðingar gildi eins og traust, heiðarleika, sannleiksást og aðrar manndyggðir sem virðast hafa fallið milli skips og bryggju á tímum efnishyggju og vantrúar. Áherslan er fyrst og fremst á andleg gildi. Bahá'íar vinna með hugtök sem stuðla að friði, sáttum og raunverulegum framförum eins og jafnrétti, einingu og samráði. Bahá‘í samfélög um allan heim vinna að sama markmiði óháð búsetu og aðstæðum. Hér eins og annars staðar er þessi starfsemi opin öllum og allir boðnir velkomnir hvaða trú eða lífsskoðanir sem þeir kunna að aðhyllast.

Ljóst er að sú sameining jarðarbúa sem Bahá’u’lláh sagði fyrir um fyrir meira en 150 árum er orðin að veruleika á sviði tækni og samskipta. Fyrr en síðar mun þessi eining líka ná til hugarfarsins. Sú vitund manna að við erum eitt mannkyn og eigum aðeins þessa einu jörð fer vaxandi. Ekki er hægt að horfa framhjá þeim breytingum sem alþjóðlegur ferðamannastraumur hefur haft á hnattræna meðvitund. Þeir gríðarlegu fólksflutningar sem heimurinn hefur orðið vitni að á þessum tíma eiga þó eftir að hafa ennþá meiri áhrif. Tugir milljóna flóttamanna sem flýja undan ofsóknum hafa streymt yfir Evrópu og önnur lönd Vesturálfu og mitt í þeim sáru hremmingum sem eru slíku öngþveiti samfara má sjá hvernig menningarheimar og kynþættir renna saman sem borgarar í einu ættlandi sem er jörðin sjálf. Með orðum Bahá'u'lláh til mannanna barna: „Þið eruð öll lauf á einu tré og dropar í einu hafi."

Eðvarð T. Jónsson