Samkomulag vegna tengingar Reykjanesvirkjunar við raforkuflutninganetið
Þann 9. september s.l. var gengið frá samkomulagi Hitaveitu Suðurnesja hf (HS hf) annarsvegar við Landvernd og hinsvegar við Náttúruverndarsamtök Íslands. Samkomulagið við Náttúruverndarsamtök Íslands var svohljóðandi:
„HS hf skuldbindur sig til þess að leggja allt að 2 km jarðstreng frá virkjuninni innan 8 - 10 ára að því gefnu að rannsóknir á jarðskjálftavirkni og yfirborðsjarðhita á svæðinu leiði í ljós að slíkt sé tæknilega framkvæmanlegt.
Í kjölfar samkomulags þessa falla Náttúruverndarsamtök Íslands frá kæru á úrskurði Skipulagsstofnunar frá 4. ágúst s.l.”
Samkomulagið við Landvernd var nokkuð ítarlegra og var það svohljóðandi:
„Aðilar eru sammála um að kanna möguleika þess að staðsetja háspennulínu vestan Sýrfells með öðrum hætti en lýst er í skýrslu um mat á umhverfisáhrifum frá maí 2005 og úrskurði Skipulagsstofnunar frá 4. ágúst 2005. Jafnframt verði athugað hvernig hugsanleg ný staðsening standi lögformlega með hliðsjón af niðurstöðu mats á umhverfisáhrifum. Niðurstaða þessarar könnunar verði kynnt málsaðilum fyrir 1. október n.k. Verði niðurstaðan jákvæð og leiði ekki til tafa á verkinu verði unnið skv. henni við tengingu Reykjanesvirkjunar við orkuflutninganetið.
Í öðru lagi verði skipaður samráðshópur HS hf, Landverndar og eftir atvikum Landsnets. Hlutverk hópsins verður að skipuleggja og meta niðurstöður á:
1. Könnun, í samvinnu helstu áhuga- og hagsmunaaðila, á viðhorfum ferðamanna, útvistarfólks og einstaklinga og hópa sem nota svæðið til náttúruskoðunar til línunnar og annarra mannvirkja á svæðinu.
2. Vöktun á „áflugshættu” fyrir fugla.
3. Nákvæmrar vöktunar á skjálftavirkni með tilliti til áhættu við lagningu jarðstrengs.
4. Athugun á útbreiðslu jarðhita á yfirborði, samanber reynsluna í Svartsengi og í Eldvörpum, með tilliti til áhættu við lagningu jarðstrengs.
5. Ítarlegt kostnaðarmat á mismunandi valkostum til að draga úr sjónrænum áhrifum háspennulínu.
HS hf standi straum af aðkeyptum kostnaði við framangreindar rannsóknir og störf samráðshópsins.
Staðfesti framangreindar rannsóknir að jarðstrengur hefði jákvæð áhrif á viðhorf og upplifun ferðamanna, útivistarfólks og einstaklinga og hópa sem nota svæðið til náttúruskoðunar og fuglalíf og að viðunandi tæknilegar forsendur séu fyrir hendi til að leggja jarðstreng, mun HS hf í samráði við Landsnet hf, taka niður háspennulínuna vestan Sýrfells og verður jarðstrengur, lagður í hennar staða eigi síðar en árið 2015, að því gefnu að stjórnvöld veiti til þess heimild.
Rísi upp ágreiningur innan samráðshópsins um túlkun á niðurstöðum þeirra kannana og rannsókna sem lýst er í töluliðum 1 til 5 hér að framan, skulu aðilar samkomulagsins koma sér saman um aðila sem skeri úr um þann ágreining.”
Samkomulög þessi marka nokkur tímamót og er HS hf ekki kunnugt um fordæmi þeirra. HS hf telur þau í anda þeirrar stefnu um samráð og samstarf hagsmuna- og áhugaaðila sem fyrirtækið hefur reynt að marka og byggja upp á þeim ferli sem nú hefur staðið í hartnær 8 ár. Það er von HS hf að í framtíðinni verði unnt að byggja meira á slíku samráðs- og samvinnuferli sem þessi samkomulög bera gott vitni um og væntir góðs samstarfs við samtökin í framtíðinni.
Með þessum samkomulögum er komist hjá áframhaldandi málarekstri sem hefði stefnt afhendingu raforku frá Reykjanesvirkjun í voða og um leið tryggður tími til að skoða möguleika á lausnum sem meiri sátt gæti ríkt um til framtíðar litið.
Júlíus Jónsson
Forstjóri HS hf.
„HS hf skuldbindur sig til þess að leggja allt að 2 km jarðstreng frá virkjuninni innan 8 - 10 ára að því gefnu að rannsóknir á jarðskjálftavirkni og yfirborðsjarðhita á svæðinu leiði í ljós að slíkt sé tæknilega framkvæmanlegt.
Í kjölfar samkomulags þessa falla Náttúruverndarsamtök Íslands frá kæru á úrskurði Skipulagsstofnunar frá 4. ágúst s.l.”
Samkomulagið við Landvernd var nokkuð ítarlegra og var það svohljóðandi:
„Aðilar eru sammála um að kanna möguleika þess að staðsetja háspennulínu vestan Sýrfells með öðrum hætti en lýst er í skýrslu um mat á umhverfisáhrifum frá maí 2005 og úrskurði Skipulagsstofnunar frá 4. ágúst 2005. Jafnframt verði athugað hvernig hugsanleg ný staðsening standi lögformlega með hliðsjón af niðurstöðu mats á umhverfisáhrifum. Niðurstaða þessarar könnunar verði kynnt málsaðilum fyrir 1. október n.k. Verði niðurstaðan jákvæð og leiði ekki til tafa á verkinu verði unnið skv. henni við tengingu Reykjanesvirkjunar við orkuflutninganetið.
Í öðru lagi verði skipaður samráðshópur HS hf, Landverndar og eftir atvikum Landsnets. Hlutverk hópsins verður að skipuleggja og meta niðurstöður á:
1. Könnun, í samvinnu helstu áhuga- og hagsmunaaðila, á viðhorfum ferðamanna, útvistarfólks og einstaklinga og hópa sem nota svæðið til náttúruskoðunar til línunnar og annarra mannvirkja á svæðinu.
2. Vöktun á „áflugshættu” fyrir fugla.
3. Nákvæmrar vöktunar á skjálftavirkni með tilliti til áhættu við lagningu jarðstrengs.
4. Athugun á útbreiðslu jarðhita á yfirborði, samanber reynsluna í Svartsengi og í Eldvörpum, með tilliti til áhættu við lagningu jarðstrengs.
5. Ítarlegt kostnaðarmat á mismunandi valkostum til að draga úr sjónrænum áhrifum háspennulínu.
HS hf standi straum af aðkeyptum kostnaði við framangreindar rannsóknir og störf samráðshópsins.
Staðfesti framangreindar rannsóknir að jarðstrengur hefði jákvæð áhrif á viðhorf og upplifun ferðamanna, útivistarfólks og einstaklinga og hópa sem nota svæðið til náttúruskoðunar og fuglalíf og að viðunandi tæknilegar forsendur séu fyrir hendi til að leggja jarðstreng, mun HS hf í samráði við Landsnet hf, taka niður háspennulínuna vestan Sýrfells og verður jarðstrengur, lagður í hennar staða eigi síðar en árið 2015, að því gefnu að stjórnvöld veiti til þess heimild.
Rísi upp ágreiningur innan samráðshópsins um túlkun á niðurstöðum þeirra kannana og rannsókna sem lýst er í töluliðum 1 til 5 hér að framan, skulu aðilar samkomulagsins koma sér saman um aðila sem skeri úr um þann ágreining.”
Samkomulög þessi marka nokkur tímamót og er HS hf ekki kunnugt um fordæmi þeirra. HS hf telur þau í anda þeirrar stefnu um samráð og samstarf hagsmuna- og áhugaaðila sem fyrirtækið hefur reynt að marka og byggja upp á þeim ferli sem nú hefur staðið í hartnær 8 ár. Það er von HS hf að í framtíðinni verði unnt að byggja meira á slíku samráðs- og samvinnuferli sem þessi samkomulög bera gott vitni um og væntir góðs samstarfs við samtökin í framtíðinni.
Með þessum samkomulögum er komist hjá áframhaldandi málarekstri sem hefði stefnt afhendingu raforku frá Reykjanesvirkjun í voða og um leið tryggður tími til að skoða möguleika á lausnum sem meiri sátt gæti ríkt um til framtíðar litið.
Júlíus Jónsson
Forstjóri HS hf.