Hvar á ég að búa?
Þetta er spurning sem því miður of margir þurfa að spyrja sig að; tvítuga stelpan sem flutt er að heiman og farin að vinna, þarf að leigja en á ekki ættingja sem geta hýst hana. Sextugu hjónin sem misstu allt sitt í Hruninu, heimilið, vinnuna og heilsuna. Einstæða móðrin, með þrjú börn á framfæri, vinnur í verslun og á kvöldin tekur hún vaktir á leigubílastöð. Ungu hjónin með tvö börn, urðu gjaldþrota þegar húsnæðislánin þeirra stökkbreyttust, missti vinnuna um tíma, og eru nú á svörtum lista hjá bankanum. Þetta er staðan og við verðum að breyta henni.
Samvinnan
Aðgerðir til úrbóta í húsnæðismálum landsmanna eru forgangsverkefni. Fjárlagafrumvarpinu fyrir árið 2016 má sjá fyrstu aðgerðirnar í þeim efnum. Þar er gert ráð fyrir að 2,6 milljörðum króna verði varið til húsnæðismála. Þar af 1,5 milljarði í stofnframlög vegna uppbyggingar á félagslegu leiguhúsnæði og 1,1 milljarði í húsnæðisbætur.
Þann 28. maí sl. sendi ríkisstjórnin út yfirlýsingu í tengslum við kjarasamninga á almennum markaði. Í henni kemur fram að ríkið skuldbindi sig, ásamt ASÍ, BSRB, BHM og fleiri samtökum, til að skapa bætt skilyrði fyrir uppbyggingu á húsnæðismarkaði. Stefnt verður að því að fjölga hagkvæmum og ódýrari íbúðum til að tryggja tekjulágum fjölskyldum leiguhúsnæði til lengri tíma.
Sanngjörn leiga
Samkvæmt yfirlýsingunni verður félagslega leigukerfið fjármagnað með stofnframlögum ríkis og sveitarfélaga sem nema um 30% af stofnkostnaði. Framlag ríkis og sveitarfélaga, auk annarra þátta ættu að jafnaði að leiða til þess að leiga einstaklings með lágar tekjur nemi ekki hærra hlutfalli en um 20-25 % af tekjum viðkomandi. Dæmi: Manneskja með 300 þús.kr. í laun greiðir þá að hámarki 65 þús.kr. í húsaleigu, sem væri sanngjarnt hlutfall af tekjum.
Fjölgun íbúða
Gert er ráð fyrir að byggðar verði 2300 íbúðir á næstu fjórum árum , max.600 á ári. Í Fjárlagafrumvarpi fyrir árið 2016 eru fyrstu skrefin stigin og fjármagni veitt í stofnframlög fyrir 400 íbúðir. Sumum kann að þykja upphæðin lág, í fjárlögum 2016, en þegar rýnt er í forsendur þá kemur í ljós að útreikningar gera m.a. ráð fyrir breytingum á byggingarreglugerð og í lækkun lóða og gatnagerðagjalda. Það mun skila sér í lægri byggingarkostnaði.
Uppbygging leigufélaga
Samkvæmt frumvarpinu geta sveitarfélög og félög eða félagasamtök sem ekki eru rekin í hagnaðarskyni, byggt og rekið félagslegt húsnæði. Þau verða að hafa það að langtímamarkmið að byggja, eiga og hafa umsjón með rekstri leiguhúsnæðis sem eingöngu er ætlað leigjendum undir ákveðnum tekju - og eignamörkum.
Ekki er gert ráð fyrir breytingum á núverandi forgangsröðun sveitarfélaganna gagnvart skjólstæðingum félagsþjónustunnar eða forgangsröðun gagnvart námsmannaíbúðum. En við frekari forgangsröðun við úthlutun húsnæðis til fólks á vinnumarkaði verður horft sérstaklega til barnafjölskyldna og heimila í verulegum fjárhagsvanda.
Með þessum hætti verður mögulegt að veita tekjulágum fjölskyldum, sem hingað til hafa ekki átt kost á íbúðum í félagslegu kerfi sveitarfélaganna, aðgang að ódýru og öruggu leiguhúsnæði.
Ég hef fulla trú á að húsnæðismálafrumvörp Eyglóar Harðardóttur nái í gegn á þessu þingi. Þau eru grundvöllur þess að bæta húsnæðiskerfið til framtíðar. Ég gef mér það að pólitísk sátt verði um málin. Heimili landsins eiga það skilið.
Silja Dögg Gunnarsdóttir,
þingmaður Framsóknarflokksins
