Mannlíf

Sumar tegundir krabbameina algengari á Suðurnesjum
Ásgeir R. Helgason frá Krabbameinsfélaginu með þeim Anetu Scislowicz og Johanna Repa. VF-mynd/Sigurbjörn
Sigurbjörn Daði Dagbjartsson
Sigurbjörn Daði Dagbjartsson skrifar
laugardaginn 18. febrúar 2023 kl. 07:00

Sumar tegundir krabbameina algengari á Suðurnesjum

Tónlistarmeðferðar-sérfræðingur frá Póllandi hjálpar löndum sínum og öðrum að hætta að reykja. Pólverjar „tæklaðir“ sérstaklega (Polskie tłumaczenie poniżej)

„Við sáum fljótt að til að gera eitthvað almennilegt í þessu, að þá yrðum við að tækla Pólverjana sérstaklega,“ segir Ásgeir R. Helgason, dósent í sálfræði við Háskólann í Reykjavík og sérfræðingur hjá Krabbameinsfélaginu en athyglisvert verkefni hófst í fyrra þegar sjö þingmenn Suðurkjördæmis, lögðu fram þingsályktunartillögu um að fela heilbrigðisráðherra að gera samning við Krabbameinsfélag Íslands, um rannsókn á nýgengi krabbameina á Suðurnesjum samanborið við aðra landshluta.

Niðurstaða rannsóknarinnar var á þann veg að vissar tegundir krabbameina væru algengari á Suðurnesjunum en annars staðar. Þau krabbamein voru öll lífsstílstengd og þar vega reykingar mest. Við nánari skoðun kom í ljós að reykingar eru algengari hjá þeim útlendingum sem hafa flust til Íslands en hjá Íslendingum og því ákvað Krabbameinsfélagið að bjóða Reykjanesbæ upp á sína þjónustu en fjölmargir útlendingar frá austantjaldslöndunum hafa sest að á Suðurnesjum undanfarin ár og áratugi. Pólverjar eru flestir úr þessum hópi  útlendinga og búa auðvitað víðsvegar um landið og því munu líklega fleiri sveitarfélög nýta sér þessa þessa þjónustu Krabbameinsfélagsins.

Reykingamálaráðunautur

Ásgeir skýrði út leikskipulagið sem var sett upp. „Við sáum fljótt að til að gera eitthvað almennilegt í þessu, að þá yrðum við að tækla Pólverjana sérstaklega. Við vorum svo heppin að hafa pólskan félagsráðgjafa hjá okkur í Krabbameinsfélaginu og við tvö fórum í að setja upp prógramm og auglýsa eftir aðilum sem vildu gerast „reykingamálaráðunautur“ hjá okkur, þ.e. að hjálpa öðrum að geta hætt að reykja. Við höfum stundað þetta með Íslendinga árum saman og gengið vel en töldum að til að geta náð til Pólverjanna, þyrftum við að finna pólskumælandi ráðunauta.“

Bílakjarninn sumardekk 2024
Bílakjarninn sumardekk 2024

Aneta Scislowicz frá Póllandi svaraði kallinu en hún er með diplóma gráðu í fíknimeðferðum og líklega var ekki hægt að finna betri aðila því hún talar mjög góða íslensku og ensku. „Ég er tónlistarmeðferðar-sérfræðingur [art/music therapist] með MA meistaragráðu en því miður þekkist það ekki hér á Íslandi og því hef ég ekki getað nýtt mér þá menntun fyrr en núna. Ég er lærð ljósmóðir, vann líka sem svæfingarhjúkrunarkona á kvensjúkdómasjúkrahúsi og á heilsuhæli í Póllandi, sérhæfði mig í slökun. Þetta síðastnefnda nýtist mér mjög vel í þessu nýja starfi fyrir Krabbameinsfélagið.“

Einn dagur í einu

Joanna Repa er ein þeirra sem hefur notið ráðgjafar Anetu og ber henni vel söguna. „Ég var búinn að reyna hætta einu sinni og bindindið varði í tvær vikur. Nú er ég búin að vera hætt í fjórar vikur og tvo daga og mér gengur miklu betur. Aneta hefur hjálpað mér mjög mikið en ég tek þetta einn dag í einu. Ég minnkaði hægt og bítandi reykingarnar á hverjum degi og viðurkenni alveg að þegar styttist í að ég mætti ekki reykja neina sígarettu að þá kveið mér fyrir en það hefur gengið, ég hef verið reyklaus núna í rúmar fjórar vikur. Ég er auðvitað að nýta mér nigótíntyggjó og plástra til að byrja með en ég hef fulla trú á að ég muni ná að hætta núna. Ég met lífið of mikið til að vera eitra svona fyrir mér og hvet alla sem eru að spá í að hætta, að nýta sér þessa þjónustu Krabbameinsfélagsins,“ sagði Joanna að lokum.

Þess ber að geta að meðferðin er ókeypis og hægt er að panta hjá Anetu á þessu tölvupóstfangi; [email protected].

Niektóre rodzaje raka występują częściej w Suðurnes
Muzykoterapeuta z Polski pomaga swoim rodakom i nie tylko, rzucić palenie.
„Szybko zdaliśmy sobie sprawę, że aby skutecznie zająć się tym problemem, trzeba skupić
szczególną uwagę na Polakach” – mówi Ásgeir R. Helgason, profesor nadzwyczajny psychologii na
Uniwersytecie w Reykjavíku i ekspert Towarzystwa Onkologicznego.
______________________________________________________
Ciekawy projekt rozpoczął się w zeszłym roku, kiedy siedmiu posłów z okręgu południowego złożyło
projekt uchwały parlamentarnej nakazującej Ministrowi Zdrowia zawarcie umowy z Islandzkim
Towarzystwem Onkologicznym w sprawie badania zachorowalności na raka w Suðurnes w
porównaniu z innymi częściami kraju. W wyniku badania stwierdzono, że niektóre rodzaje raka
występowały częściej w Suðurnes niż gdzie indziej. Wszystkie te nowotwory związane były ze stylem
życia, najczęściej z paleniem. Po bliższym przyjrzeniu się wynikom okazało się, że palenie jest
częstsze wśród obcokrajowców, niż wśród Islandczyków, dlatego Towarzystwo Onkologiczne
zdecydowało się zaoferować swoje usługi w Reykjanesbær, gdyż wielu obcokrajowców z krajów
wschodnich osiedliło się w Suðurnes w ostatnich latach i dekadach. Najliczniejszą grupą z tej grupy
obcokrajowców są Polacy. Oczywiście Polacy mieszkają w całym kraju, więc miejmy nadzieję, że
więcej gmin będzie korzystać z usług Towarzystwa Onkologicznego.
Ásgeir wyjaśnił ustalony plan działania. „Szybko zdaliśmy sobie sprawę, że aby skutecznie zająć się
tym problemem, trzeba skupić szczególną uwagę na Polakach. Mieliśmy to szczęście, że w
Towarzystwie Onkologicznym był z nami polski pracownik socjalny. We dwójkę zaczęliśmy tworzyć
program i poszukiwać ludzi, którzy mogliby pomóc innym rzucić palenie. Od lat z powodzeniem
prowadzimy takie zajęcia dla Islandczyków, ale pomyśleliśmy, że aby dotrzeć do Polaków, trzeba
znaleźć polskojęzycznych prowadzących.”
Aneta Ścislowicz z Polski odpowiedziała na ogłoszenie. Prawdopodobnie nie można byłoby znaleźć
lepszej osoby, ponieważ Aneta ma dyplom z leczenia uzależnień i bardzo dobrze mówi po islandzku
oraz angielsku. „Jestem muzykoterapeutą z tytułem magistra, ale niestety ten zawód nie jest znany
tutaj, na Islandii, więc do tej pory nie mogłam wykorzystać mojego wykształcenia. Z pierwszego
wykształcenia jestem położną, pracowałam również jako pielęgniarka anestezjologiczna w szpitalu
ginekologicznym oraz jako muzykoterapeuta w sanatorium w Polsce, specjalizując się w relaksacji. To
ostatnie jest dla mnie bardzo przydatne w pracy dla Towarzystwa Onkologicznego”.
Joanna Repa jest jedną z osób, które skorzystały z pomocy Anety i zgodziła się opowiedzieć swoją
historię. „Już raz próbowałam rzucić palenie i nie paliłam przez dwa tygodnie ale potem wróciłam do
nałogu. Teraz nie palę już cztery tygodnie i dwa dni i czuję, że nie wrócę już do palenia. Aneta bardzo
mi w tym pomogła. Powoli i stopniowo ograniczałam palenie każdego dnia i przyznaję, że kiedy
doszło do tego, że miałam nie palić już żadnych papierosów, to miałam obawy, ale terapia okazała
się skuteczna i nie palę już ponad cztery tygodnie. Oczywiście jeszcze używam pastylek nikotynowych
i plastrów, ale mam całkowitą pewność, że tym razem rzuciłam palenie na dobre. Za bardzo cenię
sobie życie, by się truć i zachęcam wszystkich, którzy myślą o rzuceniu palenia, do skorzystania z
usług Towarzystwa Onkologicznego” – podsumowała Joanna.
Z terapii można skorzystać bezpłatnie, wysyłając swoje zgłoszenie na maila: [email protected] lub do
polskiego pracownika socjalnego Towarzystwa Onkologicznego na adres: [email protected]