Hætt eftir hálfa öld sem ljósmyndari

Ljósmyndarinn Sólveig Þórðardóttir er að hætta sem ljósmyndari og hefur lokað Nýmynd, ljósmyndastofu sinni til 40 ára. Sjálf hefur Sólveig verið ljósmyndari í fimmtíu og eitt ár. Sjónvarpsmenn Víkur­frétta heimsóttu Sólveigu, eða Sollu í Nýmynd, í síðustu viku eins og sjá mátti í Suðurnesjamagasíni síðasta fimmtudag.

Solla hefur verið með ljósmyndastofu við Iðavelli frá árinu 2004. Þar áður var hún að Hafnargötu 90 í mörg ár en fyrstu stofuna sína opnaði hún í Ásbergshúsinu að Hafnargötu 26 árið 1982. Það má segja að Solla og Víkurfréttir hafi átt samleið á upphafsárunum. Solla stofnaði Nýmynd árið 1982 og Víkurfréttir ehf. voru stofnaðar ári síðar en Nýmynd sá um alla framköllun á ljósmyndum fyrir blaðið á upphafsárunum. Auglýsingar frá Nýmynd voru áberandi í Víkur-fréttum á þessum árum og ávallt mátti sjá ný og ný andlit í auglýsingunum. Solla segir að samstarfið hafi verið ánægjulegt, Víkurfréttir fengu sína vikulegu framköllun á svarthvítum myndum og hún gat auglýst fyrirtækið sitt sem hún var að koma á legg.

Aðspurð hvers vegna hún hafi ákveðið að gerast ljósmyndari, þá segist hún ekki vita ástæðuna. Hún hafi sem unglingur fengið myndavél sem heitir Diana í jólagjöf og fannst það æði. „Þegar ég þurfti svo að hugsa út í það hvað ég ætlaði að verða þegar ég yrði stór varð ljósmyndun fyrir valinu,“ segir Solla.

Hún fékk fljótlega vinnu hjá Heimi Stígssyni, sem var ljósmyndarinn í Keflavík. Sólveig var hjá Heimi í ellefu ár. Hún segist hafa gaman af fólki. Það voru alltaf ný andlit fyrir framan myndavélina. Þá segist hún alltaf hafa haft meira gaman af því að vinna með svarthvítar myndir en litmyndir.

Alltaf betra að mynda á ljósmyndastofunni

Solla stofnaði Nýmynd 11. nóvember 1982 og fyrirtækið fagnaði því 40 ára afmæli seint á síðasta ári. Hún segir að á fyrstu árunum hafi fjörið verið meira, ef þannig mætti komast að orði. Hún hafi farið víða til að taka myndir. Henni hafi þó alltaf fundist betra að taka myndir í stúdíóinu og fundist hún ráða betur við verkefnin þannig.

Ljósmyndarinn Sólveig hefur upplifað miklar breytingar í sínu starfi á þessum árum. Hún myndaði allt á filmu en árið 2008 skipti hún yfir í stafræna tækni. Hún gerði einnig allt sjálf, nema að hún framkallaði ekki litfilmur. Í myrkraherberginu gerði hún allar prufur af filmum og allar stækkanir á myndum.

Og núna ertu bara að pakka saman?

„Já, núna er ég að hætta. Það er komin hálf öld, er það ekki bara ágætt?,“ spyr Solla á móti.

Á veggjum ljósmyndastofunnar eru ýmsar myndir úr myndatökum Sólveigar í gegnum áratugina. Hún er spurð að því hvað sé erfiðast, hvort fjölskyldumyndir séu erfiðari en einstaklingsmyndir. Hún segir að fyrst og fremst sé gaman að mynda fólk. Það sé ekki kennt í ljósmyndanáminu að fá fólk til að brosa og hver hafi sína aðferð til þess. Solla hafi ekki notast við broshjálpartæki eins og lærifaðir hennar, Heimir Stígsson. Hann var með gervitennur sem hann skellti á fingurnar til að fá bros á andlit fólks.

Uppvaxtarárin mynduð á síma og myndir ekki varðveittar

Það hafa orðið miklar breytingar í áranna rás. Hér áður fyrr mættu öll fermingarbörn í fermingarmyndatöku og það sama átti við um brúðkaupsmyndir. Nú er miklu meira um að fólk sé bara að smella af þessum myndum á símana sína, sem taka orðið stórfínar myndir. Foreldrar mynda líka uppvaxtarár barnanna sinna á símana en gæta svo ekki að því að varðveita myndirnar. Solla segir að hún hafi myndað fjölmargar fjölskyldur árum saman og á tímamótum í fjölskyldum. Það séu mikilvægar minningar að eiga.

Vinnan sem Solla vann áður í myrkraherberginu við ljósmyndastækkarann er núna unnin í tölvunni. Það er mikil breyting á vinnuháttum en mikill misskilningur að tölvuvinna sé eitthvað fljótlegri. Solla sagði það drjúgt að fara í gegnum allar myndirnar, velja þær bestu og vinna þær fyrir útprentun.

„Í dag eru myndir lagaðar í tölvu og auðvelt að fjarlægja bólur og þess háttar. Þegar unnið var með myndir á pappír voru blýantar, sköfur og lakk á spraybrúsum þau verkfæri sem notuð voru við myndvinnsluna,“ segir hún og tekur undir að stafræna byltingin sé mögnuð.

Sýslumaður tekur passamyndir

Þá varð mikil breyting á högum ljósmyndara fyrir nokkrum árum þegar sýslumannsembættin fóru sjálf að taka myndir í vegabréf og ökuskírteini. Ljósmyndarar eru þó ennþá að bjóða uppá passamyndatöku því ennþá þarf myndir í ýmis skírteini og aðgangskort. Þá fá ljósmyndararnir í dag ennþá til sín í myndatöku einstaklinga sem starfsfólk sýslumanns ræður ekki við að mynda, s.s. börn sem eiga erfitt með að stilla sér upp í myndabás sýslumannsins og fara að þeim fyrirmælum sem þar eru gefin.

Á árum áður kom það oft í hlut Sollu að bjarga myndatöku í bráðabirgðavegabréf sem gefin voru út hjá sýslumanni. Talsvert var um það á sínum tíma en slík vegabréf eru ekki gefin út lengur. Þá kom fulltrúi sýslumanns með einstaklingum í myndatöku og þessu var reddað.

Þegar þú horfið aftur í tímann, er þá eitthvað eftirminnilegt?

„Já, já. Margt og mikið.“

Hafa nýgift brúðhjón nokkuð skilið fyrir framan myndavélina?

„Nei, það hefur ekki gerst,“ segir Solla og hlær með blaðamanni. Hún bætir við að það hafi þó ýmislegt spaugilegt gerst.

„Ég hef verið að fá fólk til að kyssast fyrir framan myndavélina. Hingað kom eldra par með uppkomin börn og ég er að reyna að hafa þetta eitthvað svona yndislegt og spyr brúðgumann hvort hann vilji ekki kyssa hana. Hann svarar bara um hæl með „nei“ og segist bara geta kysst hana heima. Ég var alveg að deyja úr hlátri yfir þessu.“

Ennþá að vinna úr myndum

Það er alls ekki auðvelt fyrir ljósmyndarann að hætta. Þó svo Solla sé búin að loka stúdíóinu þá er hún ennþá að vinna með myndir úr myndatökum og fólk hefur ennþá aðgang að henni með þær myndir sem hún hefur tekið í gegnum tíðina, ef það vantar myndir sem þegar hafa verið teknar, hvort sem það eru myndir af filmum eða úr stafrænu safni.

Spurð hvað eigi svo að takast á hendur nú þegar ljósmyndastofunni hefur verið lokað, segir Solla vera óljóst. Kannski ætli hún að fara í golf. Það verði bara að koma í ljós.