Jólin bönnuð í 70 ár í Rússlandi

Alexander Berg er rússneskur Íslendingur að eigin sögn og kom til landsins með konu sinni Olgu og syninum Daníel árið 2005. Fjölskyldan býr í Innri-Njarðvík en þau komu hingað sem flóttamenn frá Rússlandi og fengu síðar dvalarleyfi á Íslandi. Fjölskyldan vill hvergi annars staðar vera, en fjölskyldufaðirinn segir lífið á Íslandi vera ljúft og áhyggjulaust. Hér sé lítið um glæpi miðað við í heimalandinu þar sem heimili í stórborgum Rússlands hafi oft skothelda útidyrahurð úr málmi. Alexander og Olga bjuggu í Moskvu allt sitt líf áður en þau fluttu til Íslands en þá var sonurinn Daníel fimm ára en hann segist vera algjör Íslendingur þar sem hann muni ekki mikið eftir lífinu í Rússlandi. „Við lifum 100% eins og Íslendingar en höldum að einhverju leyti í rússneskar hefðir,“ segja feðgarnir.

Í Rússlandi starfaði Alexander á sjónvarppstöð og tók þátt í því að þróa nýja sjónvarpsþætti fyrir rússneskan markað sem oft voru að fyrirmynd vinsælla þátta í Ameríku og vestur Evrópu. Einnig starfaði Alexander í ferðamannaiðnaðinum í Sovét-Rússlandi en hér á landi er hann með verkefni á snærunum sem hann vinnur með tveimur Íslendingum í tengslum við ferðamannaiðnaðinn. Að auki starfar hann hjá Póstdreifingu. Olga starfar hjá Kaffitár í Reykjanesbæ en í Rússlandi var hún eigandi bókabúðar.

Helsta aðlögunarvandamál sem hjónin hafa þurft að takast á við á Íslandi er tungumálið en sonurinn talar málið eins og innfæddur. „Íslendingar tóku okkur vel, þeir hafa opið hjarta og allir okkar vinir eru íslenskir. Að mínu mati eiga útlendingar að reyna að aðlagast því samfélagi sem þeir búa í, ekki hópa sig saman og búa útaf fyrir sig. Það hefur reynst okkur best, það var auðvitað erfitt fyrst en ekki lengur.“

Þegar talið berst að jólahefðum fjölskyldunnar þá segja feðgarnir að þau haldi jól að íslenskum sið en blandi einnig rússneskum hefðum inn í á áramótunum vegna þess að í Rússlandi eru ekki haldin jól á þann hátt sem Íslendingar þekkja. Eftir Októberbyltinguna í Rússlandi árið 1917 voru jólin gerð ólögleg sem og jólasveinninn og jólatréð. Þess vegna eru engar jólahefðir í Rússlandi þó hátíðarhöld um jólin séu aftur orðin lögleg, en það átti sér stað við fall Sovétríkjanna í byrjun 10. áratugarins. Jólin eru ekki haldin hátíðleg 24. eða 25. desember heldur er aðal áherslan lögð á áramótin.

Þann 31. desember skreytir fjölskyldan áramótatréð og fjölskyldan kemur saman um kvöldið og borðar fínan mat. Rússneski jólasveinninn sem kallaður er „Afi Frost“ kemur í heimsókn ásamt aðstoðarmanni sínum sem er lítil stúlka. Þau gefa börnunum gjafir sem opnaðar eru um kvöldið. Klukkutíma fyrir miðnætti sest fjölskyldan saman og ræðir gamla árið. Allir fylgjast með útsendingu frá Kremlin þar sem stór klukka á torginu telur niður í miðnætti. „Á slaginu tólf skála allir í kampavíni en það er nokkurs konar regla, það væri algjörlega óviðeigandi að skála í einhverju öðru eins og t.d. vodka,“ segir Alexander þegar hann rifjar upp áramótin í Rússlandi. Flugeldum er skotið upp og síðan fara allir inn aftur, setjast niður saman og ræða nýja árið.

Í þessa hefð heldur fjölskyldan hér á Íslandi og segist Daníel vera ósköp ánægður með það þar sem hann fái alltaf einnig stóran pakka á gamlárskvöldi. Annars hefur Daníel að mestu alist upp við íslenskar jólahefðir þar sem foreldrar hans kappkostuðu við að kynna sér jólasiði Íslendinga þegar þau fluttu hingað og hefur hann því alltaf fengið í skóinn eins og önnur íslensk börn. Honum finnst þó gaman að halda í rússneskar hefðir, sérstaklega eins lengi og hann fái stóru áramótagjöfina sem Afi Frost nær að koma til skila frá Rússlandi.