Hilmar Kristinsson, eða Himmi K. eins og hann er oftast kallaður er sonur hjónanna Kristins Guðmundsssonar og Jónu Gunnarsdóttur, Kidda og Jónu í Dropanum. Himmi ólst upp í Keflavík og tók þar virkan þátt í íþrótta- og skemmtanalífinu. Um tvítugt var hann kominn í mikla fíkniefna- og áfengisneyslu og var ósáttur við sjálfan sig og lífið sem hann lifði. Honum fannst hann vera fastur í neti en fann enga leið út. Í dag líður honum vel og er forstöðumaður í Frelsinu sem er kristileg miðstöð, ásamt eiginkonu sinni, Lindu B. Magnúsdóttir, dóttur Magnúsar Þórs Sigmundssonar tónlistarmanns frá Höskuldarkoti í Njarðvík og Rósu. Hugsjón þeirra felst í að hjálpa ungu fólki og boða fagnaðarerindið. Sjálfsvíg ungs fólks og fíkniefnavandinn er þeim áhyggjuefni og þau vinna að því að fræða fólk um þennan mikla þjóðfélagsvanda og koma fólki til aðstoðar sem á við vandamál að stríða með starfinu Sókn Gegn Sjálfsvígum sem er unnið út frá Frelsinu, kristileg miðstöð. Silja Dögg Gunnardóttir hitti Hilmar að máli á hlýlegri kaffistofu Frelsisins við Héðinsgötu 2. Auðvelt að nálgast eiturlyf „Ég spilaði körfubolta með Njarðvík og vann sem plötusnúður í Keflavík. Þetta var á tímabilinu 1982-85. Þegar ég var á aldrinum 19-21 fór neyslan úr böndunum hjá mér og hún tók af mér stóran toll. Ég var mikið í amfetamíni, sem var tískulyf á þessum tíma. Það var mjög auðvelt að nálgast fíkniefni í Keflavík eins og annars staðar. Ástandið í dag er alveg eins og það var þá“, segir Himmi. Hann bætir því við að fólk geri sér almennt ekki grein fyrir hvað eiturlyfjamarkaðurinn er vel skipulagður. „Ungt fólk í dag er markaðssett, þetta er engin tilviljun. Ákveðnir aðilar sjá sér hagnað í að því fyrr sem einstaklingar ánetjast því meiri græða þeir.“ Orðinn hræddur við sjálfan mig Himmi segist hafa verið orðinn þreyttur á þessu lífi sem hann lifði en honum fannst hann ekki geta losnað. „Ég vildi ekki lifa svona. Á yfirborðinu var allt í lagi. Ég passaði alltaf uppá að vera vel klæddur og koma vel fyrir út á við en sálartetrið var í slæmu ástandi. Ég var orðinn hræddur við sjálfan mig því ég vissi oft ekki hvað ég var að gera og var orðinn hættulegur sjálfum mér.“ Himmi kynntist Lindu, eiginkonu sinni, á þessum tíma þegar hann var langt leiddur í neyslu. „Hún vissi ekki hvert ástandið var á mér“, segir Hilmar. „Ég var mjög góður í því að fela ástand mitt og breiða yfir það. Ég var alltaf hress og kátur og við vorum mjög ástfangin. En það kom á daginn að neysla mín tók sinn toll af lífi okkar beggja.“ Vildi ekki lifa lengur Neyslan olli ýmsum erfiðleikum í sambandi þeirra og það endaði með því að þau hættu saman. Þá fóru hlutirnir að breytast til betri vegar án þess að Hilmar og Linda gerðu sér grein fyrir því. Röð tilviljana eða Guðviljana varð til þess að þau hófu nýtt líf, saman. „Þegar við hættum saman fór ég með kunningja mínum til Majorka. Ég var þar í fimm vikur og var í algjöru niðurbroti. Mér leið ömurlega. Ég var farinn að velta fyrir mér spurningunni hvort lífið væri þess virði að lifa því. Ég lenti þar á sjúkrahúsi og ég man eftir því að ég var að reyna að fara með Faðir vorið og ruglaðist alltaf í því. Mér fannst ég heldur aumur að muna ekki einu sinni Faðir vorið. Lægra gat maður ekki komist. Barnatrúin mín sat í mér og bænin mín var í raun hróp á hjálp“, segir Hilmar og það má segja að hann hafi verið bænheyrður. Hann segir að í dag sé bænalífið raunveruleiki og samfélag við Guð. „Bæn er ekkert annað en að tala við Jesú og opna hjarta sitt fyrir honum“, segir Hilmar. Hitti engil í London „Við millilentum í London á heimleiðinni og ég rölti um götur borgarinnar og hugsaði um hvort ég ætti að lifa lengur. Skyndilega var eins og sagt væri við mig, hringdu í Lindu og segðu henni að þú elskir hana. Ég labbaði í næsta rauða símaklefa en vissi ekki hvernig ætti að hringja til Íslands. Ég fór út úr símaklefanum og fyrsta manneskjan sem ég rakst á var Íslendingur sem sneri sér að mér og sagði mér hvernig ætti að hringja án þess að ég spyrði hann. Í London búa 9 milljónir og annað hvort var þetta rosaleg tilviljun en ég held að ef ég hef einhvern tíma hitt engil, þá var það þarna. Ég hringdi og sagði Lindu að ég elskaði hana og bað hana um að gefast ekki upp á mér. Seinna sagði hún mér að hún hefði setið eftir samtalið og liðið mjög illa yfir því hvernig var komið fyrir okkur. Hún brotnaði niður, grét og fór að biðja sem að hún hafði ekki gert í langan tíma. Hún hafði kynnst trúnni þegar hún var 9 ára gömul í sunnudagaskóla í Hvítasunnukirkjunni í Keflavík. Það segir manni hvað barnatrúin er sterk. Hún grét og bað Guð um að hjálpa mér að eiga við fíknina og að hann myndi endurreisa samband okkar. Hún fann þvílíkan frið og nærveru Guðs, eftir þessa bæn og var fullviss í hjarta sínu að allt myndi fara vel. Þarna upplifði hún að Guð er bara einni bæn í burtu!“ Örlagarík flugferð Í flugvélinni á leiðinni heim frá London settist Hilmar í sæti við hliðina á Kidda og Dísu sem eru forstöðumenn Hvítasunnukirkjunnar í Keflavík. Þau fóru að spjalla við hann um daginn og veginn og umræðan leiddist svo að trúnni. Kiddi sagði Hilmari frá fagnaðarerindinu um Jesú Krist. „Það gerðist eitthvað innra með mér á þessari stundu þegar ég heyrði að Jesú hefði gefið líf sitt til að við mættum lifa. Þar sem ég sat í flugvélinni horfði ég út um gluggan og bað „Jesús, ef þú ert raunverulegur þá gef ég þér mitt líf“. „Ég upplifði strax frið og eins og þunga og áhyggjum hefði verið lyft af mér. Í dag veit ég að það sem gerðist þarna er samkvæmt Rómverjabréfinu 10:9 „Ef þú játar með munni þínum að Jesús er drottinn og trúir í hjarta þínu að Guð hafi reist hann upp frá dauðum þá muntu hólpin verða“. Upp frá þessari stundu hefur líf okkar Lindu tilheyrt Guði. Ég fór í meðferð stuttu eftir að ég kom heim og Guð hjálpaði mér svo sannarleg í gegnum það. Síðan giftum við okkur í ágúst 1986. Fljótlega urðum við mjög virk í Veginum í Reykjavík og störfuðum þar á tímabilinu 1987-1995 m.a. sem unglingaleiðtogar, ráðgjafar og fleira.“ Hjörtun eru á götunum Árið 1995 fóru þau í biblíuskóla til Bandaríkjanna og vígðust sem pastorar (forstöðumenn). Hilmar segir að köllun þeirra sé að hjálpa ungu kynslóðinni á Íslandi. Hugsjónin að Frelsinu, kristilegri miðstöð fæddist þegar þau komu heim frá Bandaríkjunum og í september 1995 stofnuðu þau fríkirkjuna Frelsið. „Hjörtu okkar hafa alltaf verið á götunum. Það er frábært að sjá fagnaðarerindið virka á meðal almennings. Jesús eyddi tíma sínum líka á meðal fólksins. Hann sagði að það væru ekki heilbrigðir sem þyrftu læknis við, heldur þeir sem væru sjúkir. Við förum út á meðal fólksins vegna þess að það eru svo margir sem þora ekki að koma í kirkju. Þeim finnst þeir vera óverðugir og síðan er það skömm yfir hlutum sem fólk hefur lent í og finnst sem þeir eigi ekki rétt á að koma. Það er auðvitað ekki rétt“, segir Hilmar með áherslu. „Jesús kom til að hjálpa okkur að lifa þessu lífi, hann ætlaði okkur aldrei að lifa án hans.“ Sókn gegn sjálfsvígum Sjálfsvíg ungs fólks er þjóðfélagslegt vandamál sem ekki ber mikið á í umræðunni. Sókn gegn sjálfsvígum er kristilegt hjálparstarf sem er rekið á vegum Frelsisins og Styrk unga fólksins. Tilgangur félagsins er að verjast þeirri vá sem herjar á mannauð Íslands. Félagið vinnur markvisst að atriðum sem tengjast eða valda sjálfsvígum, s.s. fíkniefnaneyslu, áfengisneyslu, einelti o.s.frv. Þeir sem misst hafa ástvini vegna sjálfsvíga geta líka leitað sér hjálpar og fengið stuðning hjá félaginu. „Á tímabilinu 1980-1990 hafi verið 247 dauðaslys í umferðinni og við eyðum milljörðum í að varna fleiri slysum. Við byggjum brýr og vegi en á sama tíma eru 324 sjálfsvíg skráð á Íslandi. Hvar erum við að byggja brýr fyrir lífsgöngu fólks?“, spyr Hilmar og bætir við að nauðsynlegt sé að alþingismenn móti afgerandi stefnu varðandi sjálfsvíg ungs fólks sem er þjóðfélagslegt vandamál. Sumir þurfa bara klapp á öxlina Um tíma hefur Sókn gegn sjálfsvígum rekið Gen-X Café í miðbæ Reykjavíkur. Kaffihúsið er opið á föstudögum frá kl.23-4 og þangað getur fólk komið og fengið fríar veitingar. Hilmar segir að kaffihúsið sé nánast fullt af fólki um hverja helgi. Starfsmenn á vegum Frelsisins og Sókn gegn sjálfsvígum eru á ferð í miðbænum á nóttunni um helgar og boða fagnaðarerindið og kynna starfsemi samtakanna. „Sókn gegn sjálfsvígum hefur ekkert að gera með hvort sá sem er hjálpar þurfi er kristinn eða ekki. Ef fólk vill ekki fá þess konar aðstoð þá er það í lagi, við getum hjálpað hvort sem er. Það þarf ekki alltaf hetju til að bjarga lífi. Það sem skiptir mestu máli er að fólk sé vakandi fyrir líðan annarra. Sumir þurfa bara klapp á öxlina“, segir Hilmar. Samnýtum krafta okkar Sókn gegn sjálfsvígum hefur átt gott samstarf við Rauða krossinn, Lögregluna, Félagsþjónustuna, Útideildina og KFUM og K en þessir hópar eru allir með starfsemi í miðbænum um helgar. „Við skiptum vöktum á milli okkar og höfum góðar yfirsýn yfir það sem er að gerast í miðbænum. Við viljum samnýta krafta okkar og gera starfið eins áhrifaríkt eins og kostur er“, segir Hilmar. Guð er bara einni bæn í burtu Á veturna fara Hilmar og Linda ásamt öðrum úr Sókn gegn sjálfvígum í alla framhaldsskóla höfuðborgarinnar. Hann segir að skólarnir séu fullir af ungu fólki með spurningar sem það hefur ekki fengið nein svör við. Hann segir það einnig hafa komið í ljós að meirihluti nemenda þekkir einhvern sem hefur framið sjálfsvíg eða að þau hafa reynt það sjálf. „Tilgangurinn með þessum heimsóknum er að svipta hulunni af þessum umræðum og þeir sem eiga í erfiðleikum vita þá að þau eru ekki ein. Við erum ekki að kenna þeim neitt nýtt í rauninni, heldur erum við að leggja áherslu á að Guð sé til staðar og að það sé gott að leita til hans. Slagorðið sem við notum er Guð er bara einni bæn í burtu. Þau eiga þetta slagorð í hjarta sínu og muna þá eftir þessu þegar þau lenda í erfiðleikum. Trúin getur flutt fjöll. Mér finnst því mikilvægt að benda krökkunum á að í stað þess að taka eigið líf þá geta þau leitað í mátt bænarinnar.“ Hilmar segir að krakkarnir hafi alltaf tekið vel á móti og þeim og tekur fram að grundvöllur starfsins sé kristilegur en þau beri hann fram á nútímalegan hátt og reyni þannig að höfða til krakkanna. „Í heimsóknum okkar í skólana vekjum við upp umræður og danshópur á okkar vegum sýnir dans og drama um sjálfsvíg sem vekur gífurleg viðbrögð. Við notum mál sem krakkarnir skilja og erum með boðskapinn inní því“, segir Hilmar. Mikill árangur Á vegum Frelsisins er einnig rekin símalína. Ráðgjafar eru við símann allan sólarhringinn og eru tilbúnir að aðstoða þá sem eiga erfitt og þá sem eru í þann veginn að taka eigið líf. Hilmar segir að eitt símtal geti skipt sköpum en síminn er 577-5777. „Við sjáum mikinn árangur af starfinu og krakkarnir vita orðið um kaffihúsið okkar, símalínuna og þekkja okkur þegar við erum á ferðinni niður í miðbæ um helgar. Hugsjón okkar er að geta verið með heimili og aðstöðu þar sem fólk getur fengið aðhlynningu og hjálp. Þannig gætum við veitt aðgengilegri aðstoð fyrir þá sem eru í sjálfvígshugleiðingum“, segir Hilmar. Viðtal: Silja Dögg Gunnarsdóttir Þú getur hjálpað einhverjum frá hengiflugi hörmunga með því að taka eftir hættumerkjum á frumstigi. 1. Meiriháttar breytingar á eðlilegri hegðun: Einhver sem er venjulega mannblendin verður ómannblendin og þungbúinn. Góður nemandi verður trassi í námi. 2. Svefnvandi: Viðkomandi sefur á óreglulegum tímum, slen og þreyta yfir daginn, óstýrilátur og eirðarlaus á næturna. 3. Breyttar matarvenjur: Óhófleg megrun eða ofát. 4. Sinnuleysi og orkuleysi: Einstaklingur virðist skyndilega missa löngun fyrir lífinu, sérstaklega í þeim hlutum sem viðkomandi hefur haft unun af. 5. Skyndileg hamingja eftir langvarandi þunglyndi: Getur þýtt uppgjöf fyrir vandamálum og stefnt að róttækum úrlausnum, að eyða sjálfum sér. 6. Árásarhneigð og yfirgangur: Skapbræðisköst, harkaleg líkamlegur ofsi og ofbeldi við minnstu ögrun. 7. Áhættusamari hegðun: Slagsmál algengari, taka óeðlilega áhættur t.d. í umferðinni. 8. Lauslæti: Getur verið hróp eftir athygli. „Ég þarf ástúð og ástæðu til þess að lifa.“ Þetta á sérstaklega við um kvenfólk. 9. Slen, þáttökuleysi og notkun vímuefna: Oft er viðkomandi að segja, „ef einhverjum er annt um mig þá stoppa þau mig.“ Margir sem reyna sjálfsvíg eru efablandnir um verknaðinn og eru leitandi hvort einhverjum finnist annt um þá og komi þeim til hjálpar. 10. Vanræksla á útliti: Getur verið lágt sjálfsálit. 11. Tíður grátur: Getur verið merki um að viðkomandi höndli ekki lengur kringumstæður sínar. 12. Sjálfseiðingar talsmáti: „Mín verður hvort sem er ekkert saknað“ eða „ég vildi að ég myndi sofna og aldrei vakna aftur“ eða „þeir munu sjá eftir mér þegar ég er horfinn.“ Takið svona hegðun alvarlega. Þetta getur verið hróp eftir HJÁLP ! Hvernig aðstandendur geta hjálpað 1. Verið athugul: Takið eftir meirhátta breytingum á hegðun. Ungt fólk er sérstaklega berskjaldað og auðsæranlegt við mikil umrót á kringumstæðum sínum, t.d. fráfall fjölskyldu- eða ástvinar, ryskingar og rifrildi heimafyrir, slit á nánum samböndum. Treystu eðlisávísun þinni! 2. Vertu góður hlustandi: Reyndu að fá viðkomandi aðila til þess að tjá sig um vandamálið. Þetta er ekki alltaf auðvelt sérstaklega þegar viðkomandi er hlédrægur og óframfærinn. Reyndu að opna fyrir samræður t.d. „Ég hef tekið eftir því að þú hefur ekki verið þú sjálf/ur undanfarið. Get ég eitthvað hjálpað þér?“ Ekki gera lítið úr vandanum, „þetta er nú ekki svona slæmt“ Ekki bregðast við með dómhörku eða hljóma hneykslaður, jafnvel þó þú sért það! Vertu jákvæður, uppbyggjandi og líka beinskeyttur. Spurðu t.d. „hefur þú reynt sjálfsvíg áður?“ „Hvað stoppaði þig?“ „Hvað var það sem fékk þig til þess að vilja halda áfram að lifa?“ Þegar viðkomandi svarar, þá umorðaðu svarið aftur til hans og leyfðu honum að fylla inní eyðurnar til að svala skilningsþörf þinni. Þetta sýnir einnig að þú sért virkilega að hlusta og sýnir umhyggju. Þetta hjálpar einnig viðkomandi að raða hugsunum sínum rétt og fylgja þeim að rökréttri niðurstöðu. Þakkaðu einstaklingnum fyrir að treysta þér. 3. Reyndu að hjálpa vipðkomandi að leyta jákvæðrar lausnar. Hjálpaðu þeim að leysa úr einfaldari hliðum vandans fyrst. Hjálpa þeim að sjá að það sé til einfaldari lausn heldur en að taka sitt eigið líf. Það er enginn lausn, heldur skilur það eftir sig slóð nýrra vandamála fyrir aðra, og er sóun á dýrmætu lífi ! Bentu á að vandamálin eru stundleg, það er hægt að vinna úr þeim, en sjálfsvíg er varanlegt. Eða sjálfsvíg er varanleg lausn á skammtíma vanda. 4. Fjarlægðu öll hættuleg vopn eða lyf úr húsinu. Sjálfsvíg hafa meiri aðdráttarafl þegar ráð eru til staðar. Ekki draga í efa hvað manneskja í svona ástandi getur framkvæmt. 5. Ekki skilja viðkomandi mikið eftir einan. Láta viðkomandi ekki komast upp með iðjuleysi. Hvetja hann til að taka þátt í einhverju t.d. námskeiði. 6. Hvettu vin þinn að leita sér hjálpar. Ekki skammast þín fyrir að benda á einhvern sem er jafnvel hæfari til að hjálpa t.d. prestur/pastor, kennari, eða ráðgjafi. Spurðu hvort það sé einhver sem viðkomandi treysti sér til þess að tala við, eða leita faglegrar hjálpar fyrir sig. Mörg ungmenni sem reynt hafa að fyrirfara sér eru mjög þakklát í dag fyrir að hafa verið stöðvuð. Erfiðleikar sem virðast óyfirstíganlegir í dag eru viðráðanlegir á morgun með HJÁLP. Benda má fólki sem vilja gerast félagsmenn og stuðnings aðilar Sókn gegn sjálfsvígum að hringja í síma 533-1177, fax 533-1770, netfang:
[email protected] Ársgjald er 1.500 kr. á ári. Fyrir þá sem vilja greiða ársgjald strax eða veita fjárstuðning þá er bankanúmer: 0111-05-000277, Landsbanki Íslands, Austurstræti 11, Reykjavík Að lokum vilja Hilmar og Linda segja: „Mundu að Guð er Bara einni Bæn í Burtu, undir hvaða kringumstæðum sem er!“
