Forréttindi að skoða heiminn í vinnunni
Bjarni Thor Kristinsson er einn af sonum Garðsins sem hefur lagt heiminn að fótum sér, farið syngjandi um heimsins lönd. Hann er tilnefndur til ískensku tónlistarverðlaunanna 2013 sem söngvari ársins í flokki sígildrar- og samtímatónlistar. Bjarni Thor hlýtur tilnefningu sem söngvari ársins fyrir frammistöðu sína í hlutverki Zuninga í uppfærslu Íslensku Óperunnar á Carmen og fyrir söng sinn í verkum Wagners með Sinfóníuhljómsveit Íslands í vor. Í samtali við Suður með sjó segist Bjarni alltaf hafa haft áhuga á tónlist og söng.
„Jói kennari [Jóhann Jónsson] lét okkur alltaf syngja og það hafði örugglega sitt að segja. Síðan tók ég þátt í starfi Litla leikfélagsins; lék nokkur lítil hlutverk og önnur stærri auk þess sem ég aðstoðaði nokkra leikstjóra. Þetta var mjög lærdómsríkt og leikhúsbakterían plantaði sér í mér við þetta allt saman. Rétt eftir stúdentspróf var ég „plataður“ í söngnám af góðum vini mínum og þá fór boltinn að rúlla. Sennilega er það hin meðfædda athyglissýki sem gerði síðan gæfumuninn þegar upp var staðið,“ segir Bjarni Thor. Þegar Suður með sjó ræddi við Bjarna var hann staddur í Köln í Þýskalandi.
Bjarni Thor er í sambúð/fjarbúð með yndislegri stúlku frá Kópaskeri, Lilju Guðmundsdóttur, sem líka er óperusöngvari. „Við eigum heima í Hafnarfirði en Lilja er með annað heimili í Vínarborg, þar sem hún er að ljúka námi og mitt annað heimili er ferðataskan,“ segir Bjarni . Hann á þrjú börn, tvö uppkomin í Hafnarfirði og eina 11 ára hálfrússneska dóttur í Þýskalandi.
- Þú ert búinn að fara víða um lönd að syngja. Þetta hljóta að vera forréttindi?
„Ég er einn tveggja íslenskra óperusöngvara sem er svo gæfusamur að búa á Íslandi en starfa erlendis. Í óperubransanum sækir maður frekar að vera í lausamennsku heldur en fastráðinn. Lausamennskan gefur mun meira í aðra hönd auk þess sem maður hefur meira um það að segja hvaða hlutverk maður syngur en þegar maður er fastráðinn. Ég á 20 ára starfsafmæli núna um áramótin og óperuhúsin sem ég hef sungið í eru orðin ansi mörg. Í Þýskalandi hef ég sungið aðalhlutverk í öllum stærstu óperuhúsunum og fyrir utan Scala þá er sama upp á teningnum á Ítalíu. Svipaða sögu er að segja um Frakkland, Spán, Portúgal, Belgíu og Austurríki auk þess sem ég hef sungið í Chicago, Tokyo og í Melbourne“.
– Áttu þér uppáhaldshlutverk á þessum 20 ára ferli?
„Eitt erfiðasta bassahlutverk óperubókmenntana er Baróninn í Rósariddaranum eftir Richard Strauss. Ég er búinn að syngja þetta hlutverk í bráðum 15 ár út um allan heim og er það í miklu uppáhaldi hjá mér. Síðan hef ég sungið næstum öll bassahlutverkin í óperum Wagners. Það er mikil áskorun og mjög skemmtilegt“.
- Hvernig er venjulegur vinnudagur hjá söngvara?
„Í sjálfu sér er ekkert til sem kalla mætti „venjulegt“ við vinnudag óperusöngvarans; þetta er svo ótrúlega margbreytilegt eftir húsum og leikstjórum. Sem dæmi get ég nefnt að núna í haust söng ég í óperunni í Köln. Þetta var óperan Rigoletto eftir Verdi og frumsýningin var fyrir 2 árum síðan. Þar sem þetta var endurupptaka, þá æfðum við í 3 vikur. Ég var á ca. 5-6 æfingum á viku; svona 2-3 tíma í senn. Þess á milli æfði ég mig sjálfur, lærði önnur hlutverk og sinnti öðrum verkefnum. Síðan komu 5 sýningar á 11 dögum. Á sýningardegi gerir maður lítið annað en að syngja. Röddinn er vöðvi sem söngvari verður að umgangast jafnvel og íþróttamaður gerir við skrokkinn á sér. Auk þess verður maður að „toppa“ á réttum tíma og í raun alltaf að standa sig. Annars er hætta á því að maður verði ekki ráðinn aftur.
Ráðningar ganga flestar í gegnum umboðsskrifstofur og þessum ferðalögum fylgir mikill kostnaður sem stundum er greiddur af óperuhúsunum og stundum af manni sjálfum. Launin eru góð en afkomuöryggið lítið. Stundum er dagatalið fullt, stundum eru stærri göt en maður kærir sig um,“ segir Bjarni Thor.
Aðspurður um „lífið í ferðatöskunni“ segir Bjarni að fyrst og fremst séu það forréttindi að fá að skoða heiminn í vinnunni. Þeytingurinn geti hins vegar verið þreytandi og ekki beint fjölskylduvænn. „Starfið er líka krefjandi en um leið oft ótrúlega gefandi. Maður lærir að horfa á kostina hverju sinni þó heimþráin sé stundum mikil og áhugaverðustu borgir geti engu þar um breytt“.
- Hvað ertu að fást við þessa dagana og hver eru næstu verkefni?
„Það er búið að vera mikið að gera í haust. Fyrst söng ég í nútímaóperu í Köln, þá í Carmen í Hörpu og loks í Rigolettó aftur í Köln. Þess á milli hef ég unnið með ungum söngvurum í Söngskóla Sigurðar Demtetz í Reykjavík. Ég kenni ekki söng en leikstýri óperum og óperusenum með unga fólkinu. Það er mjög skemmtilegt og ég á örugglega eftir að gera meira af slíku.
Fyrir utan þetta alls saman stend ég fyrir tónleikahaldi í Hörpu þar sem íslensk tónlist er kynnt ferðamönnum. Þetta er ég búin að gera frá opnun hússins og hefur tónleikahaldið fengið frábærar viðtökur. Tónleikarnir eru að nálgast annað hundraðið og listamennirnir sem komið hafa fram eru um 40. Núna um áramótin tökum við nokkra svona tónleika og þá ætlum við Lilja að koma sjálf fram. Við gerðum þetta líka fyrir ári síðan og það var þó nokkuð af Íslendingum sem kom líka á tónleikana“.
- Hvernig ert þú að halda tengslum við þinn gamla heimabæ, Garðinn?
„Mér þykir mjög vænt um minn gamla heimabæ og, þökk sé fésbókinni, er ég í góðum tengslum við marga að mínum gömlu skólafélögum. Ég geri mér síðan ferð af og til í gegnum þorpið ef ég á leið til Keflavíkur að heimsækja móður mína og þá steyma minningarnar fram“.
- Hvernig var að alast upp í Garðinum?
„Þegar ég ólst upp í Garðinum þá voru tímarnir aðrir. Samfélagið var ekki eins fjölbreytilegt og það er í dag og fordómar meiri. Mér er t.d. minnistætt þegar stúlkur úr Reykjavík komu í bekkinn okkar og eyðilögðu hann, eins og margir virtir borgarar létu hafa eftir sér. Við höfðum verið sérstaklega þægur bekkur og svo komu þær og gerðu allt vitlaust. Þetta var auðvitað alrangt. Við vorum bara á þessum tíma að breytast í unglinga og hegðunin að breytast í samræmi við það.
Þá man ég líka vel eftir fyrstu dögunum í skólanum. Mér þótti sérstaklega gaman að læra en sá fljótt að það var alls ekki „inn“. Í þá daga var enginn maður með mönnum nema hann væri á sjónum og gæti slegist almennilega og ég tilheyrði hvorugum hópnum. Þá var mikið um stríðni og einelti. Þeir sem voru t.d. lesblindir voru einfaldlega bara tossar. Mér var auðvitað líka strítt og stríddi örugglega líka sjálfur.
Fyrir nokkrum árum mætti ég virðulegri konu úr Garðinum í verslun í Reykjavík. Hún heilsaði mér innilega og óskaði mér til hamingju með hversu vel mér gengi. Síðan sagðist hún „afskaplega glöð og undrandi á því hvað það hefði rætst úr mér. Hún hefði sko ekki átt von á því. Hún myndi vel eftir því að ég hefði stundum húkkað mér far heim úr skólanum“. Þetta sló mig gersamlega út af laginu en ég hafði bara engan veginn áttað mig á því að ég hefði verið svona lágt skrifaður hjá einhverjum. Þetta breytir engu um það að mér þykir vænt um gamla heimabæinn minn og gömlu félagana,“ segir Bjarni Thor Kristinsson í samtali við Suður með sjó.
(Úr blaðinu SUÐUR MEÐ SJÓ sem fylgdi Víkurfréttum 19. desember sl.)
