Ánægðir unglingar læra í grjónapungum í Holtaskóla
Það er frekar óvenjulegt að koma inn í skólastofu unglinganna í Holtaskóla því þar blasa við grjónapúðar og sófar en ekki hefðbundin uppröðun borða og stóla. Þær Marý Linda Jóhannsdóttir og Thelma Björk Jóhannesdóttir, grunnskólakennarar, kenna íslensku á unglingastigi og vildu breyta hefðbundinni uppröðun í kennslustofunni til þess að vera í takt við nýja námskrá. Yfirvöld skólans tóku jákvætt í hugmyndir þeirra og hefur þetta fyrirkomulag verið í gangi síðan í haust.
Hvað er í gangi hér inni?
„Bylting! Nei, í alvöru þá vildum við gera þetta að meiri setustofu og vinnustofu þannig að allir geti valið sér vinnuaðstöðu sem hentar þeim. Samkvæmt grunnstoðum Aðalnámskrár er þetta ein af þeim til dæmis með lýðræðið. Við höfum þróað þessa hugmynd með nemendum 8. til 10. bekkjar frá því í haust og þau hafa verið með í að ákveða hvernig stofan lítur út, hvernig við röðum upp. Nú er taflan þeirra en við kennararnir erum staðsettir aftast í stofunni. Þetta hefur jákvæð áhrif. Þau hafa aðgengi að töflunni sem þau geta notað sem vinnutæki ef þau vilja,“ segir Thelma Björk.
Thelma Björk Jóhannesdóttir, grunnskólakennari.
„Við vildum vera í takt við nýja námskrá og búa til þægilegra og afslappaðra námsumhverfi fyrir nemendur á unglingastigi, byggt á lýðræðislegum grundvelli,“ segir Marý Linda og Thelma Björk bætir við: „Þetta er ekki aðeins hugsað til þess að hjálpa nemendum að upplifa nýtt heldur og einnig fyrir okkur kennarana, til að koma okkur út úr kassanum og yfir í nýja hugsun út frá uppröðun skólastofu.“
Út fyrir rammann
„Við ákváðum að hugsa út fyrir rammann, losa okkur við flest það sem tilheyrir hefðbundnum kennslustofum. Það er ekki mikið um hefðbundin borð og stóla, heldur vildum við setja nýtt inn, sófasett, grjónapúða og hringborð. Vildum breyta því hvernig krakkarnir vinna. Bara strax fyrstu dagana tókum við eftir hvað krakkarnir dempuðust niður. Unglingastigið fær að upplifa hvernig það er að vera í svona stofu á hverjum degi því hinar stofurnar eru ennþá svona hefðbundnar,“ segir Marý Linda.
Marý Linda Jóhannsdóttir, grunnskólakennari.
„Ég fer oftast inn í stofuna áður en nemendur mæta. Þegar skólabjallan hringir þá standa dyrnar opnar og nemendur koma inn. Þau ganga inn í rólegheitum, setjast á sinn stað. Þeim finnst þetta notalegt námsumhverfi. Stemningin er eins og þau séu að mæta til vinnu. Það er afslappaðra andrúmsloftið. Áherslan er ekki lengur á valdastöðu kennarans heldur að við séum að vinna að sama markmiði. Það er alltaf ákveðin stefna, þau þurfa að ná ákveðnu hæfnimarkmiði og þau vita það,“ segir Thelma Björk.
Færri agamál
„Agamálum hefur fækkað verulega og nánast þurrkast út, það hefur alla vegana dregið verulega úr þeim. Einbeiting hefur aukist og að þeirra mati gengur nám betur þar af leiðandi. Við þurftum einnig að venjast þessari óhefðbundnu uppröðun því við erum vanar hinu. Þegar þú hugsar um krakka sem eru heima hjá sér þá finnst þeim þægilegt að lesa þar í sófanum. Það er þetta þægilega umhverfi sem við viljum upplifa. Umhverfið hentar einnig þeim nemendum sem eru með mismunandi þarfir eins og til dæmis ofvirkni, með athyglisbrest eða einhverfu. Við erum að spegla okkur í skólum á Íslandi. Þeir sem hafa verið að gera breytingar á hefðbundna skólaforminu eru til dæmis Heiðarskóli með kósí uppbrotsstofuna þar, MSS og fleiri,“ segir Thelma Björk.
„Þessi nýja námskrá gerir allt aðrar kröfur til nemenda og kennara. Nemendur þurfa að sýna að þau kunni námsefnið, sýna fram á hæfni. Þau læra miklu meira þannig ef hugsunin er hvernig geta þau nýtt þetta nám? Tökum sem dæmi þegar þú kannt kökuuppskrift utanbókar en spurningin er kanntu að baka kökuna? Nýja námsmatið kveikir á innri áhuga nemenda því þau vita til hvers er ætlast af þeim. Þetta vinnuumhverfi á jafningjagrunni skiptir alla máli. Þau eru í vinnu hjá sjálfu sér og leita til okkar með alls konar mál. Spjaldtölvurnar eru aðgengilegar fyrir þau og forvitnin rekur þau áfram þar sem þau sækja sér upplýsingar. Þau skrifa einnig í vinnubækur. Við ætlumst til ákveðins verklags af nemendum. Við erum alltaf að kenna þeim að axla ábyrgð og efla sjálfsþekkingu sína. Þekkja styrkleika sína og veikleika,“ segir Marý Linda.
„Þegar þau venjast þessu þá horfa þau á markmiðin sín og hvernig þau eiga að ná þeim. Einstaklingsmiðað nám er kjarninn. Við förum á milli nemenda og erum með litla fyrirlestra í minni hópum. Stundum virkjum við þau til að kenna hvert öðru, þau læra einnig mikið þannig. Það er verið að virkja ábyrgð nemenda. „Hvers vegna erum við að læra sagnfyllingar?“ spyrja nemendur. Við leggjum áherslu á tilgang með náminu. Þetta er eins og góður vinnustaður og það skapast ákveðið traust á milli okkar og nemendanna,“ segir Thelma Björk.
Hvað finnst nemendum?
„Við ákváðum sjálfar að kanna hvernig nemendum okkar líður í svona kennslustofu. Kostirnir voru í forgrunni. Þau sögðust upplifa meiri vinnufrið. Þeim líður betur, eru rólegri og finnst agamálum hafa fækkað. Minni núningur, minni vanlíðan og meiri vellíðan. Þeim vantaði fleiri tölvuborð og grjónapúða og úr því var bætt,“ segir Marý Linda.
„Meira kósý og betra“
- segja þær Amalía Rún Jónsdóttir, Anna Þrúður Auðunsdóttir og Steina Björg Ketilsdóttir, nemendur í 10. bekk.
„Þetta er miklu meira kósý. Já, þegar aðstaðan er þægileg þá lærir maður betur. Þægilegra að sitja svona. Já, klárlega er þetta betra. Stundum er skemmtilegt að læra. Námsefnið mætti samt vera skemmtilegra í íslensku, ekki alltaf þessar gömlu Íslendingasögur. Of mikið af bókum og mikið að skrifa. Okkur þætti gaman að búa til myndbönd og fá fleiri skapandi leiðir til að kynna verkefnin okkar.“
Þoli ekki þegar Íslendingar
tala ensku við hvern annan
- segir Þorsteinn Helgi Kristjánsson nemandi í 10. bekk
„Þetta er mjög kósý. Ég hefði ekkert á móti því að hafa allar kennslustofurnar svona. Mjög gott að koma hingað í fyrstu tvo tímana á morgnana, sitja í þægilegum stólum eins og á grjónapúðunum. Þetta fer betur með bakið finnst mér. Persónulega er ég hrifinn af ljóðum. Íslenska er mjög merkilegt tungumál, ég fíla Íslendingasögur líka. Ég þoli ekki þegar Íslendingar tala ensku við hvern annan. Þetta er svo ríkt tungumál og fallegt, mörg orð til um sama hlutinn. Við höfum varðveitt tungumálið okkar svo lengi. Íslenskutímarnir eru mjög skemmtilegir.“
Opin fyrir hugmyndum kennara
- segir Unnar Stefán Sigurðsson aðstoðarskólastjóri
„Við erum opin fyrir hugmyndum kennara sem vilja prófa eitthvað nýtt, eins og til dæmis að setja upp svona kennslustofu. Það má alltaf snúa til baka ef þetta virkar ekki en við sjáum að þetta gengur vel. Ég kíki stundum hingað inn og sé að rýmið hefur jákvæð áhrif á nemendur. Það er afslappað andrúmsloft. Hér stendur kennarinn ekki fyrir framan töfluna eins og í hefðbundnum kennslustofum og nemendur eru hvattir til að taka ábyrgð á náminu. Mér finnst þær Marý Linda og Thelma Björk vera að kveikja í nemendum með þessu fyrirkomulagi. Ég trúi því að vellíðan sé lykillinn að ótal mörgu. Það er svo mikilvægt að þér líði vel á vinnustað. Að nemendum líði sem allra best í skólanum, finni ákveðið frelsi. Þess vegna erum við opin fyrir þessu hjá unglingunum. Við erum með þetta fyrirkomulag hjá unglingunum í Holtaskóla en ég veit ekki hvort við gerum þetta á fleiri skólastigum.“
