Á bakvið sterkan mann er sterk kona
„Daddi komdu fram, hún er komin frá Víkurfréttum“, kallar Birna Óladóttir eiginkona Dagbjarts Einarssonar, fyrrum skipstjóra og útgerðarmanns í Grindavík. „Hann leggur sig alltaf eftir hádegið, alveg frá því hann lenti í slysinu“, segir hún.
En Dagbjartur lenti í slysi í Grímsey árið 2007, þar sem þau hjónin eiga nýuppgert ættarhús Birnu. Þar datt Dagbjartur niður um tvær hæðir og brotnaði mjög illa í bakinu, hann var heppinn að lamast ekki. Endurhæfing og þrautseigja hefur komið honum aftur á fætur. „Ég dáðist svo að honum eftir slysið því hann sagði aldrei - ég get ekki“, segir Birna.
Dagbjartur kemur fram og heilsar með virktum, glaðlegur í bragði eins og þau bæði, maður finnur að hér í þessu húsi búa sterkir karakterar. Þess má geta að Dagbjartur var sá fyrsti sem Víkurfréttir völdu mann ársins árið 1990, árið sem sú hefð var tekin upp hjá blaðinu.
Allir í graut til ömmu
Þau heiðurshjón, Birna og Dagbjartur eiga fimm uppkomin börn, fjóra syni og eina dóttur, 18 barnabörn og eitt barnabarnabarn á leiðinni. Rétt í þessu kemur eitt barnabarnið fram, Karín Óla 9 ára, og er forvitin um blaðasnápinn frá Víkurfréttum. Stórskemmtileg og kraftmikil stelpa, sem kemur alla virka daga í heimsókn til afa eftir skólann, sem hjálpar henni að læra heima.
Við setjumst öll niður í eldhúsinu, sem er stórt, enda þýðir ekkert annað þegar öll fjölskyldan kemur saman og mætir alla laugardaga í hádeginu til mömmu í grjónagraut og súran mat, stundum koma um þrjátíu manns og þetta er í hverri viku. Dugnaðurinn í ættmóðurinni heldur allri fjölskyldunni greinilega vel saman. „Já, já, stundum skiptum við í tvö holl og barnabörnin eru farin að borða súrt líka, þau venjast þessu“, segir Birna sposk.
Dagbjartur er þekktur maður hér á Suðurnesjum fyrir dugnað og kraft en minna hefur farið fyrir konunni hans Birnu, svo hún er spurð spjörunum úr. Það leynir sér ekki krafturinn í þeirri konu þegar hún talar en hún er fædd og uppalin í Grímsey til 17 ára aldurs. „Þá kom ég hingað til Grindavíkur á vertíð en systir mín býr hérna ásamt mági mínum og ég fékk að búa hjá þeim á meðan. Ég kom hingað á síldarárunum árið 1959 til að safna mér inn peningum fyrir námi í Íþróttaskólanum að Laugarvatni en fór aldrei lengra, því við Daddi kynntumst og ég hef bara ekki komist lengra! Ég fer bara í næsta lífi!“, segir Birna og hlær.
Jólabókin í ár?
„Já já ég sá hana á balli í Grímsey en við kynntumst ekkert þá en þetta er jú allt í bókinni okkar“, segir Dagbjartur. Þar á hann við bókina sem var að koma út í bókaverslanir, þar sem Jónas Jónasson skrifar um lífshlaup þeirra hjóna. Bókin heitir „Það liggur í loftinu“ og er þar vísað til frægrar setningar sem Dagbjartur viðhefur, sem einlægur stuðningsmaður fótboltans í Grindavík, þegar markaskor er nærri hjá liðinu hans. „Já ég segi þetta oft á leikjum, kalla þetta fram þegar ég sé að markið er alveg að koma, svona til að hvetja strákana“, segir hann kíminn. „En ekki vissi ég að ég yrði frægur að endemum þegar DV birti frétt um mig fyrrum útgerðarmann á öfugum nærbuxum um daginn en þar voru þeir að vísa í bókina okkar Birnu. Maður átti ekki von á svona umfjöllun, ég er nú frægari fyrir allt annað og betra en þetta“, segir hann hálf argur. „Já“, segir Birna, „við vorum í vafa með að birta allt þetta efni í bókinni okkar þegar við upplifðum erfiðleika í hjónabandi okkar fyrir nokkrum árum en eftir það uppgjör höfum við aldrei verið eins hamingjusöm saman. Við vildum vera hreinskilin og einlæg í bókinni og segja allt en þá var ekki hægt að fela þetta sem henti okkur sem hjón, óþægilegt framhjáhald. En ef frásögn okkar hjálpar einhverjum þá er tilganginum náð, það er fyrir mestu. Við komum til dyranna eins og við erum klædd í bókinni“, segir hún.
Bókin „Það liggur í loftinu“ kom til vegna útvarpsviðtals sem Jónas Jónasson átti við Dagbjart um árið, sem varð til þess að Jónas vildi skrifa bók um þau bæði hjónin, eftir að hafa hitt Birnu einnig.
Að vera góður við aðra
Birna var lengi formaður Kvenfélags Grindavíkur, sem telur núna 190 félaga, konur frá 25 ára aldri og uppúr en þetta er svakalega öflugt kvenfélag og kemur miklu í verk. Þær láta sér ekkert óviðkomandi og styrkja kirkjuna, Víðihlíð, skólann og ef einhver á erfitt þá veita þær úr líknarsjóði. Birna segir að þær séu sannarlega líknarfélag sem má treysta á og nú fyrir jólin veita þær styrk úr sjóði sínum. „Ég var í forsvari fyrir jólabazarinn sem haldinn var 20.nóvember hér í bæ. Við seldum jólasvuntur, rabbabarasultur, bláberjasultur, flatkökur, kleinur, prjón og fleira handverk. Þetta er fjáröflun fyrir félagssjóð og við vonumst alltaf eftir góðri sölu. Kvenfélagið hugsar ekki bara um alla hina heldur einnig um félagskonurnar sjálfar, þeim er líka umbunað. Við höfum farið í margar góðar ferðir bæði innanlands og til útlanda. Við komum saman hérna heima hjá okkur, inni í bílskúr en þar er ég með sérútbúið eldhús fyrir okkur, þar sem við steikjum kleinur“, segir hún. „Já, það er sko mikið fjör hérna í bílskúrnum þegar konurnar koma allar til að steikja kleinur“, segir Dagbjartur hressilega.
Þau hjónin seldu útgerðina fyrir nokkrum árum og eru sest í helgan stein, njóta þess að vera saman og fara í sund alla virka morgna. Þau fara einnig saman í Orkubúið tvisvar í viku í tækjasalinn þar.
Dagbjartur hugar einnig að nokkrum rolluskjátum og tveimur hestum, sem þau eiga en þau hafa einnig verið dugleg við kartöflurækt. Hann er búinn að eiga 4-6 rollur og 1-3 hesta í 40 ár eða meira. Börnin hafa notið góðs af því lengi og fengið hálfan skrokk hvert að hausti og einnig lært að sitja hesta.
Litrík ævi
Fiskanes, útgerð þeirra hjóna átti sjö báta þegar mest var en þau ásamt fleirum ráku útgerðina í 35 ár en Fiskanes sameinaðist síðar Þorbirni og Valdimar í Vogum. Fyrsti báturinn þeirra hét Geirfugl og höfðu þau ávallt það nafn á einhverjum bátnum í flotanum.
Hjónin fara oft í húsið sitt út í Grímsey, sem þau segja að sé vinalegt 100 manna samfélag en þangað fara þau á þorrablót á hverju ári. Birna á þann draum að búa til golfvöll þarna. Eftir slysið þá hafa þau ekki farið til Kanarí eins og áður, heldur látið sér nægja að fara á heilsuhælið í Hveragerði og í Grímsey, það finnst þeim mjög báðum notalegt. Já þau eru einstök hjón og miklir vinir, þau Birna og Dagbjartur.
Birna er mikil og góð hannyrðakona en hún er með gott vinnuherbergi innaf eldhúsinu, þar sem hún saumar og býr til ýmislegt. „Ég hef aldrei unnið úti eftir að við giftum okkur en ég læt mig varða um aðra“, segir hún.„Við erum hérna nokkrar konur í Rauða krossinum að fara í gegnum notuð föt og útbúa pakka til Hvíta Rússlands en við höfum einnig saumað teppi handa þeim. Ég vil hjálpa til og láta gott af mér leiða“, segir þessi geðþekka kona.
Þessa sögu af Dagbjarti látum við flakka hér í lokin; Einu sinni á leið á landsleik með nokkrum félögum þá gekk alveg fram af honum hvað þeir kjöftuðu mikið í GSM og hann skaut eitthvað á ferðafélagana varðandi kjafta masið. Einn þeir sagði þá „Hva átt þú ekki gemsa Daddi“ og hann svaraði „jú ég á tvo en þeir eru báðir á fjalli“. Þá sagði hinn, „nú týndir þú þeim?“. „Nei þeir eru þar á beit!“
Texti og myndir: Marta Eiríksdóttir // fyrir blómstrandi mannlíf í Víkurfréttum.