Þarft að hafa eitthvað að segja
Guðmundur Kristinn Jónsson hefur staðið í ströngu í tónlistarlífinu að undanförnu, en hann er, að öðrum ólöstuðum, maðurinn á bak við hljómsveitirnar Hjálma og Baggalút. Þær hafa átt mikilli velgengni að fagna síðustu misseri, en auk þess er Kiddi, eins og hann er jafnan kallaður, einn eigenda Upptökuheimilis Geimsteins.
Tónlistarferill Kidda hefur verið á stöðugri uppleið í gegnum árin, en á síðasta ári varð algjör sprenging hjá þessum þrítuga gítarleikara og upptökustjóra. Hlutdeild hans í hljómsveitunum Hjálmum og Baggalúti hefur vakið verðskuldaða athygli þrátt fyrir að hann hafi ætíð unað sáttur í bakgrunninum. Hljómsveitirnar seldu þúsundir eintaka af plötum sínum á árinu og sýndu með eftirminnilegum hætti að hægt er að ná eyrum landans þrátt fyrir að farnar séu ótroðnar slóðir. Þá voru hljómsveitirnar tilnefndar til fimm verðlauna á Íslensku Tónlistarverðlaununum. Baggalútur til þriggja og Hjálmar til tveggja.
Segja má að Kiddi sé maðurinn á bak við tjöldin hjá hljómsveitunum því hann sér um að bóka sveitirnar á tónleika og stjórnar upptökum. Hann segist mjög sáttur við að vera í bakgrunninum. „Ég hef ekki áhuga á því að vera frontur í hljómsveit. Fyrir það fyrsta er ég lélegur söngvari og svo er ég ekki mjög góður gítarleikari þannig að mér finnst best að halda mig við það sem ég get og geri vel.“
Skipti boltanum út fyrir gítarinn
Kiddi segist alltaf hafa haft mikinn áhuga á tónlist en hann tók þó ekki upp hljóðfæri fyrr en í elstu bekkjum grunnskóla: „Gítarinn varð fyrir valinu einfaldlega því að hann var til heima. Ef mamma og pabbi hefðu átt píanó hefði ég kannski endað á því að læra á það.”
Fram að því hafði hann stundað körfubolta eins og svo margir ungir Keflvíkingar en segist sjálfur hafa hætt á toppnum. „Ég áttaði mig á því að ég var sennilega ekki í réttri stærð til að ná langt í körfunni svo ég hætti rétt eftir að ég var búinn að vinna mig upp í A-liðið í mínum flokki. Ég teymdi Davíð litla bróður minn hins vegar inn á hans fyrstu æfingu og þó að hann hafi verið tregur til í fyrstu varð hann nokkuð góður og er nú margfaldur Íslandsmeistari.”
Gróskan var mikil í tónlistarlífinu í Keflavík í upphafi tíunda áratugarins og nægir þar að nefna bönd eins og Deep Jimi and the Zep Creams, Kolrössu Krókríðandi, Moðfisk og fleiri sem náðu eyrum landans. Kiddi var sjálfur í rokksveitinni Þusl. „Þá voru Nirvana og Pearl Jam flottustu sveitirnar. Við áttum okkar eigin rútu og fórum um allt og spiluðum og það var rosalega gaman fyrir sautján og átján ára stráka. Við gáfum út eina plötu og svo fór ég í hljómsveit sem hét Fálkar og við gáfum út tvær plötur.” Á þeim tíma fór Kiddi að prófa sig áfram við að taka upp tónlist og var kominn með nokkuð fullkomið stafrænt stúdíó í bílskúrnum hjá sér. „Þarna fann ég mig virkilega vel. Ég var að vinna að tónlist án þess að þurfa að vera alltaf að spila sjálfur. Stúdíóið hjá mér var nokkuð gott, en ég hafði ekki nógu góða aðstöðu. Rúnar var hins vegar ekki enn kominn með stafræna upptöku í Geimsteini en var með góða aðstöðu þannig að við græddum báðir á því að sameinast. Þá erum við með gott stúdíó, toppaðstöðu og mig sem fastan starfsmann sem heldur utan um hljóðverið.”
Upptökustjórn er þjónustustarf
Auk þess að vinna í Geimsteini starfar Kiddi á Ríkisútvarpinu við upptökur á tónlist, en hann segir upptökustjórn vera fjölbreytt og skemmtilegt starf.
„Þetta er í grunninn þjónustustarf. Þú ert milliliður í að koma listamanninum á ákveðið form. Ég fer ekki í manngreinaálit þegar kemur að því að vinna með fólki og tók m.a. upp tvær plötur fyrir Leoncie. Því samstarfi lauk svo þegar ég gat ekki látið hana hljóma eins og Michael Bolton. Það var svolítið skrítið.”
Kiddi segir tónlistarmenn misjafna þegar kemur að því að taka við ábendingum eða gagnrýni frá upptökustjóra. „Maður verður svolítið að lesa í viðkomandi, en sumir geta tekið illa í ráðgjöf. Ég leyfði nokkrum strákum einu sinni að taka upp eitt lag hjá mér eftir að þeir höfðu hjálpað mér með dót á haugana. Þegar þeir voru búnir að renna einu sinni í gegnum lagið spurði ég þá, eins og vant er, hvort þeir vildu ekki aðra töku, en þeir sármóðguðust og gengu út,” segir Kiddi og brosir.
Efnilegir tónlistarmenn á Suðurnesjum
Jafnan er vel tekið á móti ungum tónlistarmönnum á Upptökuheimili Geimsteins og hafa margir stigið þar sín fyrstu spor í tónlistarbransanum. Kiddi segir að jafnvel þó hljómsveitir geti komið sér á framfæri á vefsíðum eins og rokk.is sé það eina rétta að gefa efnið út á disk. „Ef þú gerir það verður diskurinn alltaf til í safni RÚV og á Þjóðarbókhlöðunni. Svo eiga einhverjir plötuna í sínu safni og þannig lifir tónlistin miklu lengur.”
Kiddi segir þó að sumar hljómsveitir séu e.t.v. að flýta sér of mikið og megi gefa sér meiri tíma til að vinna í tónlistinni áður en haldið sé inn í hljóðver. „Það er mun betra að leggja meiri vinnu í eitt lag en að gera sex sæmileg lög. Ég ræð því ekki en reyni að benda þeim á það.”
Ef ungir og efnilegir tónlistarmenn vilja koma sinni tónlist á disk er þeim í lófa lagið að hafa samband niður í Geimstein og ræða þar við Kidda sem getur lóðsað þá í gegnum ferlið.
Kiddi segir tónlistarsenuna hér á Suðurnesjum vera ágæta og hér megi finna mikið af hæfileikaríku ungu fólki. „Ég sé mikið efni í sumum einstaklingum þó að það sé ekkert band sem er um það bil að slá í gegn. Það sem til þarf í það er mikill dugnaður og úthald, en fyrst og fremst að hafa eitthvað fram að færa. Til að skera sig úr fjöldanum þarftu að hafa eitthvað að segja og trúa því sjálfur.”
Tónlistarlífið í landinu er fjölbreytt og skemmtilegt að mati Kidda, en hins vegar eru útgáfufyrirtækin oft illskiljanleg. „Þau eru tilbúin að leggja mikið fjármagn í plötur frá krökkum úr IDOL þar sem þau syngja koverlög á ensku, en voru ekki tilbúnir til að taka sénsinn á Hjálmum.” Hjálmar sneru sér þess í stað til Rúnars Júlíussonar og hafa ekki séð eftir því. Þeir seldu alls um 13.000 eintök af plötunum tveimur á síðasta ári sem er langt umfram það sem Kalli Bjarni, Jón Sig og Davíð Smári hafa selt.
„Sumir eru í þessum bransa því þeim finnst gaman að syngja og það er í lagi, en mér finnst skrítið að útgefendur séu að eyða púðri í svona efni í stað þess að hlúa betur að grasrótinni.”
Skemmtilegt en erfitt
Eftir gjöfult ár liggur leiðin enn uppá við hjá Kidda og hans hljómsveitum. Hjálmar eru í sjálfskipuðu fríi þar sem nú er unnið að því að kynna sveitina erlendis og komast á tónlistarhátíðir. Þó að flestir haldi að hljómsveitarbransinn fari fram á nóttunni segir Kiddi að það sé ekki svo. „Tónleikarnir eru auðvitað á kvöldin og á nóttunni, en vinnan við að bóka sveitina og vekja athygli á sér fer fram á daginn. Það er enginn sem hringir í þig að fyrra bragði og býður þér að koma að spila.”
Baggalútur er hins vegar í fullu fjöri og eru þeir félagar nú að skipuleggja næstu plötu sem verður í Hawaii stíl og með Ukelele-gítara í aðalhlutverki.
Kiddi segir bransann skemmtilegan en þó erfiðan og lýjandi um leið. Aðspurður segist hann ekki sjá sig í harkinu eftir tíu ár. „Þetta tekur á, sérstaklega þegar maður er með fjölskyldu og það er sjaldnast sem nokkur endist lengi í hljómsveitaharkinu. Ætli ég verði ekki uppi í RÚV að gera upp snúrur eftir tíu ár. Maður verður víst seint rekinn þaðan,” segir Kiddi að lokum og hlær. „Það eru ekki allir eins og Rúnar Júlíusson sem geta helgað sig tónlistinni í áratugi.”
Tónlistarferill Kidda hefur verið á stöðugri uppleið í gegnum árin, en á síðasta ári varð algjör sprenging hjá þessum þrítuga gítarleikara og upptökustjóra. Hlutdeild hans í hljómsveitunum Hjálmum og Baggalúti hefur vakið verðskuldaða athygli þrátt fyrir að hann hafi ætíð unað sáttur í bakgrunninum. Hljómsveitirnar seldu þúsundir eintaka af plötum sínum á árinu og sýndu með eftirminnilegum hætti að hægt er að ná eyrum landans þrátt fyrir að farnar séu ótroðnar slóðir. Þá voru hljómsveitirnar tilnefndar til fimm verðlauna á Íslensku Tónlistarverðlaununum. Baggalútur til þriggja og Hjálmar til tveggja.
Segja má að Kiddi sé maðurinn á bak við tjöldin hjá hljómsveitunum því hann sér um að bóka sveitirnar á tónleika og stjórnar upptökum. Hann segist mjög sáttur við að vera í bakgrunninum. „Ég hef ekki áhuga á því að vera frontur í hljómsveit. Fyrir það fyrsta er ég lélegur söngvari og svo er ég ekki mjög góður gítarleikari þannig að mér finnst best að halda mig við það sem ég get og geri vel.“
Skipti boltanum út fyrir gítarinn
Kiddi segist alltaf hafa haft mikinn áhuga á tónlist en hann tók þó ekki upp hljóðfæri fyrr en í elstu bekkjum grunnskóla: „Gítarinn varð fyrir valinu einfaldlega því að hann var til heima. Ef mamma og pabbi hefðu átt píanó hefði ég kannski endað á því að læra á það.”
Fram að því hafði hann stundað körfubolta eins og svo margir ungir Keflvíkingar en segist sjálfur hafa hætt á toppnum. „Ég áttaði mig á því að ég var sennilega ekki í réttri stærð til að ná langt í körfunni svo ég hætti rétt eftir að ég var búinn að vinna mig upp í A-liðið í mínum flokki. Ég teymdi Davíð litla bróður minn hins vegar inn á hans fyrstu æfingu og þó að hann hafi verið tregur til í fyrstu varð hann nokkuð góður og er nú margfaldur Íslandsmeistari.”
Gróskan var mikil í tónlistarlífinu í Keflavík í upphafi tíunda áratugarins og nægir þar að nefna bönd eins og Deep Jimi and the Zep Creams, Kolrössu Krókríðandi, Moðfisk og fleiri sem náðu eyrum landans. Kiddi var sjálfur í rokksveitinni Þusl. „Þá voru Nirvana og Pearl Jam flottustu sveitirnar. Við áttum okkar eigin rútu og fórum um allt og spiluðum og það var rosalega gaman fyrir sautján og átján ára stráka. Við gáfum út eina plötu og svo fór ég í hljómsveit sem hét Fálkar og við gáfum út tvær plötur.” Á þeim tíma fór Kiddi að prófa sig áfram við að taka upp tónlist og var kominn með nokkuð fullkomið stafrænt stúdíó í bílskúrnum hjá sér. „Þarna fann ég mig virkilega vel. Ég var að vinna að tónlist án þess að þurfa að vera alltaf að spila sjálfur. Stúdíóið hjá mér var nokkuð gott, en ég hafði ekki nógu góða aðstöðu. Rúnar var hins vegar ekki enn kominn með stafræna upptöku í Geimsteini en var með góða aðstöðu þannig að við græddum báðir á því að sameinast. Þá erum við með gott stúdíó, toppaðstöðu og mig sem fastan starfsmann sem heldur utan um hljóðverið.”
Upptökustjórn er þjónustustarf
Auk þess að vinna í Geimsteini starfar Kiddi á Ríkisútvarpinu við upptökur á tónlist, en hann segir upptökustjórn vera fjölbreytt og skemmtilegt starf.
„Þetta er í grunninn þjónustustarf. Þú ert milliliður í að koma listamanninum á ákveðið form. Ég fer ekki í manngreinaálit þegar kemur að því að vinna með fólki og tók m.a. upp tvær plötur fyrir Leoncie. Því samstarfi lauk svo þegar ég gat ekki látið hana hljóma eins og Michael Bolton. Það var svolítið skrítið.”
Kiddi segir tónlistarmenn misjafna þegar kemur að því að taka við ábendingum eða gagnrýni frá upptökustjóra. „Maður verður svolítið að lesa í viðkomandi, en sumir geta tekið illa í ráðgjöf. Ég leyfði nokkrum strákum einu sinni að taka upp eitt lag hjá mér eftir að þeir höfðu hjálpað mér með dót á haugana. Þegar þeir voru búnir að renna einu sinni í gegnum lagið spurði ég þá, eins og vant er, hvort þeir vildu ekki aðra töku, en þeir sármóðguðust og gengu út,” segir Kiddi og brosir.
Efnilegir tónlistarmenn á Suðurnesjum
Jafnan er vel tekið á móti ungum tónlistarmönnum á Upptökuheimili Geimsteins og hafa margir stigið þar sín fyrstu spor í tónlistarbransanum. Kiddi segir að jafnvel þó hljómsveitir geti komið sér á framfæri á vefsíðum eins og rokk.is sé það eina rétta að gefa efnið út á disk. „Ef þú gerir það verður diskurinn alltaf til í safni RÚV og á Þjóðarbókhlöðunni. Svo eiga einhverjir plötuna í sínu safni og þannig lifir tónlistin miklu lengur.”
Kiddi segir þó að sumar hljómsveitir séu e.t.v. að flýta sér of mikið og megi gefa sér meiri tíma til að vinna í tónlistinni áður en haldið sé inn í hljóðver. „Það er mun betra að leggja meiri vinnu í eitt lag en að gera sex sæmileg lög. Ég ræð því ekki en reyni að benda þeim á það.”
Ef ungir og efnilegir tónlistarmenn vilja koma sinni tónlist á disk er þeim í lófa lagið að hafa samband niður í Geimstein og ræða þar við Kidda sem getur lóðsað þá í gegnum ferlið.
Kiddi segir tónlistarsenuna hér á Suðurnesjum vera ágæta og hér megi finna mikið af hæfileikaríku ungu fólki. „Ég sé mikið efni í sumum einstaklingum þó að það sé ekkert band sem er um það bil að slá í gegn. Það sem til þarf í það er mikill dugnaður og úthald, en fyrst og fremst að hafa eitthvað fram að færa. Til að skera sig úr fjöldanum þarftu að hafa eitthvað að segja og trúa því sjálfur.”
Tónlistarlífið í landinu er fjölbreytt og skemmtilegt að mati Kidda, en hins vegar eru útgáfufyrirtækin oft illskiljanleg. „Þau eru tilbúin að leggja mikið fjármagn í plötur frá krökkum úr IDOL þar sem þau syngja koverlög á ensku, en voru ekki tilbúnir til að taka sénsinn á Hjálmum.” Hjálmar sneru sér þess í stað til Rúnars Júlíussonar og hafa ekki séð eftir því. Þeir seldu alls um 13.000 eintök af plötunum tveimur á síðasta ári sem er langt umfram það sem Kalli Bjarni, Jón Sig og Davíð Smári hafa selt.
„Sumir eru í þessum bransa því þeim finnst gaman að syngja og það er í lagi, en mér finnst skrítið að útgefendur séu að eyða púðri í svona efni í stað þess að hlúa betur að grasrótinni.”
Skemmtilegt en erfitt
Eftir gjöfult ár liggur leiðin enn uppá við hjá Kidda og hans hljómsveitum. Hjálmar eru í sjálfskipuðu fríi þar sem nú er unnið að því að kynna sveitina erlendis og komast á tónlistarhátíðir. Þó að flestir haldi að hljómsveitarbransinn fari fram á nóttunni segir Kiddi að það sé ekki svo. „Tónleikarnir eru auðvitað á kvöldin og á nóttunni, en vinnan við að bóka sveitina og vekja athygli á sér fer fram á daginn. Það er enginn sem hringir í þig að fyrra bragði og býður þér að koma að spila.”
Baggalútur er hins vegar í fullu fjöri og eru þeir félagar nú að skipuleggja næstu plötu sem verður í Hawaii stíl og með Ukelele-gítara í aðalhlutverki.
Kiddi segir bransann skemmtilegan en þó erfiðan og lýjandi um leið. Aðspurður segist hann ekki sjá sig í harkinu eftir tíu ár. „Þetta tekur á, sérstaklega þegar maður er með fjölskyldu og það er sjaldnast sem nokkur endist lengi í hljómsveitaharkinu. Ætli ég verði ekki uppi í RÚV að gera upp snúrur eftir tíu ár. Maður verður víst seint rekinn þaðan,” segir Kiddi að lokum og hlær. „Það eru ekki allir eins og Rúnar Júlíusson sem geta helgað sig tónlistinni í áratugi.”