Hefur tengst Grindavík sterkum böndum

Það var hjartnæm stund þegar félagar úr Björgunarsveitinni Þorbirni í Grindavík hittu bandaríska siglingakappann Chris Duff í mötuneyti Stakkavíkur á mánudag og þakkaði þeim fyrir að bjarga lífi sínu. Chris er þaulreyndur siglingakappi og lagði af stað á litlum árabát með seglum síðasta miðvikudag, 25. júní. Ferðinni var heitið frá Grindavík til austurstrandar Grænlands og áætlaði Chris að ferðin myndi taka um tíu daga. Veðrið leit vel út en það breyttist og eftir að hafa róið við góðar aðstæður í þrjá daga fór róðurinn að þyngjast hjá Chris, í orðsins fyllstu merkingu. Veðrið varð verra og straumar úr norðri báru hann af leið. Hann brá á það ráð að dvelja í svefnplássi fremst í bátnum og hafði verið þar í yfir 30 klukkustundir þegar björgunarsveitarmenn úr Grindavík nálguðust á björgunarbátnum Oddi V. Gíslasyni.

„Sæll Chris, við sjáum flugdrekann þinn. Þér verður bjargað. Við erum í 3,5 mílna fjarlægð en á leiðinni.“ Þessi orð úr talstöð björgunarbáts Björgunarsveitarinnar Þorbjarnar í Grindavík glöddu Chris meir en orð fá lýst, að hans sögn. „Þeir kölluðu nafnið mitt í talstöðina en ekki nafnið á bátnum og það veitti mér svo mikinn kraft,“ segir Chris. Á mánudaginn afhendi Chris þeim svo ár sem var það eina sem eftir var af bátnum hans, Northern Reach, og var það hjartnæm stund. Chris átti erfitt með að halda aftur af tárunum og var björgunarsveitarmönnunum, þeim Smára Þorleifssyni, Gunnari Jóhannssyni, Guðjóni Sigurðssyni og Helga Einarssyni þakklátur fyrir að hafa bjargað lífi sínu. Hann var með nagandi samviskubit yfir því að hafa kallað þá út. Að sama skapi var hann orðlaus yfir fagmennskunni og yfirveguninni sem þeir sýndu við björgunina. Hann hafði óttast að þeir myndu dæma hann fyrir að leggja á hafið í litlum árabát en kveðst þakklátur fyrir að ekki hafi örlað á neinu slíku. Þegar Chris var bjargað var líkamlegt ástand hans orðið slæmt og átti hann erfitt með að halda meðvitund.

Myndin var tekin af Chris rétt áður en hann lagði úr höfn í Grindavík í síðustu viku. Það varð mikil hættuför því óveður skall á og var Chris bjargað af Björgunarsveitinni Þorbirni.

Á marga góða vini á Íslandi
Blaðamaður Víkurfrétta hitti Chris rétt áður en hann hélt úr höfn í Grindavík miðvikudaginn 27. júní og svo aftur fimm dögum síðar eftir að honum var bjargað úr sjávarháska. Daginn þegar Chris lagði í hann var hann spenntur fyrir ferðinni sem átti að vera einn leggur af lengra ferðalagi. Hann sigldi frá Skotlandi áleiðis til Kanada við viðkomu á nokkrum stöðum árið 2011. Árið 2014 sigldi hann frá Færeyjum til Breiðdalsvíkur og skildi bátinn eftir þar hjá vinum sínum sem svo keyrði bátinn þaðan til Grindavíkur fyrr í sumar. Frá Grænlandi hafði Chris svo ætlað sér að sigla til Kanada. „Ég á marga góða vini á Íslandi. Það er fólk sem ég hef kynnst þegar ég hef verið að sigla,“ segir hann. Þeirra á meðal eru Hermann Ólafsson og Margrét Þóra Benediktsdóttir, jafnan kennd við fiskvinnslu- og útgerðarfélagið Stakkavík ehf. í Grindavík. Þeim kynntist Chris árið 2003 þegar hann fór á kajak í kringum landið með tveimur vinum sínum og stoppaði í Grindavík. „Þá kom ég til landsins með Norrænu. Á leiðinni kynntist ég frábæru fólki. Við lentum í háska við suðurströndina og vorum mjög fegnir að komast í land í Grindavík. Þar hittum við Hermann fyrir tilviljun og hann og Margrét báru okkur á höndum sér, sýndu okkur kindurnar sínar, æðarvarpið, fiskverkunina, buðu okkur í mat og hjálpuðu okkur því við höfðum ætlað að gista í tjaldi en veðrið leyfði það eiginlega ekki.“

Með Chris og hjónunum tókust góð kynni en þau höfðu ekki verið í neinum samskiptum síðan þegar Chris svo birtist allt í einu á dögunum, og þá á leiðinni til Grænlands á árabát. „Þegar ég er að sigla hugsa ég mikið um allt þetta fólk sem ég hef kynnst á ferðalögum mínum. Ég veit að þau fylgjast með í tölvunni og senda mér góðar hugsanir. Þegar ég er í bátnum mínum er ég einn með sjálfum mér en finn að ég er studdur af mörgum. Alls staðar þar sem ég kem hitti ég dásamlegt fólk,“ segir Chris sem segir gaman að hvað fólk verður forvitið þegar lítill bátur kemur á landi í bænum þeirra. „Ef við förum tvær kynslóðir aftur, þá þekkti fólk þetta vel, að róa út á sjó. Mér líður alltaf eins og ég sé velkominn og það hlýjar mér um hjartaræturnar. Það er svo margt slæmt í gangi í heiminum en á siglingunum mínum er ég heldur betur búinn að komast að því að mikill meirihluti jarðarbúa er einstaklega gott fólk. Þá líður mér eins og það verði allt í lagi. Ætli það megi ekki segja að ferðalögin mín hafi að mestu leiti snúist um að hitta fólk og sjá hvernig það lifir og hvernig lífið gengur annan vanagang en í Bandaríkjunum. Þannig hef ég lært mikið.“

Þessa dagana dvelur Chris hjá Margréti Þóru Benediktsdóttur og Hermanni Ólafssyni í Grindavík. Hann kynntist þeim fyrir 13 árum síðan þegar hann sigldi hringinn í kringum Ísland ásamt tveimur vinum sínum á sjókajak.

Hrifinn af orðinu flugdreki

Chris er smiður og fæst við uppsetningar á innréttingum heima í Washington State í Bandaríkjunum. Hann segir að sér hafi ekki gengið vel í menntaskóla og raunar lokið náminu þar með herkjum. Hann hefur sent frá sér tvær bækur um siglingar sínar. Önnur heitir On Celtic Tides og fjallar um ferð hans í kringum Írland á sjókajak en hin heitir Southern Exposure og fallar um það þegar hann sigli einn á kajak í kringum suðureyjar Nýja-Sjálands. Bækurnar hafa hlotið mikið lof og unnið til verðlauna í Bandaríkjunum. „Það var virkilega gaman að skrifa bækurnar og fyrir mig var það mjög stórt skref að fá þær útgefnar, enda var ég aldrei góður í bóklegum greinum,“ segir hann og brosir.

Árið 2010 byrjaði Chris að smíða bátinn litla, Northern Reach, sem hann sigldi á áleiðis til Grænlands á dögunum. Hann hefur siglt víða um heim á bátnum. Þegar björgunarsveitarmenn úr Grindavík björguðu Chris reyndu þeir að ná Northern Reach upp í björgunarbátinn en vegna öldugangs gekk það ekki. Þá var brugðið á það ráð að draga bátinn en festur slitnuðu og gat var komið á skrokkinn og því varð að skilja hann eftir.

Eins og áður sagði var það flugdrekinn á bátnum sem Chris gat með naumindum sett upp sem varð til þess að björgunarsveitarmennirnir sáu bátinn. Í viðtali áður en Chris fór í ferðina sagði hann blaðamanni Víkurfrétta frá flugdrekanum og hafði orð á því hversu hrifinn hann væri af orðinu flugdreki á íslensku. „Ef ég hefði kunnað þetta orð þegar báturinn minn var í smíðum þá hefði ég nefnt hann flugdreki, ekki spurning,“ segir Chris um árabátinn Northern Reach.

Siglingar góð hvíld fyrir hugann
Aðspurður hvernig það er að vera einn með sjálfum sér dögum saman úti á ballarhafi þá segir Chris það vera góða hvíld fyrir hugann. „Á sjónum þarf maður að vera með hugann í nútíðinni og getur ekki leyft sér að hafa áhyggjur af neinu og þarf virkilega að einbeita sér að því sem er að gerast á sjónum. Það er mjög frelsandi. Það er svo gott að lifa í núinu því þannig getur maður ekki lifað í ótta. Þá er fólk ekki með áhyggjur af því að missa vinnuna eða að nýju nágrannarnir séu frá Sýrlandi. Það er ekki að lifa í núinu heldur frekar að banka upp á hjá nýju nágrönnunum frá Sýrlandi og komast að því að þau eru alveg frábær. Þetta var reyndar ofur einföldun á því að dvelja í núinu en það er nokkurn veginn svona. Við þurfum að fara aftur til þess að lifa einföldu og ástríku lífi og dvelja í núinu.“

Chris er mikill náttúruunnandi og segir dásamlegt að heyra blásturinn í hvölum og að sjá forvitna sjófugla þegar hann er að sigla. „Í tvö hundruð kílómetra fjarlægð frá landi er heill hellingur af fuglum sem hafa verið mér góður félagsskapur.“ Chris segir að þó að ferðalög sín á smábátum hafi reynt gríðarlega á líkamlega séu þau ekki síður andleg ferðalög. „Þegar ég sigli finn ég hvað ég á í raun stuttan tíma hérna á jörðinni. Ég vil nýta þann tíma vel og eiga góð samskipti við fólk og hlúa vel að umhverfinu og ganga sem minnst á náttúruna. Það er ekki hægt að útskýra það í stuttu svari hvers vegna ég hef siglt svo mikið um ævina.“

Jafnar sig í Grindavík
Eftir hrakningana um síðustu helgi hefur Chris ákveðið að láta af slíkum siglingum. Hann ætlar að jafna sig hjá Hermanni og Margréti í Grindavík og halda svo heim á leið til Lisu, konunnar sinnar. Þau hafa verið gift í tíu ár og er hún engu minni ofurhugi en Chris og stundar langar fjallgöngur ein síns liðs. Saman hafa þau líka farið í langar hjólreiðaferðir. „Lisa er ótrúlega sterk kona og hefur verið kletturinn minn á siglingunum. Við erum virkilega gott teymi. Einu sinni hjóluðum við saman í tvo mánuði um Skotland og Írland og það rigndi næstum því allan tímann en hún brosti bara hringinn. Ég ætla þó ekki að gera henni það, né mér, né neinum öðrum, að halda áfram í siglingum eftir ófarirnar um síðustu helgi. Ætli við förum ekki bara að hjóla meira saman, við Lisa,“ sagði Chris að lokum.

Chris Duff afhenti áhöfn björgumarbátsins Odds V. Gíslasonar þessa ár og hafði skrifað þakkarkveðju á hana. Hún var það eina sem eftir var af bát Chris, Northern Reach.