Fjárhagsáætlun Reykjanesbæjar: Sitt sýnist hverjum
Fjárhagsáætlun Reykjanesbæjar hefur verið samþykkt í bæjarstjórn eftir nokkrar umræður og bókanir um hana bæði í fyrri og seinni umræðu. Minnihluti A-lista í bæjarstjórn gefur fjárhagáætluninni ekki háa einkunn og segir í bókun að enginn vinna virðist hafa vera lögð í að reyna að ná tökum á þeim rekstrarhalla sem virðist vera orðin fastur liður í rekstri sveitarfélagsins, eins og segir í bókuninni. Bent er á auknar lántökur, fyrirfram ráðstöfuðum fjármunum og sölu eigna til Fasteignar sem sé ekki að virka.
Í bókun meirihluta sjálfstæðismanna segir á hinn bóginn að fjárhagsáætlunin beri þess merki að uppbygging síðustu ára sé þegar farin að renna styrkari stoðum undir rekstur bæjarsjóðs. Er í því sambandi bent á mikla tekjuaukningu, íbúafjölgun, auknar skattekjur, batnandi fjármunamyndun og fleira.
Áætlunin gerir ráð fyrir að rekstrarafgangur bæjarsjóðs nemi tæpum 6 m.kr. og afgangur samstæðu nemi tæpum 72 m.kr.
Fjárhagstælunin var samþykkt með 7 atkvæðum meirihlutans en minnihlutinn sat hjá.
Hér að neðan má sjá bókanirnar eins og þær birtast í fundargerð bæjarstjórnar frá síðari umræðu á bæjarstjórnarfundi á þriðjudaginn:
Bókun minnihlutans:
„Fjárhagsáætlun sjálfstæðismanna fyrir bæjarsjóð Reykjanesbæjar, nú í upphafi kjörtímabils, er í engu frábrugðin þeirri sem lögð var fram við lok þess síðasta. Aðeins er gert ráð fyrir óverulegum hagnaði, sem eins og reynslan hefur kennt okkur, breytist í verulegt tap á síðari stigum. Engin vinna virðist lögð í að reyna að ná tökum á þeim rekstrarhalla sem virðist vera orðinn fastur liður í rekstri þessa sveitarfélags.
Auknar lántökur
Sjálfstæðismenn hafa haldið á lofti mikilli uppbyggingu sem þeir hafa staðið fyrir undanfarin misseri, en sú meinta uppbygging er ekki að skila sér í bættum rekstri bæjarsjóðs. Fjölgun íbúa og gífurlegt lóðarframboð hefur enn sem komið er, engu skilað nema aukinni lántöku sem nemur hundruðum milljóna.
Fasteign hf. fúnkar ekki
Sú ákvörðun að selja fasteignir sveitarfélagsins í sérstakt félag hefur því miður ekki skilað því hagræði sem að var stefnt m.a. vegna þess að þeir fjármunir sem fengust við sölu eignanna voru ekki nýttir til uppgreiðslu skulda og ekki er leitað hagstæðasta verðs, þegar ákvörðun um nýja framkvæmd liggur fyrir. Lækkun fjármagnskostnaðar hefur ekki komið á móti auknum húsaleigugreiðslum eins og ráð var fyrir gert. Viðbótarfjárfestingar í gegnum Fasteign eru síðan að auka verulega húsaleigugreiðslur Reykjanesbæjar og hefur greiðslubyrði bæjarsjóðs af lánum og leigugreiðslum náð nýjum hæðum og munu halda áfram að aukast á næstu árum.
Fjármunum ráðstafað fyrirfram
Því er nú svo komið að nánast öllum fjármunum sveitarfélagsins er ráðstafað fyrirfram. Fjármunir til niðurgreiðslu skulda og/eða nýfjárfestinga eru engir. Þau rök sem sjálfstæðismenn beita fyrir auknum útgjöldum halda ekki, þar sem það hagræði sem átti að skapast m.a vegna hagstæðari fjármagnsliða er ekki að skila sér.
Uppstokkunar er þörf
Það er því nauðsynlegt að fara sérstaklega yfir fjármál sveitarfélagsins og fá til þess óháðan sérfróðan aðila sem hefur ekki komið að uppgjöri sveitarfélagsins áður, ekki ósvipað því og mörg sveitarfélög hafa verið að gera undanfarið. Það gengur ekki til frambúðar að tekjur dugi ekki fyrir rekstri. Því telja bæjarfulltrúar A-listans brýnt að fram fari úttekt á fjárhagsstöðunni þar sem reksturinn yrði tekinn sérstaklega fyrir.
Fjárhagsáætlun sem stýritæki
Sú aðferð sem sjálfstæðismenn nota við gerð fjárhagsáætlunar þ.e að framreikna stöðugt hallarekstur sveitarfélagsins getur ekki gengið. Slíkt getur aldrei verið markmið fjárhagsætlunar. Fjárhagsáætlun á að nýta sem stýritæki. Í fjárhagsáætlun á að koma fram vilji til þess að reka sveitarfélagið án halla. Slíkt er forsenda þess að Reykjanesbær geti í framtíðinni boðið íbúum samsvarandi þjónustu og önnur sveitarfélög, á sambærilegu verði.
Guðbrandur Einarsson, Eysteinn Jónsson, Sveindís Valdimarsdóttir, Ólafur Thordersen.”
Bókun meirihlutans:
„Fjölgun bæjarbúa styrkir stoðir bæjarsjóðs.
Leigugreiðslur Reykjanesbæjar til Fasteignar hf. sem er 33% í eigu bæjarins, eru greiðsla upp í fjárfestingakostnað, stjórnun og viðhald eignanna. Þessar greiðslur koma allar fram í rekstrarkostnaði bæjarins og eru þannig gegnsæjar. Augljóst er af þessum sökum að rekstrar kostnaðartölur Reykjanesbæjar eru hærri sem þessu nemur. Þau bæjarfélög sem ekki velja þessa leið, taka lán fyrir byggingum, sem kemur fram í auknum skuldum og afborgunum af þeim. Þau greiða af byggingunum viðhalds- og stjórnunarkostnað sérstaklega. Eins og nýlega kom fram í samantekt Viðskiptaráðs Íslands eru einkaframkvæmdir hagkvæmari en opinberar framkvæmdir en í því tilefni má vísa til nýlegs samnings Nýsis hf. um skólabyggingar í Skotlandi. Reykjanesbær hefur sýnt fram á að rekstrarleið í gegnum Fasteign hf. skilar lægri byggingarkostnaði og betra viðhaldi byggingar en í flestum tilvikum þar sem opinber aðili stendur í byggingavafstri. Hagkvæmni verður áfram höfð að leiðarljósi og árlega metið hvaða leiðir eru hagstæðastar við eignaumsýslu fasteigna sem bærinn nýtir.
Nýsamþykkt fjárhagsáætlun Reykjanesbæjar fyrir árið 2007 ber þess merki að uppbygging síðustu ára er þegar farin að renna styrkari stoðum undir rekstur bæjarsjóðs. Heildartekjur bæjarsjóðs eru áætlaðar 4.836 m.kr.
Íbúafjölgun nemur rúmlega 8% á síðastliðnum 2 árum. Íbúafjöldi í desember 2004 var 10.954 en nálgast nú 11.900 fyrir árslok 2006. Fjölgað hefur um liðlega 4,5% á þessu ári.
Þessi fjölgun er athyglisverð í ljósi þeirrar staðreyndar að á Keflavíkurflugvelli urðu á árinu mestu hópuppsagnir íslenskrar atvinnusögu en flestir þeirra sem misstu vinnuna voru úr Reykjanesbæ. Góð þjónusta í Reykjanesbæ, aukin atvinnustarfsemi á svæðinu og betri tengingar við höfuðborgarsvæðið virðast stuðla að því að þessir íbúar velji áframhaldandi búsetu í Reykjanesbæ auk þess sem nýjar fjölskyldur flytja á svæðið.
Fjárhagsáætlun bæjarins sýnir skýr merki þess að reksturinn sé að styrkjast. Tekjuaukning síðustu ára hefur verið mikil en áætlunin gerir ráð fyrir að rekstrarafgangur bæjarsjóðs nemi tæpum 6 m.kr. og afgangur samstæðu nemi tæpum 72 m.kr. Í rekstrarniðurstöðu er reiknaður allur kostnaður vegna fasteigna og nýbygginga í sveitarfélaginu.
Fjármunamyndun rekstrar er að batna og rekstur bæjarsjóðs og samstæðu að styrkjast. Veltufé frá rekstri er áætlað 256 m.kr. fyrir bæjarsjóð og ríflega 277 m.kr. fyrir samstæðu.
Áætlun 2007 gerir ráð fyrir að skatttekjur verði 3.484 milljónir og hafa hækkað um ríflega 40% frá árinu 2004. Helstu ástæður hækkunarinnar má rekja til fólksfjölgunar, hækkunar fasteignaverðs og ekki síst miklum launahækkunum en þær eru sá þáttur sem vegur einna þyngst í hækkun útsvars.
Útsvarsprósenta verður áfram 12.7% sem er talsvert undir landsmeðaltali. Afsláttur á fasteignagjöldum elli- og örorkulífeyrisþega hefur verið hækkaður um 30%.
Áfram verður veittur 25% afsláttur á lóðaleigu til þeirra sem greiða 2% af lóðamati og þannig er dregið úr mismun sem verið hefur á milli þeirra sem greiða lóðarleigu sem hlutfall af fasteignamati lóðar og þeirra sem greiða samkvæmt hlutfalli af verkamannakaupi.
Helstu áherslur og framkvæmdir sem fyrirhugaðar eru á árinu miða að því að renna enn styrkari stoðum undir stöðu Reykjanesbæjar sem fjölskylduvænsta sveitarfélags á landinu og áfram verður unnið að því að bæta þjónustu við íbúa á öllum aldursskeiðum.
Árni Sigfússon, Böðvar Jónsson, Steinþór Jónsson, Sigríður J. Jóhannesdóttir,
Þorsteinn Erlingsson, Björk Guðjónsdóttir, Guðný Aðalbergsdóttir.“
Í bókun meirihluta sjálfstæðismanna segir á hinn bóginn að fjárhagsáætlunin beri þess merki að uppbygging síðustu ára sé þegar farin að renna styrkari stoðum undir rekstur bæjarsjóðs. Er í því sambandi bent á mikla tekjuaukningu, íbúafjölgun, auknar skattekjur, batnandi fjármunamyndun og fleira.
Áætlunin gerir ráð fyrir að rekstrarafgangur bæjarsjóðs nemi tæpum 6 m.kr. og afgangur samstæðu nemi tæpum 72 m.kr.
Fjárhagstælunin var samþykkt með 7 atkvæðum meirihlutans en minnihlutinn sat hjá.
Hér að neðan má sjá bókanirnar eins og þær birtast í fundargerð bæjarstjórnar frá síðari umræðu á bæjarstjórnarfundi á þriðjudaginn:
Bókun minnihlutans:
„Fjárhagsáætlun sjálfstæðismanna fyrir bæjarsjóð Reykjanesbæjar, nú í upphafi kjörtímabils, er í engu frábrugðin þeirri sem lögð var fram við lok þess síðasta. Aðeins er gert ráð fyrir óverulegum hagnaði, sem eins og reynslan hefur kennt okkur, breytist í verulegt tap á síðari stigum. Engin vinna virðist lögð í að reyna að ná tökum á þeim rekstrarhalla sem virðist vera orðinn fastur liður í rekstri þessa sveitarfélags.
Auknar lántökur
Sjálfstæðismenn hafa haldið á lofti mikilli uppbyggingu sem þeir hafa staðið fyrir undanfarin misseri, en sú meinta uppbygging er ekki að skila sér í bættum rekstri bæjarsjóðs. Fjölgun íbúa og gífurlegt lóðarframboð hefur enn sem komið er, engu skilað nema aukinni lántöku sem nemur hundruðum milljóna.
Fasteign hf. fúnkar ekki
Sú ákvörðun að selja fasteignir sveitarfélagsins í sérstakt félag hefur því miður ekki skilað því hagræði sem að var stefnt m.a. vegna þess að þeir fjármunir sem fengust við sölu eignanna voru ekki nýttir til uppgreiðslu skulda og ekki er leitað hagstæðasta verðs, þegar ákvörðun um nýja framkvæmd liggur fyrir. Lækkun fjármagnskostnaðar hefur ekki komið á móti auknum húsaleigugreiðslum eins og ráð var fyrir gert. Viðbótarfjárfestingar í gegnum Fasteign eru síðan að auka verulega húsaleigugreiðslur Reykjanesbæjar og hefur greiðslubyrði bæjarsjóðs af lánum og leigugreiðslum náð nýjum hæðum og munu halda áfram að aukast á næstu árum.
Fjármunum ráðstafað fyrirfram
Því er nú svo komið að nánast öllum fjármunum sveitarfélagsins er ráðstafað fyrirfram. Fjármunir til niðurgreiðslu skulda og/eða nýfjárfestinga eru engir. Þau rök sem sjálfstæðismenn beita fyrir auknum útgjöldum halda ekki, þar sem það hagræði sem átti að skapast m.a vegna hagstæðari fjármagnsliða er ekki að skila sér.
Uppstokkunar er þörf
Það er því nauðsynlegt að fara sérstaklega yfir fjármál sveitarfélagsins og fá til þess óháðan sérfróðan aðila sem hefur ekki komið að uppgjöri sveitarfélagsins áður, ekki ósvipað því og mörg sveitarfélög hafa verið að gera undanfarið. Það gengur ekki til frambúðar að tekjur dugi ekki fyrir rekstri. Því telja bæjarfulltrúar A-listans brýnt að fram fari úttekt á fjárhagsstöðunni þar sem reksturinn yrði tekinn sérstaklega fyrir.
Fjárhagsáætlun sem stýritæki
Sú aðferð sem sjálfstæðismenn nota við gerð fjárhagsáætlunar þ.e að framreikna stöðugt hallarekstur sveitarfélagsins getur ekki gengið. Slíkt getur aldrei verið markmið fjárhagsætlunar. Fjárhagsáætlun á að nýta sem stýritæki. Í fjárhagsáætlun á að koma fram vilji til þess að reka sveitarfélagið án halla. Slíkt er forsenda þess að Reykjanesbær geti í framtíðinni boðið íbúum samsvarandi þjónustu og önnur sveitarfélög, á sambærilegu verði.
Guðbrandur Einarsson, Eysteinn Jónsson, Sveindís Valdimarsdóttir, Ólafur Thordersen.”
Bókun meirihlutans:
„Fjölgun bæjarbúa styrkir stoðir bæjarsjóðs.
Leigugreiðslur Reykjanesbæjar til Fasteignar hf. sem er 33% í eigu bæjarins, eru greiðsla upp í fjárfestingakostnað, stjórnun og viðhald eignanna. Þessar greiðslur koma allar fram í rekstrarkostnaði bæjarins og eru þannig gegnsæjar. Augljóst er af þessum sökum að rekstrar kostnaðartölur Reykjanesbæjar eru hærri sem þessu nemur. Þau bæjarfélög sem ekki velja þessa leið, taka lán fyrir byggingum, sem kemur fram í auknum skuldum og afborgunum af þeim. Þau greiða af byggingunum viðhalds- og stjórnunarkostnað sérstaklega. Eins og nýlega kom fram í samantekt Viðskiptaráðs Íslands eru einkaframkvæmdir hagkvæmari en opinberar framkvæmdir en í því tilefni má vísa til nýlegs samnings Nýsis hf. um skólabyggingar í Skotlandi. Reykjanesbær hefur sýnt fram á að rekstrarleið í gegnum Fasteign hf. skilar lægri byggingarkostnaði og betra viðhaldi byggingar en í flestum tilvikum þar sem opinber aðili stendur í byggingavafstri. Hagkvæmni verður áfram höfð að leiðarljósi og árlega metið hvaða leiðir eru hagstæðastar við eignaumsýslu fasteigna sem bærinn nýtir.
Nýsamþykkt fjárhagsáætlun Reykjanesbæjar fyrir árið 2007 ber þess merki að uppbygging síðustu ára er þegar farin að renna styrkari stoðum undir rekstur bæjarsjóðs. Heildartekjur bæjarsjóðs eru áætlaðar 4.836 m.kr.
Íbúafjölgun nemur rúmlega 8% á síðastliðnum 2 árum. Íbúafjöldi í desember 2004 var 10.954 en nálgast nú 11.900 fyrir árslok 2006. Fjölgað hefur um liðlega 4,5% á þessu ári.
Þessi fjölgun er athyglisverð í ljósi þeirrar staðreyndar að á Keflavíkurflugvelli urðu á árinu mestu hópuppsagnir íslenskrar atvinnusögu en flestir þeirra sem misstu vinnuna voru úr Reykjanesbæ. Góð þjónusta í Reykjanesbæ, aukin atvinnustarfsemi á svæðinu og betri tengingar við höfuðborgarsvæðið virðast stuðla að því að þessir íbúar velji áframhaldandi búsetu í Reykjanesbæ auk þess sem nýjar fjölskyldur flytja á svæðið.
Fjárhagsáætlun bæjarins sýnir skýr merki þess að reksturinn sé að styrkjast. Tekjuaukning síðustu ára hefur verið mikil en áætlunin gerir ráð fyrir að rekstrarafgangur bæjarsjóðs nemi tæpum 6 m.kr. og afgangur samstæðu nemi tæpum 72 m.kr. Í rekstrarniðurstöðu er reiknaður allur kostnaður vegna fasteigna og nýbygginga í sveitarfélaginu.
Fjármunamyndun rekstrar er að batna og rekstur bæjarsjóðs og samstæðu að styrkjast. Veltufé frá rekstri er áætlað 256 m.kr. fyrir bæjarsjóð og ríflega 277 m.kr. fyrir samstæðu.
Áætlun 2007 gerir ráð fyrir að skatttekjur verði 3.484 milljónir og hafa hækkað um ríflega 40% frá árinu 2004. Helstu ástæður hækkunarinnar má rekja til fólksfjölgunar, hækkunar fasteignaverðs og ekki síst miklum launahækkunum en þær eru sá þáttur sem vegur einna þyngst í hækkun útsvars.
Útsvarsprósenta verður áfram 12.7% sem er talsvert undir landsmeðaltali. Afsláttur á fasteignagjöldum elli- og örorkulífeyrisþega hefur verið hækkaður um 30%.
Áfram verður veittur 25% afsláttur á lóðaleigu til þeirra sem greiða 2% af lóðamati og þannig er dregið úr mismun sem verið hefur á milli þeirra sem greiða lóðarleigu sem hlutfall af fasteignamati lóðar og þeirra sem greiða samkvæmt hlutfalli af verkamannakaupi.
Helstu áherslur og framkvæmdir sem fyrirhugaðar eru á árinu miða að því að renna enn styrkari stoðum undir stöðu Reykjanesbæjar sem fjölskylduvænsta sveitarfélags á landinu og áfram verður unnið að því að bæta þjónustu við íbúa á öllum aldursskeiðum.
Árni Sigfússon, Böðvar Jónsson, Steinþór Jónsson, Sigríður J. Jóhannesdóttir,
Þorsteinn Erlingsson, Björk Guðjónsdóttir, Guðný Aðalbergsdóttir.“