Fimm kvikuhlaup og þrjú eldgos á Sundhnúksgígaröðinni

Líkanreikningar sýna að kvikugangurinn sem myndaðist 2. mars var um 3 km langur og náði frá Stóra-Skógfelli að Hagafelli. Kortið hér að neðan sýnir legu hans samkvæmt þessum reikningum.

Kvikan í ganginum liggur á 1,2 km dýpi þar sem hún er grynnst og nær niður á um 3,9 km dýpi. Samkvæmt líkanreikningunum hlupu um 1,3 milljón rúmmetrar af kviku yfir í Sundhnúksgígaröðina að þessu sinni. Það er mun minna magn kviku en í fyrri atburðum, en líkanreikningar sýna að um 10 milljón rúmmetrar (eða meira) hafi hlaupið úr Svartsengi yfir í Sundhnúksgígaröðina. Þetta kemur fram í nýrri samantekt Veðurstofu Íslands.

Að öllu jöfnu leitar kvikan að auðveldustu leið til yfirborðs og erfitt að fullyrða hvað kom í veg fyrir það í þetta sinn. Um gæti verið að ræða einhverja fyrirstöðu í farvegi kvikunnar, ekki nægt magn eða þrýsting til að opna gossprungu og jafnvel samspil þessara þátta.

Kvikuhlaupið 2. mars hegðaði sér sumpartinn á annan hátt en fyrri kvikuhlaup og er ástæða til að rannsaka það frekar til að auka enn frekar á skilning á eðli kvikuhlaupa á svæðinu og til að átta sig á hvert framhald atburðanna verður.

Þegar horft er til sögunnar í öðrum eldgosahrinum er ekki óalgengt að kvikuhlaup endi án þess að til eldgoss komi. Á 10 ára tímabili í tengslum við Kröfluelda 1975 – 1984 urðu þar 20 kvikuhlaup og enduðu 9 þeirra með eldgosi. Kvikuhlaupin frá Svartsengi yfir í Sundhnúksgígaröðina eru orðin fimm talsins frá því í nóvember 2023 og þrjú þeirra hafa endað með eldgosi. Ekkert er þó hægt að fullyrða á þessu stigi að atburðarásin á Reykjanesskaga komi til með að haga sér eins og umbrotin í Kröflu hvað þetta varðar.