Dýpkun Grindavíkurhafnar: Sprengt verður 106 sinnum
Hafnar eru dýpkunarframkvæmdir við Grindavíkurhöfn. Alls er gert ráð fyrir að sprengja þurfi 14 þúsund fermetra svæði í höfninni og er þykkt klappanna sem sprengja þarf upp í 5 metra á þykkt. Gert er ráð fyrir að alls verði sprengt 106 sinnum í höfninni. Svæðinu er skipt upp í reiti sem eru um 150 fermetrar hver. Í hverjum ramma eru boraðar 18 holur og er frá 13 og uppí 30 kílóum af sprengiefni komið fyrir í hverri holu. Búist er við að sprengingum ljúki í febrúar en það er fyrirtækið Hagtak hf. sem vinnur að dýpkun hafnarinnar.
Íbúar Grindavíkur geta orðið fyrir einhverju ónæði vegna sprenginganna og hefur Hagtak hf. sent hafnaryfirvöldum bréf þar sem sprengivinnan er útskýrð.
Myndin: Byrjað er að bora fyrir sprengjuholum í Grindavíkurhöfn. VF-ljósmynd/Jóhannes Kr. Kristjánsson.
Dýpkun Grindavíkurhafnar:
Dýpka á innan hafnar í 8 ogl 9 metra dýpi. Eftir dýpkun og gerð nýrrar viðlegu er unnt að taka við stærri skipum. Skip fara stöðugt stækkandi og til þess að missa þau ekki frá bænum er þessi dýpkun nauðsynleg.
Botn hafnarinnar er á klöpp að mestum hluta og er ekki unnt að grafa upp efnið sem fjarlægja þarf án þess að sundra því fyrst. Til þess eru notaðar kerfisbundnar sprengingar. Þessar sprengingar fara í taugarnar á fólki sem ekki er vant þeim og valda áhyggjum um eignatjón og jafnvel slys. Það er því rétt að fjalla aðeins um þessar sprengingar mönnum til nokkurs fróðleiks og vonandi hugarhægðar.
Alls er gert ráð fyrir að sprengja þurfi um 14.000 fermetra svæði í höfninni. Þykkt klappar sem sprengja þarf er frá 0 og upp í 5 m. Svæðinu er skipt upp í reiti sem eru um 150 fermetrar. Borpramma er stillt upp á reitinn og frá honum eru boraðar 18 holur. í holunum er komið fyrir sprengiefni sem heitir Minex. í hverja holu eru sett frá 13 og uppí 30 kg eftir þykkt klappar. Hvert kg af sprengiefni í neðansjávarsprengingum sundrar um 3 tonnum af harðri klöpp.
Í holunum er komið fyrir kveikibúnaði sem kemur sprengingunni af stað. Í kveikibúnaðinum eru tímastillingar sem gera það að verkum að aðeins ein hola springur í einu. Fyrsta holan springur um hálfri sekúndu eftir að hleypt er af og sú síðasta um hálfri sekúndu síðar. Fyrsta holan lyftir efninu aðeins og áður en það er fallið niður aftur springur sú næsta og þannig koll af kolli uns allar holur eru sprungnar.
Áhrif frá svona sprengingum eru tvenns konar. Það sem fólk uppi í bæ finnur er höggbylgja sem berst með berggrunninum. Berggrunnur á Íslandi er yfirleitt lagskiptur og byggður upp af hraunum úr mörgum eldgosum með mýkri og brotnari lögum á milli. Höggbylgja berst oft vel innan sama hraunlags en dempast á milli hraunlaga. Þannig finnst höggbylgjan helst þar sem hús eru grunduð á sama hraunlagi og verið er að sprengja. Í húsum í meira en um 80 m fjarlægð á titringur ekki að vera verulegur eða valda tjóni. Hins vegar getur hann fundist miklu lengra í burtu. Glös sem standa þétt saman geta glamrað og betra er að hlutir séu ekki látnir standa tæpt, þannig að þeir falli við minnsta högg eða hristing. Hús sem standa í um 30 til 80 m fjarlægð verða meir vör við höggin. Ekki er hætta á skemmdum á húsum en betra er að huga að lausum hlutum. Þar geta nálar í hljómflutningstækjum hlaupið til og svo framvegis. (Í Grindavík eru engin íbúðarhús á þessu belti. Hins vegar er atvinnuhúsnæði á beltinu). Í mannvirkjum sem standa nær en 30 metra getur högg við sprenginguna orðið töluvert og þá talið betra að slökkva á tölvum og þess háttar. (Í Grindavík eru einungis hafnarmannvirki innan 30m. )
Hin bylgjan sem myndast fer eftir vatninu og finnst ekki á landi. Hún er dempuð með því að blása þrýstilofti í gegnum sjóinn. Þegar bylgjan lendir á loftbólunum þá eyðist hún. Þessi bylgja drepur dýr sem eru í sjónum næst sprengingunni. Hún er ónotaleg fyrir menn sem eru neðan vatnborðs í skipum til dæmis ofan í vélarúmi, en ekki hættuleg.
Alls er gert ráð fyrir að sprengt verði 106 sinnum í höfninni. Áður en sprengt er er gefið hljóðmerki. Venjulega er sprengt síðdegis virka daga. Í sumar er hugsanlegt að unnið verði á vöktum og verður þá einnig sprengt að morgni dags. Gangi allt að óskum og unnið verði að hluta á vöktum lýkur sprengingum fyrir jól en líklegra er þó að þeim ljúki um miðjan febrúar. Ekki verður unnið milli jóla og nýárs.
Okkur hjá Hagtaki þykir miður að raska ró bæjarbúa og reynum eftir bestu getu að hafa þá röskun sem minnsta.
Grindavík 2004
Aðalsteinn Hallgrímsson
Framkvæmdastjóri Hagtaks
