Staðreyndir um heilsuþorp

Kjartan Þór Eiríksson skrifar um uppbyggingu sjúkrahúss að Ásbrú.

Stefna Þróunarfélags Keflavíkurflugvallar (Kadeco) um uppbyggingu á Ásbrú var unnin á árunum 2007-2008. Hún byggir fyrst og fremst á styrkleikum og samkeppnishæfni Íslands, með áherslu á Reykjanes. Tvö stærstu áhersluatriðin í þeirri stefnumótun, fyrir utan miðlæga staðsetningu Íslands á heimskortinu, eru uppbygging á heilsuklasa, svonefndu heilsuþorpi, og orkuklasa á Ásbrú. Þar eru skilgreind nærtæk og traust tækifæri til tekjuöflunar og uppbyggingar fyrir samfélagið allt.

Þróunarverkefnið Ásbrú hefur gengið framar björtustu vonum og er í dag sjálfbært hvað varðar tekjur og fleiri þætti. Það þýðir með beinum orðum að verkefnið er ekki rekið fyrir skattfé heldur er tekna aflað með sölu og leigu eigna á sjálfu svæðinu. Þá hefur verkefnið nú þegar skilað miklum beinum hagnaði í ríkissjóð sem nýst hefur og mun nýtast til uppbyggingar á m.a. mennta- og velferðarkerfi þjóðarinnar. Það fjármagn er einnig verið að nýta til áframhaldandi uppbyggingar á Ásbrú eftir þau áföll sem dundu yfir við brotthvarf Varnarliðsins árið 2006 með tilheyrandi atvinnuleysi og erfiðleikum.

Uppbygging Heilsuþorps
Burðarásinn í heilsuuppbyggingunni er nýting sjúkrahússins á Ásbrú. Endurbygging þess mun mynda kjarna sem eykur aðdráttarafl svæðisins fyrir öðrum aðilum í heilsutengdri þjónustu og enn sterkari grundvöllur skapast fyrir myndun heilsuþorps á Ásbrú. Það leiðir til fjölmargra möguleika er varða uppbyggingu á heilsutengdum ferðaiðnaði á Reykjanesi og Íslandi í heild.

Framkvæmdirnar við spítalann munu margfalda verðgildi annarra eigna ríkissjóðs á svæðinu sem tengjast uppbyggingu heilsuþorps á Ásbrú. Þær eignir komast þá í leigu og sölu og skila þar af leiðandi tekjum til ríkissjóðs sem annars hefðu ekki komið til.
Í dag er staðan sú að margar eignir standa tómar og mikill kostnaður fellur til við rekstur þeirra án þess að þær gefi tekjur. Sumar þeirra hafa jafnvel ekki möguleika á að gefa tekjur í núverandi ásigkomulagi. Því hefur verið unnið að því hörðum höndum að skapa nýtingargrundvöll fyrir þessar eignir og þar með að skapa virði úr þeim.

Hagkvæm ráðstöfun á eignum ríkisins
Áætlað er að sú vinna er lýtur að rekstri og endurbyggingu spítalans skili um 300 fjölbreyttum störfum er skapi mikið virði. Skatttekjur hins opinbera af launum þessara 300 starfsmanna eru áætlaðar tæpar 300 milljónir á ári. Því verða sjálfbærar árlegar tekur hins opinbera hærri en bein fjárfesting Þróunarfélagsins í þessu verkefni.

Á tímum mikils og vaxandi atvinnuleysis mun sú aðgerð að fækka atvinnulausum um 300 spara hinu opinbera um 500 milljónir króna á ári. Atvinnuleysi er nú þegar mest á Suðurnesjum og stefnir í aukningu þess. Á tímum niðurskurðar og þrenginga er mikilvægt að nýta þá fjármuni sem ríkið hefur úr að spila á sem skynsamastan hátt.

Mögulegar tekjur af sölu flugsæta til erlendra heilsuferðamanna og aðstandenda gætu numið um 800 milljónum á ári fyrir íslensk flugfélög og eru þá ótalin öll önnur áhrif sem uppbyggingin hefur almennt á ferðaþjónustu í landinu.

Rétt er að geta þess að óumflýjanleg útgjöld ríkisins vegna spítalans væru 60 milljónir á þessu ári. Þau útgjöld eru í tengslum við almennan rekstur húsnæðisins og rafmagnsbreytinga sem Kadeco ber lagaleg skylda til að framkvæma fyrir októberlok. Því fjármagni má að mati félagsins betur verja með þeim hætti að Kadeco leggi 100 milljónir sem hlutafé í nýtt félag, Seltún, sem mun eiga og endurbæta spítalann og leigja hann út. Leigusamningur milli aðila er á allan hátt hefðbundinn langtímaleigusamningur er miðar að því að það fjármagn og aðrar eignir sem lagðar eru inn í félagið skili ásættanlegum og góðum arði. Auk þess sem fjárfestingin mun skila miklum arði af öðrum eignum sem komast í not við endurbyggingu spítalans. Áhættan varðandi leigu er síðan lágmörkuð með sterkri fjármögnun leigutaka og ýmsum leiguákvæðum er tryggja hagsmuni leigusala. Einnig mun sá mannauður er starfar við spítalann skila beinum arði inn í íslenskt þjóðarbú með störfum hér á landi en ekki erlendis.

Nýting sóknarfæra
Ísland á mikil sóknarfæri í heilsutengdri ferðaþjónustu. Allar tölur og gögn benda til þess að þekking og færni íslenskra heilbrigðisstarfsmanna sé í fremstu röð. Þá er hér um að ræða metnaðarfullt nýsköpunarverkefni sem á möguleika á að verða hluti af mun stærri heilsutengdum nýsköpunar- og þróunarmöguleikum á Íslandi. Þá eru ótalin þau tækifæri sem skapast fyrir allt það fólk sem hefur menntað sig og starfar í þessum stéttum og myndi að öðru óbreyttu ekki sjá tækifæri til að nýta sína þekkingu hér á Íslandi á næstu árum. Glötun á slíkri þekkingu úr landi gæti leitt til margþættra vandamála ef af yrði.

Með endurbyggingu sjúkrahússins er Kadeco að skapa mikinn beinan og óbeinan ábata fyrir íslenska ríkið. Með uppbyggingu heilsuþorps á Ásbrú er Kadeco því að sinna sínu hlutverki um að færa svæðið í arðbær borgaraleg not með hámörkun jákvæðra áhrifa fyrir samfélagið, þar með talið sköpun nýrra starfa.