Nýtt nafn á Keflavíkurflugvöll?
Í fimmtíu og fimm ár hefur bandaríski herinn haft stöðuga viðveru á Keflavíkurflugvelli og verið hluti af mannlífinu á Suðurnesjum. Margir hafa unnið fyrir varnarliðið stóran hluta af sinni starfsævi og sjálfur á ég ágætar minningar frá þessu tímabili sem starfsmaður í slökkviliði vallarins í þrettán ár og sem fulltrúi í varnarmálanefnd utanríkisráðuneytisins í tólf ár. Íslendingar hafa tekið við allri flugtengdri starfsemi sem áður laut forsjá hersins og það vakti athygli hve fumlaust og örugglega það gekk fyrir sig af hendi flugvallarstjórans og hans starfsmanna.
Nú eru liðnir nær átta mánuðir frá brottför varnarliðsins og það er dálítið merkilegt að svo virðist vera að fólk bara sakni þess ekki neitt. Miklu frekar má líta svo á að þessi einstæði atburður í Íslandssögunni hafi skapað ótrúleg tækifæri og stóraukið sóknarhug Suðurnesjamanna. Það er t.d. ánægjulegt að fylgjast með drifkrafti starfsmanna og stjórnar Þróunarfélags Keflavíkurflugvallar, en þar eru komin í vinnslu mörg verkefni sem lofa góðu fyrir framtíðina.
Í heimabæ mínum Sandgerðisbæ finnur maður fyrir miklum sóknarhug og bjartsýni enda full ástæða til. Fjölgun íbúa er yfir 20% s.l. þrjú ár, byggingaframkvæmdir hafa verið miklar og atvinnuástand er gott. Með auglýsingu forsætisráðuneytisins hinn 16. janúar s.l. um að hluti varnarsvæðisins skuli tekinn í borgaraleg not, hafa opnast nýir möguleikar í skipulagsmálum og atvinnuuppbyggingu.
Fyrir þá sem ekki vita þá er Keflavíkurflugvöllur, aðal alþjóðaflugvöllur Íslendinga staðsettur í Sandgerði en hefur dregið nafn sitt af Keflavík frá því hann var upphaflega tekinn í notkun af bandaríska hernum árið 1943. Með svonefndum Keflavíkursamningi sem var gerður við Bandaríkin um rekstur flugvallarins og lögfestur var árið 1946 var nafngiftin insigluð. Nafnið „Keflavík airport“ hefur hljómað vel í daglegu tali milli Íslendinga og Bandaríkjamanna og tengist hernaðarstarfi stórveldisins á Íslandi órjúfanlegum böndum.
Það er eindregin skoðun mín að rökrétt væri að breyta nafni vallarins á þessum tímamótum og nefna hann t.d. eftir sögufrægum og merkum Íslendingi, svipað og dæmi eru um að aðrar þjóðir hafa gert. Má þar nefna sem dæmi John F. Kennedy flugvöll í New York, Charles de Gaulle flugvöll í París og John Lennon flugvöll í Liverpool. Einnig mætti hugsa sér að leigja nafn vallarins og gæti mögulegur samstarfsaðili einnig komið að uppbyggingu verkefna í samstarfi við Þrónarfélagið og sveitarfélögin á svæðinu. Um þetta hef ég mótað mér ákveðnar hugmyndir, en sá möguleiki að efna til samkeppni um nýtt nafn meðal þjóðarinnar gæti líka verið skemmtilegur kostur.
Ég tel að nafn Keflavíkurflugvallar sé nú orðin tímaskekkja og ekki við hæfi lengur að nefna völlinn eftir gömlu hverfi í Reykjanesbæ þar sem hann er ekki einu sinni staðsettur. Þetta er álíka og að Akureyrarflugvöllur væri nefndur eftir Svalbarðseyri eða Egilsstaðaflugvöllur væri nefndur eftir Seyðisfirði eða Reyðarfirði.
Starfsemi vegna borgaralegs flugs á flugvellinum hefur vaxið mjög hratt á síðustu árum og nú eru þar um eða yfir fimmtíu stofnanir og fyrirtæki með starfsemi sína og þar vinna um fimmtán hundruð manns. Alþjóðaflugvöllurinn í Sandgerði er væntanlega eitt fjölmennasta atvinnusvæði hér á landi, en lang stærstur hluti starfseminnar á svæðinu tengist fluginu með einhverjum hætti.
Það var merkur dagur í sögu Sandgerðis og Suðurnesja og er mér í fersku minni þegar Geir Hallgrímsson þáverandi utanríkisráðherra tók fyrstu skóflustunguna að flugstöð Leifs Eiríkssonar og um þessar mundir eru tuttugu ár frá því að þetta glæsilega veraldarhlið í Sandgerði var tekið í notkun. Frá upphafi hefur flugstöðin verið stækkuð mikið og er nýverið búið að gera á henni miklar og góðar endurbætur. Einnig er ört vaxandi uppbygging á flugtengdri starfsemi á flugstöðvarsvæðinu sem lofar góðu fyrir framtíðina.
Ég vænti þess að hugmyndin um nafnbreytingu á alþjóðaflugvellinum í Sandgerði fái góðan hljómgrunn meðal þjóðarinnar.
Með kveðju, Jón Norðfjörð.
Höfundur er verkefnastjóri
Nú eru liðnir nær átta mánuðir frá brottför varnarliðsins og það er dálítið merkilegt að svo virðist vera að fólk bara sakni þess ekki neitt. Miklu frekar má líta svo á að þessi einstæði atburður í Íslandssögunni hafi skapað ótrúleg tækifæri og stóraukið sóknarhug Suðurnesjamanna. Það er t.d. ánægjulegt að fylgjast með drifkrafti starfsmanna og stjórnar Þróunarfélags Keflavíkurflugvallar, en þar eru komin í vinnslu mörg verkefni sem lofa góðu fyrir framtíðina.
Í heimabæ mínum Sandgerðisbæ finnur maður fyrir miklum sóknarhug og bjartsýni enda full ástæða til. Fjölgun íbúa er yfir 20% s.l. þrjú ár, byggingaframkvæmdir hafa verið miklar og atvinnuástand er gott. Með auglýsingu forsætisráðuneytisins hinn 16. janúar s.l. um að hluti varnarsvæðisins skuli tekinn í borgaraleg not, hafa opnast nýir möguleikar í skipulagsmálum og atvinnuuppbyggingu.
Fyrir þá sem ekki vita þá er Keflavíkurflugvöllur, aðal alþjóðaflugvöllur Íslendinga staðsettur í Sandgerði en hefur dregið nafn sitt af Keflavík frá því hann var upphaflega tekinn í notkun af bandaríska hernum árið 1943. Með svonefndum Keflavíkursamningi sem var gerður við Bandaríkin um rekstur flugvallarins og lögfestur var árið 1946 var nafngiftin insigluð. Nafnið „Keflavík airport“ hefur hljómað vel í daglegu tali milli Íslendinga og Bandaríkjamanna og tengist hernaðarstarfi stórveldisins á Íslandi órjúfanlegum böndum.
Það er eindregin skoðun mín að rökrétt væri að breyta nafni vallarins á þessum tímamótum og nefna hann t.d. eftir sögufrægum og merkum Íslendingi, svipað og dæmi eru um að aðrar þjóðir hafa gert. Má þar nefna sem dæmi John F. Kennedy flugvöll í New York, Charles de Gaulle flugvöll í París og John Lennon flugvöll í Liverpool. Einnig mætti hugsa sér að leigja nafn vallarins og gæti mögulegur samstarfsaðili einnig komið að uppbyggingu verkefna í samstarfi við Þrónarfélagið og sveitarfélögin á svæðinu. Um þetta hef ég mótað mér ákveðnar hugmyndir, en sá möguleiki að efna til samkeppni um nýtt nafn meðal þjóðarinnar gæti líka verið skemmtilegur kostur.
Ég tel að nafn Keflavíkurflugvallar sé nú orðin tímaskekkja og ekki við hæfi lengur að nefna völlinn eftir gömlu hverfi í Reykjanesbæ þar sem hann er ekki einu sinni staðsettur. Þetta er álíka og að Akureyrarflugvöllur væri nefndur eftir Svalbarðseyri eða Egilsstaðaflugvöllur væri nefndur eftir Seyðisfirði eða Reyðarfirði.
Starfsemi vegna borgaralegs flugs á flugvellinum hefur vaxið mjög hratt á síðustu árum og nú eru þar um eða yfir fimmtíu stofnanir og fyrirtæki með starfsemi sína og þar vinna um fimmtán hundruð manns. Alþjóðaflugvöllurinn í Sandgerði er væntanlega eitt fjölmennasta atvinnusvæði hér á landi, en lang stærstur hluti starfseminnar á svæðinu tengist fluginu með einhverjum hætti.
Það var merkur dagur í sögu Sandgerðis og Suðurnesja og er mér í fersku minni þegar Geir Hallgrímsson þáverandi utanríkisráðherra tók fyrstu skóflustunguna að flugstöð Leifs Eiríkssonar og um þessar mundir eru tuttugu ár frá því að þetta glæsilega veraldarhlið í Sandgerði var tekið í notkun. Frá upphafi hefur flugstöðin verið stækkuð mikið og er nýverið búið að gera á henni miklar og góðar endurbætur. Einnig er ört vaxandi uppbygging á flugtengdri starfsemi á flugstöðvarsvæðinu sem lofar góðu fyrir framtíðina.
Ég vænti þess að hugmyndin um nafnbreytingu á alþjóðaflugvellinum í Sandgerði fái góðan hljómgrunn meðal þjóðarinnar.
Með kveðju, Jón Norðfjörð.
Höfundur er verkefnastjóri
