Norðurál, Helguvík og íslenska leiðin

Þegar ég kom til starfa hjá Norðuráli á Grundartanga fann ég í senn fyrir tilhlökkun og óvissu. Tilhlökkun fylgdi því að takast á við ný og spennandi verkefni. Óvissutilfinningin var til komin vegna þeirra misvísandi og oft neikvæðu skilaboða sem tengjast opinberri umræðu um áliðnað á Íslandi. Það kom mér því þægilega á óvart hve yfirgnæfandi góða kosti Norðurál hefur sem vinnustaður, bæði hvað varðar starfsöryggi, aðbúnað og fjölbreytni starfa.

Allt frá því Kenneth Peterson kom með ferskan andblæ inn í íslenskt atvinnulíf árið 1997 hefur Norðurál haft sérstöðu. Hann lagði áherslu á samstarf og þátttöku í atvinnulífinu hér og var meðal annars fjárfestir í Tali og síðan í Íslandssíma. Þegar bandaríska fyrirtækið Century Aluminium keypti Norðurál árið 2004 héldu margir að breytt yrði um stefnu en raunin hefur orðið önnur. Forsvarsmenn Norðuráls og Century hafa lagt áherslu á að þróa áfram með starfsfólki sínu hér á landi „Íslensku leiðina“, jafnhliða því að fyrirtækið keppir að því að reynast góður granni í samfélaginu.

Íslenska leiðin
Íslenska leiðin felst í því að Norðurál hefur verið byggt upp með hliðsjón af íslenskum aðstæðum og þess gætt að það vaxi í hóflegum áföngum í sátt við íslenskt samfélag. Jafnframt hefur Norðurál lagt áherslu á að nýta íslenskt hugvit og íslenska þjónustu sem frekast er unnt.

Stefna Norðuráls að skipta stækkun fyrirtækisins í áfanga og brjóta framkvæmdir niður í viðráðanlegar einingar hefur auðveldað aðkomu innlends vinnuafls á breiðum grunni og auðveldað innlendum verkfræðistofum, hönnunarstofum og verktökum að taka að sér framkvæmdir. Sú sérstaða Norðuráls að nota nær eingöngu íslenska verkfræðinga við uppbyggingu og nýframkvæmdir hefur skilað verðmætri sérþekkingu inn í samfélagið og er þegar orðin að útflutningsvöru.

Fjölbreytt þjónusta
Mjög mikil þjónusta er keypt af íslenskum aðilum. Um eitt hundrað fyrirtæki þjónusta að jafnaði rekstur Norðuráls á Grundartanga og annast þar ýmsar framkvæmdir. Þar er um að ræða fjölbreytta flóru fyrirtækja, svo sem tölvufyrirtæki, vél- og blikksmiður, pípulagnignarfyrirtæki, rafverktaka, bifreiðaverkstæði, jarðvinnuverktaka, vélaleigur, trésmiðjur, rannsóknar- og ráðgjafastofur, hreingerningaþjónustur, saumastofur, skiltagerð og öryggisgæslu.
Ekki má heldur gleyma mikilvægu hlutverki íslenskra flutningafyrirtækja í sambandi við rekstur Norðuráls. Loks er þess að geta að Norðurál braut í blað þegar fyrirtækið samdi við íslenska banka um að hafa forystu í fjármögnun á uppbyggingu álversins.

Álver í Helguvík mun skipta sköpum
Norðurál á Grundartanga hefur reynst bæjarfélögunum sunnan Skarðsheiðar góður granni og átt veigamikinn þátt í að efla þar búsetu og atvinnutækifæri. Þjónustugreinar í nærliggjandi byggðarlögum hafa blómstrað eftir að fyrirtækið hóf starfsemi og spurn eftir húsnæði aukist til muna. Norðurál undirbýr nú uppbyggingu álvers í Helguvík. Þegar er ljóst að þar verður í meginatriðum fylgt íslensku leiðinni eins og á Grundartanga.

Þegar erfiðleikar í atvinnulífi hjá okkur á Suðurnesjum voru sem mestir upp úr 1992 - 1998 sat ég í svæðisráði, nú vinnumarkaðsráð. Atvinnuleysi á svæðinu mældist á þessum tíma allt upp í
8 og 9%. Atvinnuleysið var langvinnt og ástandið lagaðist ekki að ráði fyrr upp úr 1998. Þá var Reykjanesbær reynslusveitarfélag í vinnumarkaðsmálum og Markaðs- og atvinnumálaskrifstofa Reykjanesbæjar verður til. Þetta voru því afar þungbærir tímar fyrir margar fjölskyldur á Suðurnesjum og ég vona svo sannarlega að slíkt ástand skapist ekki aftur. Því ber þó ekki að neita að dökk teikn eru á lofti. Sveitarfélögin á Suðurnesjum hafa nýverið mátt þola stærstu hópuppsagnir í sögu þjóðarinnar með brotthvarfi varnarliðsins, og það hafa engar bætur komið fyrir skerðingu á þorskkvóta og fiskvinnslufólk hefur verið að missa vinnuna að undanförnu. Þá þarf ekki að fara í grafgötur með vaxandi erfiðleika verktakafyrirtækja á svæðinu. Þar nægir að fletta í Lögbirtingablaðinu.

Álver í Helguvík mun breyta gríðarlega miklu fyrir Suðurnesjamenn. Það mun skapa mikla aukningu í framboði af fjölþættum og vel launuðum störfum og verða innspýting í alla þjónustustarfsemi. Álverið mun ráða til sín fjölda almennra starfsmanna, auk rafvirkja, vélvirkja, rafsuðumanna, tæknifræðinga, viðskiptafræðinga, verkfræðinga, sálfræðinga, efnafræðinga, tölvunarfræðinga, svo eitthvað sé nefnt. Í boði verða vel launuð störf fyrir bæði kynin, gott starfsumhverfi og síðast en ekki síst stöugleiki og starfsöryggi sem skiptir sannarlega máli á tímum umbrota í íslensku samfélagi.