Línuívilnunin er svikamylla

Ég hef kynnt mér frumvarp sjávarútvegsráðherra um línuívlinun og ég fylgdist með stærstum hluta af fyrstu umræðu um það á Alþingi í gær. Mér líst satt best að segja mjög illa á þetta frumvarp sem ég tel að muni valda mikilli óánægju og sundrungu þegar fram í sækir. Bæði innan sjávarbyggða þessa lands en einnig á milli slíkra byggða, einstakra útgerðaflokka og innan útgerðaflokka einnig. Var þá vart á bætandi á innbyrðis deilur íbúa sjávarbyggða vegna þeirrar fiskveiðistefnu sem haldið hefur verið fram til þessa. Ég skal telja upp nokkur atriði:

1.Lagt er af stað með þann vitlausa hugsunarhátt kvótakerfisins að einn fiskur sem veiðist úr sjó sé endilega af öðrum tekinn. Ákveðið er að áætlaður afli til línuívilnunar dragist frá heildarkvóta áður en honum er úthlutað. Taka á byggðakvóta og setja í þann veiðipott sem ráðherrann telur sig þurfa að skapa til að rýmka fyrir línuívilnun. Þetta er ávísun á deilur sem enn munu ala á sundrungu í sjávarbyggðum þessa lands.

2. Ekkert er gert til að setja gólf í fjölda sóknardaga hjá smábátum sem veiða með handfærum. Þeir verða áfram fyrir skerðingu á sóknarmöguleikum, sennilega einnig til að "spara fisk" fyrir línuívilnun. Aðrir trillukarlar sem eru á kvóta og stunda línuveiðar fá möguleika á aukningu með línuívilnun. Línutrillur sem róa með beitningartrekt og eru flestar við Suðurland og á Suðurnesjum eiga ekki að fá neina ívilnun. Allt þetta mun valda sundrungu og deilum meðal trillukarla.

3. Engar stærðartakmarkanir eru á þeim bátum sem eiga að fá línuívilnun. Eina skilyrðið er að róðrar vari innan við einn sólarhring og línan sé beitt og stokkuð upp í landi. Að sjálfsögðu munu stóru línubátarnir notfæra sér línuívilnun, róa frá höfnum sem liggja skammt frá gjöfulum miðum, til dæmis á Vestfjörðum, og hirða lungann af þeim potti sem setja á í þessa aðgerð. Þeir munu hafa algera yfirburði í krafti stærðar sinnar, ekki síst þegar veður eru válynd og trillur komast ekki á sjó. Kappveiði á milli smábáta og stærri línuskipa getur boðið hættunni heim þar sem menn freistast til að róa í vitlausum veðrum.

4. Í frumvarpinu er opnað á auknar heimildir til tegundatilfærslu sem mér sýnist skraddarasaumaðar fyrir stóru útgerðarfyrirtækin sem geta þá til að mynda breytt verðlítilli ýsu sem nógur kvóti er fyrir, í tegundir á borð við karfa og grálúðu.

Þetta frumvarp er enn ein svikamyllan sem sett er fram af ríkisstjórninni í fiskveiðimálum. Ráðherrann hefur nú vísvitandi kokkað saman algerlega ómögulegt frumvarp sem á eftir að hleypa öllu í bál og brand, til þess að geta komið til baka eftir tvö ár bendandi á það að svokallaðar sértækar aðgerðir í fiskveiðistjórnun kunni aldrei góðri lukku að stýra.

Það er svo kapítuli útaf fyrir sig að horfa upp á þá leiksýningu sem forkólfar LÍÚ setja nú á svið til að rægja smábátaflotann. Innst inni vita þeir nefnilega að þeir einir munu græða á þessu frumvarpi ef það tekst að plata því óbreyttu í gegnum þingið. Félagar innan LÍÚ fá sínar ívilnanir með auknum tegundatilfærslum. Nokkrir þeirra fá góða möguleika til að sækja drjúgt í línuívilnun og það mun sennilega takast að sundra samstöðu smábátasjómanna og á endanum berja þá til hlýðni við kvótakerfið.

Ég tel að þetta frumvarp verði samþykkt. Einar Oddur Kristjánsson missti það útúr sér í þingræðu í gærkvöldi að það væri búið að semja um það svona innan ríkisstjórnarflokkanna. Það var líka eftirtektarvert að verða vitni að hinni æpandi þögn stjórnarþingmanna, við umræðurnar í þinginu í gær. Nær undantekningalaust voru það stjórnarþingmenn úr Norðvesturkjördæmi sem tóku þátt. Hinir þögðu, jafnvel þó þeir væru yfirlýstir andstæðingar línuívilnunar. Hvorki heyrist hósti né stuna frá stjórnarþingmönnum Suðurkjördæmis. Það segir mér að búið sé að þagga niður í þeim og þeir muni samþykkja línuívilnun þegar hún kemur til lokaatkvæðagreiðslu, sennilega nú fyrir jól.

Ég tek svo fram í lokin að Frjálslyndi flokkurinn hefði talið miklu vænlegra að svokallaðar aukategundir eins og ýsa, ufsi, steinbítur, skötuselur, keila og langa hefðu verið teknar úr kvóta. Það hefði fært sjávarbyggðunum vopn þeirra til baka á miklu réttlátari hátt en nú er lagt upp með af stjórnarflokkunum með sjávarútvegsráðherra í stafni.
 
Magnús Þór Hafsteinsson
alþingismaður og varaformaður Frjálslynda flokksins