Framkvæmdir við Saltfisksetur í Grindavík ganga vel

Sett hefur verið á stofn sjálfseignarstofnun sem heitir Saltfisksetur Íslands í Grindavík. Ásamt Grindavíkurbæ standa 15 fyrirtæki og einstaklingar að sjálfseignarstofnuninni. Dómsmálaráðherra staðfesti skipulagsskrá stofnunarinnar þann 12. júní 2001. Í stjórn Saltfisksetursins eiga sæti: Einar Njálsson, bæjarstjóri sem er stjórnarformaður. Aðrir í stjórn eru Dagbjartur Einarsson, Petrína Baldursdóttir, Guðmundur Einarsson og Björn Haraldsson. Frá þessu er sagt í Sumarblaði Víkurfrétta sem kemur út eftir helgina.
Saltfisksetur Íslands mun setja upp og reka sýningu tileinkaða saltfiski. Markmið sýningarinnar er að:
Safna saman og varðveita muni og myndir sem segja sögu saltfisksins í þeim tilgangi að kynna fyrir almenningi og ferðamönnum mikilvægi þessa atvinnuvegar fyrir íslenskt samfélag.
Sinna fræðslustarfi fyrir skóla og aðrar menntastofnanir um saltfiskvinnslu og samfélagsleg áhrif hennar á Íslandi.
Veita afþreyingu fyrir ferðamenn sem sækja Grindavík heim. Kynna fyrir gestum saltfisk, bragð hans og gæði með sérstakri áherslu á hreinleika íslensku vörunnar og fjölbreytta möguleika í matargerð.
Hugmyndin er búin að vera nokkuð lengi í deiglunni. Hún kviknaði vegna þess að fyrirtæki í Grindavík hafa löngum verið stærst í saltfiskframleiðslu á landinu og eru enn. Og leiðandi menn í sölusamtökum framleiðenda hafa gjarnan komið úr Grindavík. Allar aðstæður eru ákjósanlegar í Grindavík vegna nálægðar við stærsta markaðssvæðið, Flugstöð Leifs Eiríkssonar og Bláa lónið. Kostur er á samstarfi við Bláa lónið og Eldborg þar sem er jarðsögusýning Hitaveitu Suðurnesja við Svartsengi. Og síðast en ekki síst er ákjósanlegt að vera í tengslum við lifandi starfsemi hafnarinnar og sjávarútveginn í Grindavík.
Í fyrstu var unnið út frá því að nýta byggingu sem áður hýsti áhaldahús bæjarins fyrir sýninguna. Þegar á átti að herða þótti hún ekki henta hvorki vegna stærðar eða staðsetningar. Ákveðið var að ráðast í byggingu sýningarskála og samkomulag tókst við fyrirtækið Þorbjörn Fiskanes h/f um að láta eftir hluta af lóð félagsins við Hafnargötu fyrir hús Saltfisksetursins. Lóðin er afar vel staðsett, miðsvæðis við höfnina og sér vel yfir athafnasvæðið. Kann ég forsvarsmönnum fyrirtækisins bestu þakkir fyrir víðsýni og þann mikla velvilja sem þeir sýna verkefninu með þessari gjörð.
Þegar þetta lá fyrir var farið í alútboð á húsnæði. Fjórir verktakar voru valdir í forvali til að taka þátt í útboðinu. Spennandi tillögur bárust frá öllum bjóðendum og var samþykkt að ganga til samninga við lægstbjóðanda í verkið.
Þann14. desember 2001 var undirritaður verksamningur milli Ístaks h/f og Saltfisk-setursins um byggingu sýningarskála. Sýningarskálinn er 650 m2 að grunnfleti og sýningarsvæði á tveimur gólfum alls 510 m2. Gert er ráð fyrir að húsið verði tilbúið í ágúst 2002 og kostnaðarverð samkvæmt verksamningi er um 106,5 milljónir króna. Grindavíkurbær mun verða leiðandi aðili við framkvæmd verkefnisins í samstarfi við stofnendur Saltfisksetursins og aðra styrktaraðila. Sparisjóðurinn í Keflavík verður bakhjarl verkefnisins hvað varðar fjármögnun. Hönnuðir sýningarskálans eru Yrki s/f arkitektar Ásdís H. Ágústsdóttir og Sólveig Berg Björnsdóttir.
Síðastliðið sumar var gerður samningur við Björn G. Björnsson sýningahönnuð um hönnun og uppsetningu sýningarinnar. Þeirri vinnu miðar vel áfram og módel er að verða tilbúið. Saga saltfisksins verður sögð með stórum myndum, hnitmiðuðum texta og fáum en lýsandi munum. Gínur koma í staðinn fyrir fólk í leikmyndinni. Mörkuð er ákveðin leið í gegnum sýninguna og sagan þannig rakin í tímaröð. Gert er ráð fyrir að uppsetning sýningarinnar geti hafist áður en frágangi hússins lýkur þannig að hús og sýning verði tilbúin á svipuðum tíma. Í framtíðinni má tengja við sýningarsalinn veitingahús sem hefur á boðstólum sælkerarétti úr saltfiski

Sýning af þessu tagi á sér ekki margar hliðstæður á Íslandi. Í henni felst kröftug uppbygging atvinnumála og styrking ferðaþjónustu í bænum. En hér er fyrst og fremst á ferðinni mjög merkilegt og að mörgu leyti einstakt menningarlegt framtak. Hér er ekki bara verið að staðfesta sögulega og menningarlega sjálfsmynd Grindavíkur heldur er hér haldið á loft römmum þætti í sögu Íslands og lífsbaráttu þjóðarinnar. Sú er mín spá að gestir muni koma út af þessari sýningu með brimroða á hvarmi og saltbragð í munni.

Einar Njálsson

Greinin hefur áður verið birt í blaðinu Sveitarstjórnarmál.