Forstjórinn og háspennulínan

Forstjóri Hitaveitu Suðurnesja (HS) er ekki stórmannlegur í skrifum sínum í þar síðasta tölublaði Víkurfrétta. Hann velur að hæðast að náttúruverndarsinnum með hrokafullum hætti í stað þess að færa rök fyrir eigin málstað. Slíkar aðferðir nota aðeins þeir sem eiga vondan málstað að verja og eru uppiskroppa með rök. Þó forstjórinn setji mál sitt fram með þessum hætti munu Náttúruverndarsamtök Íslands (NSÍ) halda áfram að fjalla um málið á faglegum nótum og hafa almenna kurteisi að leiðarljósi.

Tímanum sóað
HS er komin í tímaþröng og nær ekki að standast tímamörk gagnvart álverinu á Grundartanga, verði gerð krafa um jarðstreng. Síðan í mars 2003 hefur HS verið heimilt að reisa háspennulínu frá Rauðamel að iðnaðarsvæðinu austan Sýrfells og þaðan jarðstreng að virkjuninni. Þessum liðlega 2 árum hefur HS ekki varið sem skyldi í að undirbúa lagningu jarðstrengs. Núna reynir HS að vinna upp tímahrakið með því að reisa stóreflis háspennulínu yfir mikilfengleg hraun og skerða með því landslag og upplifun ferðamanna. Sennilega er tímaskortur megin ástæða þess að HS vill nú reisa línu í stað þess að standa við fyrri áform sín um jarðstreng.

25 ár í næstu línu?
NSÍ hafa bent á að háspennulínan sé hættulegt fordæmi og viðbúið sé að þeim eigi eftir að fjölga þegar fram líða stundir. Nú hefur forstjóri HS staðfest að það kunni að gerast innan fárra áratuga, hann segir: „Bjartsýnustu væntingar um virkjanir á svæðinu gera ekki ráð fyrir slíku um fyrirsjáanlega framtíð og í öllu falli ekki næstu 20 – 30 árin a.m.k.“ Það kann að vera að HS finnist 25 ár langur tími en NSÍ eru þeim ósammála um það. Það virðist styttra í Hellisheiðarlandslag á Reykjanesi en NSÍ hafði óttast til þessa. Skoplegt er að á sama tíma skuli forstjóri HS saka NSÍ um skammsýni.

Á móti öllu ...
Forstjórinn reynir frasann „... þeir sem hæst hafa um neikvæð áhrif eru þeir sem mótmælt hafa nánast öllum framkvæmdum á Íslandi ...“ NSÍ hafa aldrei áður mótmælt framkvæmdum hjá HS enda hefur HS til þessa reynt að hlúa að umhverfi sínu og fella mannvirki að því eins og kostur er. Áform HS um háspennulínu sýna að stefnubreytingu hjá fyrirtækinu og því þurfa NSÍ og aðrir náttúruverndarsinnar að veita nauðsynlegt aðhald.

Ómarktæk könnun
Eins og áður hefur komið fram í Víkurfréttum gefur könnun um áhrif á ferðaþjónustuna ekki til tilefni til ályktana. Auk NSÍ hafa Umhverfisstofnun, Landvernd, Leiðsögumenn Reykjaness ses. og Náttúrustofa Reykjaness gert athugasemdir við hana. Forstjórinn segir engu að síður „... HS er mjög ánægð með vönduð og góð vinnubrögð Línuhönnunar við gerð þessarar skýrslu ...“ HS virðist ein um að treysta þessari könnun. Allir aðrir eru ósáttir við aðferðarfræðina sem liggur til grundvallar.

Áflugshætta og sjónmengun
Forstjóri HS segir meðfylgjandi mynd „mjög villandi ... t.d. er sverleiki leiðarans ... úr öllu hlutfalli við umhverfi sitt“ Myndin er skönnuð upp úr matsskýrslu HS og hefur ekki verið átt við sverleika vírsins með nokkrum hætti. Séu hlutföll í myndinni ekki rétt verður forstjórinn að eiga það við höfunda skýrslunnar. Samkvæmt úrskurði Skipulagsstofnunar vegna fyrri áforma kann að reynast nauðsynlegt að setja áberandi áflugsvarnir á línuna til þess að draga úr fugladauða. Það myndi gera línuna enn meira áberandi. Meðfylgjandi mynd, sem er úr einni af matskýrslum HS, sýnir háspennulínu með áflugsvörnum. Að teknu tilliti til þessa er það mat NSÍ að meðfylgjandi mynd af línunni með Valahnúk og Bæjarfell í bakgrunni sýni varlega áætlaða röskun á landslagi.

Jarðhræringar
Forstjórinn segir: „... það er ákveðin áhætta að leggja jarðstreng í virkt jarðhita- og jarðskjálftasvæði og þar er lína mun öruggari kostur.“ Núna stendur yfir útboð á lagningu 245 kV jarðstrengs á Hellisheiðinni. Er minna um jarðhita og skjálfta þar? Nei, svo er ekki. Orkuveita Reykjavíkur er hinsvegar ekki í sömu tímaþröng og HS.

Náttúruverndarsamtök Íslands