Berjumst gegn ofbeldi

Sumir halda því fram að bardagaíþróttir séu ofbeldisfullar og séu því ekki skyldar öðrum íþóttum. Þegar foreldrar og/eða börn velja íþróttagrein þá sína tölur opinberra aðila að stelpur fara í fimleika dans eða sund og strákar fara í bardaglistir eða boltagreinar. Íslensk rannsókn frá 2008-2010 sýndi að um 40% íslenskra kvenna verða fyrir einhvers konar kynbundnu ofbeldi á ævi sinni. Er ekki kominn tími til að við endurskoðum viðhorf okkar til bardagaíþrótta? Þær eru uppbyggilegar og gagnlegar, bæði fyrir stelpur og stráka, konur og karla.

Hvað er íþrótt?
Íþróttir eru skilgreindar á margvíslegan hátt.  Flestar eru þær þó stofnanabundnar athafnir.  Stofnanabundin þýðir að reglur og venjur  íþróttarinnar hafa mótast í ákveðið form með tímanum. Þetta form er fjórþætt: Reglur eru staðlaðar, opinberir aðilar fylgja því eftir að reglum sé framfylgt, skipulag og tæknileg atriði íþróttarinnar skipta máli til að ná árangri og æfingar og þjálfun er skipulögð eða í ákveðnum farvegi. Keppnisfyrirkomulagið felur  í sér mikla hreyfingu eða flókin tækniatriði þar sem innri eða ytri umbun er drifkrafturinn.

Virðing og sjálfsrækt
Bardagaíþróttir falla undir þessa skilgreiningu.  Reglur eru staðlaðar og eru hugsaðar til að fyrirbyggja slys og meiðsl enda eru meiðsli sjaldgæf í bardagaíþróttum.  Til að ná árangri í bardagaíþróttum þarf iðkandi að ráða yfir gífurlegri tækni og vera vel skipulagður.  Keppni í þessum greinum felur í sér mikla hreyfingu og flókin tækniatriði. Sérsambönd sjá um að reglum sé fylgt eftir.  Þess vegna falla bardagaíþróttir vel undir þá skilgreiningu að vera íþrótt.

Þess ber að geta að þessar íþróttagreinar hafa fram yfir flestar aðrar íþróttagreinar, sjálfsvarnargildið og mikið er lagt upp úr virðingu fyrir æfingafélaga sínum/andstæðingi. Grunngildi þessara íþrótta gengur út á að fullkomna sjálfan sig þannig að þeir geti skilað eins miklu og mögulegt er til samfélagsins.  

Prinsessur þurfa að verja sig
Þegar persóna hefur öðlast grunnfærni í sjálfsvarnaríþrótt eða sjálfsvarnarlist þá hefur viðkomandi getu til að verja sig gegn árásum jafningja eða stærri persónu. Þetta skiptir ekki einungis máli þegar að árás hefst heldur einnig sú vitneskja að vita að maður geti varið sig og hafi þor til að láta í ljós að manni mislíki tiltekin hegðun. Þegar foreldrar og/eða börn velja íþróttagrein þá sína tölur opinberra aðila að stelpur fara í fimleika dans eða sund og strákar fara í bardaglistir eða boltagreinar.

Væri ekki sniðugt að benda dætrum sínum á sjálfsvarnarlistir eða bardagaíþróttir svo þær geti gengið öruggari um götur bæjarinns og vitað að þær geti varið sig ef á þær er ráðist eða þær áreittar?  Þegar konur eru spurðar af hverju þær vilji ekki læra sjálfsvörn þá er svarið oftast „maðurinn minn passar upp á mig“ eða  „pabbi minn passar mig“. Þeir sem beita kyndbundnu ofbeldi gera það ekki þegar einhver er til staðar til að „passa“ upp á mann heldur nýta þeir tækifærið þegar manneskjan lítur út fyrir að vera varnarlaus. Samkvæmt tölfræðinni eru gerendur kynbundis ofbeldis oft tengdir aðilar, eins og feður eða makar.

Ég á mig sjálf
Íslensk rannsókn frá 2008-2010 sýndi að um 40% íslenskra kvenna verða fyrir einhvers konar kynbundnu ofbeldi á ævi sinni. Rannsóknir hafa sýnt að konur sem læra sjálfsvörn og kenna dætrum sínum sjálfsvörn eru í minni hættu á að verða fyrir ofbeld. Þær eru einnig líklegri til að geta varið sig, ef til ofbeldis kemur.
Ofbeldi er óásættanlegt. Forvarnir gegn ofbeldi eru mikilvægar en einnig er mikilvægt að konur læri að verja sig gegn ofbeldi með grunnþekkingu í sjálfsvarnaríþróttum.

Guðmundur Stefán Gunnarsson, íþróttafræðingur og júdóþjálfari UMFN.